Teoria skali produkcji

Teoria skali produkcji - obok teorii cyklu życia produktu i teorii luki technologicznej jest jedną ze współczesnych teorii handlu międzynarodowego. Współczesne teorie handlu międzynarodowego można podzielić na neotechnologiczne oraz neoczynnikowe. W teoriach neotechnologicznych uwzględnia się zmiany spowodowane ciągłym rozwojem postępu technicznego. Natomiast teorie neoczynnikowe opierają się na zasadzie kosztów względnych, które dodatkowo uwzględniają zasoby naturalne oraz niejednorodność czynników produkcji: pracy i kapitału.

Skala produkcji

Skala produkcji to miara ilości otrzymanego produktu przy uwzględnieniu ilości czynników produkcji.

Korzyści skali produkcji

Statyczne i dynamiczne

Teoria korzyści skali produkcji polega na szybszym zwiększaniu produkcji niż nakładów czynników produkcji. Korzyści wynikające z zastosowania tej teorii:

• Statyczne – krótkookresowe korzyści, wskutek specjalizacji zwiększają się serie produkcyjne i serie sprzedaży. Prowadzi to do obniżenia jednostkowych kosztów wytwarzania dzięki zmniejszeniu częstotliwości przestawiania aparatu produkcyjnego, wzrostowi wydajności pracy zatrudnionych, rozłożeniu kosztów stałych (np. kosztów projektowania) na większą liczbę jednostek, a także dzięki dokonywaniu drobnych, stopniowych usprawnień stosowanej techniki produkcji (ulepszeń sposobu wytwarzania w związku z kumulowaniem doświadczeń produkcyjnych itd.).
• Dynamiczne (średniookresowe i długookresowe) – mają miejsce, gdy występują bardziej radykalne zmiany technik produkcji i obrotu handlowego. Powoduje to m.in. poprawę technologii wytwarzania, zwiększenie zdolności produkcyjnej urządzeń czy wzrost ich sprawności.

Wewnętrzne i zewnętrzne

• Korzyści wewnętrzne – korzyści wewnętrzne zazwyczaj dotyczą korzyści jednego przedsiębiorstwa.
  • techniczne (wzrost wykorzystania nowych technologii, co powoduje sprawniejszy podział pracy i poprawę jej efektywności);
  • handlowe (inwestowanie w reklamę oraz inne działania marketingowe);
  • finansowe (dostęp do alternatywnych źródeł kapitału).
• Korzyści zewnętrzne- ten rodzaj korzyści odnosi się do korzyści jakie przedsiębiorstwa zyskują w ramach jednej gałęzi gospodarki.
  • praca – specjalizacja rynku pracy w regionie powoduje obniżenie kosztów pracy;
  • kooperacja – dzięki rozwojowi jednych przedsiębiorstw możliwe jest zawieranie przez nie współpracy z innymi, czy to z danego regionu czy sektora przemysłowego;
  • rozwój usług – rozwój firm jednego sektora w danym regionie pociąga za sobą stabilizację rynku w innych dziedzinach np. ubezpieczeniach lub usługach bankowych.

Rosnące, stałe i malejące

• Rosnące korzyści skali – mają miejsce, gdy wraz ze wzrostem czynników produkcji np. 2 razy produkcja wzrasta np. 3 razy (każda dowolna liczba powyżej 2);
• Stałe korzyści skali produkcji- wraz ze wzrostem czynników produkcji np. 2 razy produkcja wzrasta również 2 razy (produkcja zawsze rośnie o taką samą wartość o jaką zwiększają się czynniki produkcji);
• Malejące korzyści skali- w tym przypadku czynniki zwiększamy np. 2 razy ale skala produkcji wzrasta już tylko np. 1,5 raza (skala produkcji nadal rośnie, ale jej wzrost jest wartością mniejszą niż nakład czynników produkcji).

Zobacz też

• handel
• eksport
• import
• teoria przewagi komparatywnej
• teoria przewagi absolutnej
• teorie przedklasyczne

Bibliografia

• A. Kisiel-Łowczyc, Współczesna gospodarka światowa, ISBN 83-7017-697-6
• P. Bożyk, J. Misala, M. Puławski, Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, ISBN 83-208-1363-8
• A. Budnikowski, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, ISBN 83-208-1622-X

Linki zewnętrzne

• Światowa Organizacja Handlu (WTO)