Tlenki uranu

Tlenki uranu – grupa nieorganicznych związków chemicznych uranu z tlenem. Uran tworzy związki na różnym stopniu utlenienia, jednak najczęściej spotykane to:

• tlenek uranu(IV) (ditlenek uranu), UO₂
• tlenek uranu(VI) (tritlenek uranu), UO₃
• oktatlenek triuranu, U₃O₈ (najtrwalszy tlenek uranu)

Ponadto znane są:

• tlenek uranu(II) (tlenek uranu), UO (nietrwały)
• nonatlenek tetrauranu, U₄O₉ (powstaje w reakcji 5UO₂ + U₃O₈ → 2U₄O₉)
• heptatlenek triuranu, U₃O₇ (powstaje w wyniku utleniania UO₂ lub U₄O₉)
• pentatlenek diuranu, U₂O₅ (powstaje podczas ogrzewania pod wysokim ciśnieniem mieszaniny UO₂ lub U₃O₈)
• nadtlenek diuranu, U₂O₅ (znany tylko w postaci di- i tetrahydratu; powstaje w wyniku działania H₂O₂ na azotan uranylu)

Najpowszechniej występującym minerałem uranu jest uraninit zawierający tlenki uranu.

Zastosowanie

Tlenki uranu są znane z wysokiej efektywności i stabilności w wysokich temperaturach podczas procesów degradacji (rozpadu) lotnych związków organicznych, porównywalną z tradycyjnymi katalizatorami stosowanymi w procesach degradacji, takimi jak metale szlachetne, TiO₂ czy Co₃O₄. Niektóre tlenki uranu (szczególnie tlenek uranu(IV)) wykazują właściwości nadprzewodzące charakterystyczne dla nadprzewodników. Wykazują także własności termoelektryczne, co przy dużej wytrzymałości na wysokie temperatury powoduje, iż są obiecującym materiałem do termoelementów. Tlenki zostały także użyte w diodach Schottky’ego oraz tranzystorach p-n-p, jednak z uwagi na emitowane promieniowanie mogące zakłócać działanie układów elektronicznych, elementy te nie wyszły poza próby laboratoryjne.

Do powyższych celów stosuje się wyłącznie uran zubożony, który jest odpadem przy produkcji wzbogaconego uranu. Charakteryzuje się dostępnością, niską ceną i stosunkowo niską promieniotwórczością.

Zobacz też

• yellowcake - półprodukt techniczny składający się głównie z tlenków uranu