Tołhaje (ukr. толхає/толгає, ang. tolhaje) – bieszczadzki zespół muzyczny, czerpiący muzyczne inspiracje głównie z tradycji Bojków i Łemków. Nazwa zespołu pochodzi od węgierskiego słowa tołhaj (tolvaj). Muzyka zespołu to mieszkanka folku z współczesnymi brzmieniami (jazz, elektronika, drum'n'bass, rock) i improwizacją.

Tołhaje
ilustracja
Inne nazwy

tolhaje

Rok założenia

2000

Pochodzenie

 Polska, Bieszczady

Gatunek

folk, folk rock

Skład
Damian Kurasz - gitary, Janusz Demkowicz - gitara basowa, Piotr Rychlec - klawisze, didgeridoo, akordeon, produkcja, śpiew gardłowy, Tomasz Duda - saksofony, klarnety, Łukasz Moskal - perkusja, Maria Kulik - śpiew, Maciej Cierliński - lira korbowa
Byli członkowie
Jakub Mietła Robert Krok Kuba Wolanin
Współpracownicy
Rafał Inglot - perkusja Jakub Mietła - akordeon Mateusz Szemraj - cymbały Maciej Kociński - saksofon Paweł Gielarek - theremin Wojciech Fedkowicz
Instrumentarium
gitara, gitara basowa, klawisze, didgeridoo, akordeon, saksofony, klarnety, perkusja, lira korbowa
Strona internetowa

Działalność

edytuj

Zespół powstał w 2000 r. Koncertował na wielu scenach w Polsce i Europie[1], m.in. na festiwalu Sziget – Budapeszt, Pohoda(inne języki) Festival – Trencin, Pulse Festival – Londyn, Woodstock, Festiwal Muzyki Europejskiej w Algierze, Grupa Azoty Jazz Contest, Festiwal Ethniesy, Flugery Lvova, Art Celebration - Wschód Kultury, Festiwal Kolory Polski, Zahrada Festival[2], Kalejdoskop Kultur, Festiwal Okolo Trebone, Poličské Rockoupání[3], Etnomania i in. W czerwcu 2002 r. grupa reprezentowała Polskę na XXIII Festiwalu Europejskiej Unii Radiowej[4](EBU) w Mölln (Niemcy).

Grupa zdobyła kilka cennych trofeów, m.in. II miejsce IV edycji Festiwalu "Nowa Tradycja", I miejsce festiwalu "Eurofolk" w Sanoku[5].

W kwietniu 2003 roku zespół został laureatem Folkowego Fonogramu Roku 2002 za płytę „A w Niedziela Rano”[6] – nagrody ufundowanej przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej przy Polskim Radiu. Płyta była również nominowana do nagrody Fryderki 2003 w kategorii „Etnofolk”.

Od jesieni 2013 r. zespół współpracował przy tworzeniu ścieżki dźwiękowej do serialu WATAHA produkcji HBO. W wyniku współpracy powstała płyta "Czereda", zawierająca utwory wykorzystane w serialu i dodatkowo nowo powstałe utwory, wraz z zarejestrowanym koncertem na żywo, z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej w ramach festiwalu Wschód Kultury.

W 2018 roku zespół wydał płytę "Mama Warhola", która powstała na podstawie rusińskich pieśni ludowych zaśpiewanych przez mamę Andy’ego Warhola – Julię(inne języki). Mama twórcy pop-artu, z tęsknoty za rodzinnymi Karpatami po wielu latach pobytu na emigracji w USA, nagrała winylową płytę z tradycyjnymi utworami, którą wysłała do swojej siostry we wsi Mikova (Słowacja).

Karpackie melodie, przeplatane głosem Julii w muzycznym dialogu, stały się inspiracją do stworzenia nowoczesnego brzmienia zaaranżowanego w charakterystycznym i rozpoznawalnym stylu Tołhajów.

Na płycie słychać także nawiązanie do słynnej Silver Factory Andy’ego Warhola, bo oprócz akcentów etno wydobywających się z cymbałów, liry korbowej i ludowego śpiewu, pojawiają się także elektroniczne i gitarowe dopełnienia nawiązujące do nowojorskiego undergroundu i artystycznego świata twórcy (cover All Tomorrow's Parties, The Velvet Underground & Nico. Część utworów z płyty (3, 7 i 9) pojawiła się na ścieżce dźwiękowej drugiego sezonu serialu HBO Wataha.

Projekt muzyczny zespołu Tołhaje "Mama Warhola" został zrealizowany we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej Andy'ego Warhola i Stowarzyszeniem im. Andy’ego Warhola w Medzilaborcach, Słowacja[7].

W 2021 roku Płyta „Wataha” z ścieżką dźwiękową z serialu HBO Wataha, na której znajdują się utwory Tołhajów, otrzymała Fryderka w kategorii Muzyka filmowa, teatralna, ilustracyjna[8].

Skład

edytuj
  • Damian Kurasz - gitary
  • Janusz Demkowicz - gitara basowa
  • Piotr Rychlec - klawisze, didgeridoo, akordeon, produkcja, śpiew gardłowy
  • Tomasz Duda - saksofony, klarnety
  • Łukasz Moskal - perkusja
  • Maria Kulik (Maria Jurczyszyn, Maria Jurczyszyn-Kulik) - śpiew
  • Maciej Cierliński - lira korbowa
Współpracownicy i zastępcy
Byli członkowie
  • Jakub Mietła
  • Robert Krok
  • Kuba Wolanin

Dyskografia

edytuj
  • A w niedziela rano (2002)
  • Stereokarpaty (2011)
  • Czereda (2014)
  • Ziele (singiel - 2014)
  • Mama Warhola (2018)
  • WATAHA (2011)

Przypisy

edytuj
  1. S. Strzyżewski, M. Kulik, O zespole Tołhaje - Tołhaje - muzyka z Karpat, „Tołhaje - muzyka z Karpat” [dostęp 2017-06-25] (pol.).
  2. Folk & Country - Zahrada 2004 [online], www.casopisfolk.wz.cz [dostęp 2017-06-25].
  3. Poličské Rockoupání
  4. Folksfest der internationalen Begegnung, Möllner Folkfest 2002 [online], www.folksfest-moelln.de [dostęp 2017-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-16] (niem.).
  5. Tołhaje • Tołhaje [online], www.folk24.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  6. "Folkowy Fonogram Roku 2002" dla Tołhaje - WP Wiadomości [online], wiadomosci.wp.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  7. Tołhaje i "Mama Warhola". Jak to się stało, że na nowej płycie bieszczadzkiej supergrupy zaśpiewała Julia Warhola?, „wyborcza.pl” [dostęp 2018-05-12] (pol.).
  8. Laureaci nagród Fryderyk 2021 [online] [dostęp 2021-11-29] (pol.).