Wikipedia

Tomisław Morawski

polski inżynier górniczy, działacz gospodarczy

Tomisław Marian Morawski (ur. 31 lipca 1881 w Rudniczysku, zm. 17 marca 1946 w Tuluzie)[1] – polski inżynier górniczy, działacz gospodarczy.

Tomisław Marian Morawski
Ilustracja
Tomisław Morawski przed 1928 rokiem
Data i miejsce urodzenia

31 lipca 1881
Rudniczysko

Data i miejsce śmierci

17 marca 1946
Tuluza

Zawód, zajęcie

inżynier górniczy

Narodowość

polska

Alma Mater

Bergakademie Freiburg

Rodzice

Konstanty Morawski i Waleria Borucka

Małżeństwo

Irena z domu Michałowska

Dzieci

córka Karolina Morawska

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Syn Konstantego Wojciecha Morawskiego, kierownika gorzelni i Walerii z domu Boruckiej[2].

Ukończył gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim. W latach 1901–1904 studiował na Bergakademie we Freibergu[3], uzyskując dyplom inżyniera górniczego i mierniczego. Podczas studiów odbywał praktyki w kopalniach saskich, w Zagłębiu Saary i w Chorzowie. Brał w tym czasie udział w działalności polskiego Stowarzyszenia Akademickiego „Sarmatia”[4]. Po odbyciu służby wojskowej, pracował jako sztygar w kopalni węgla kamiennego „Rheinelbe” w Gelsenkirchen, skąd przeszedł do spółki „Eintracht” w Neu-Welzow[5] zarządzającej kopalnią węgla brunatnego i elektrownią. W latach 1912–1919 (z przerwą wojenną) był dyrektorem kopalni „Stadt Görlitz” w Kohlfurt (dziś Węgliniec).

W 1919 roku przeszedł do pracy w Ministerstwie Przemysłu i Handlu w Warszawie, gdzie był kierownikiem Wydziału Spraw Śląskich, a później do końca roku 1920 dyrektorem Głównej Dyrekcji Państwowych Zakładów Górniczych i Hutniczych[6].

Brał udział w wojnie polsko-radzieckiej. W roku 1921 przerwał pracę z powodu choroby.

W latach 1922–1924 był wiceprezesem Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach[7], zajmował się między innymi tematyką ochrony przeciwwybuchowej w kopalniach oraz poprawą wydajności pracy w górnictwie[8].

W latach 1924–1931 pracował jako generalny dyrektor Spółki Akcyjnej „Lignoza”[9] w Katowicach[10]. Jako reprezentant tej spółki był członkiem zarządu Związku Przemysłu Chemicznego, którą to funkcję złożył w grudniu 1931 roku, w związku z objęciem funkcji dyrektora generalnego Rybnickiego Gwarectwa Węglowego oraz Gwarectwa Węglowego Charlotte (od czasu fuzji obu gwarectw)[11], którą sprawował do wybuchu wojny.

Pełnił funkcje wiceprezesa, a od 25 lutego 1938 jednego z trzech prezesów Unii Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego[12], wiceprezesa Komitetu Wykonawczego Polskiej Konwencji Węglowej. Był członkiem zarządu Izby Przemysłowo-Handlowej w Katowicach[13], powołanym w 1932 roku przez Ministra Przemysłu i Handlu na funkcję członka Rady przybocznej Izby[14], prezesem rad nadzorczych i technicznych spółek węglowych.

Był członkiem Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych gdzie przewodniczył komisji do spraw zatrudnienia inżynierów[15] oraz Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego[16]. Wraz z prezesem Wyższego Urzędu Górniczego Zygmuntem Malawskim opracowali „Niemiecko-polski popularny słownik górniczy”[17]. Był członkiem zwyczajnym Instytutu Śląskiego w Katowicach[18].

Był filistrem honorowym korporacji Silesia[19].

W 1937 roku otrzymał tytuł doktora nauk technicznych honoris causa[20] Akademii Górniczej w Krakowie za wybitne zasługi dla polskiego przemysłu górniczego[21]. Podczas tej samej ceremonii analogiczny tytuł otrzymał Michał Grażyński[22].

We wrześniu 1939 roku wyjechał wraz z żoną i córką, przez Rumunię do Francji, gdzie zamieszkał w Tuluzie i pracował w tamtejszym Czerwonym Krzyżu.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jerzy Jaros, Morawski Tomisław, [w:] Emanuel Rostworowski, Polski słownik biograficzny. Tom XXI, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
  2. ↑ Marek Jerzy Minakowski, Morawski w Genealogii Potomków Sejmu Wielkiego [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2016-11-05].
  3. ↑ S. Kossuth, Polacy – słuchacze akademii górniczych we Freibergu (Saksonia) i w Szemicach (Słowacja), Katowice: [maszyn. powiel., b.w.], 1960, s. 1-21.
  4. ↑ Jerzy Jaros. Z dziejów polskiego stowarzyszenia „Sarmatia” we Freibergu. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 26 (2), s. 429-434, 1981. Warszawa: Instytut Historii Nauki PAN. ISSN 0023-589X. 
  5. ↑ "Eintracht" Braunkohlenwerke und Brikettfabriken, Neu-Welzow [online], Deutsche Digitale Bibliothek [dostęp 2016-11-08].
  6. ↑ Archiwum Narodowe w Krakowie, Kolekcja: Główna Dyrekcja Państwowych Zakładów Górniczych i Hutniczych w Warszawie [online], searcharchives.pl [dostęp 2016-11-06].
  7. ↑ Utworzenie Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach, „Górnoślązak, R. 21, Nr. 150/151”, Katowice: Górnoślązak spółka wydawniczej z ograniczoną odpowiedzialnością, 6 lipca 1922, s. 2 [dostęp 2016-11-06].
  8. ↑ Tomisław Morawski, Podniesienie wydajności pracy, „Przegląd Górniczo-Hutniczy”, 1 (302), tom XVI, Dąbrowa Gónicza 1924, s. 18-21 [dostęp 2016-11-08].
  9. ↑ Muzeum Historii Katowic, Leksykon załęski [online], www.mhk.katowice.pl [dostęp 2016-11-05].
  10. ↑ Gazeta Urzędowa Województwa Śląskiego, R. 3, nr 48, 29 listopada 1924 [dostęp 2016-11-05].
  11. ↑ Zarząd Zw. Przemysłu Chemicznego, „Gazeta Handlowa”, R. 6 (1931) nr 290, Warszawa, 17 grudnia 1931, s. 1 [dostęp 2016-11-07].
  12. ↑ Sprawozdanie Unii Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego za rok 1937, [b.w.], 1938 [dostęp 2016-11-06].
  13. ↑ Sprawozdanie Izby Przemysłowo-Handlowej w Katowicach za rok 1935, Izba Przemysłowo-Handlowa [dostęp 2016-11-06].
  14. ↑ Nowa Rada przyboczna Izby Handlowej w Katowicach, „Górnoślązak, R. 31, Nr. 199”, Katowice: Zjednoczone Wydawnictwo Gazet, 30 sierpnia 1932, s. 5 [dostęp 2016-11-06].
  15. ↑ Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych za rok 1934.. Katowice: Przegląd Górniczo-Hutniczy, 1935, s. 63.
  16. ↑ Józef Piłatowicz, Ruch stowarzyszeniowy inżynierów i techników polskich do 1939 r. T. 2, Słownik polskich stowarzyszeń technicznych i naukowo-technicznych do 1939 r., Naczelna Organizacja Techniczna Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Główna Komisja FSNT NOT ds. Seniorów i Historii Ruchu Stowarzyszeniowego, 2005, ISBN 83-921738-2-1 [dostęp 2016-11-05].
  17. ↑ Zygmunt Malawski, Tomisław Morawski, Niemiecko-polski popularny słownik górniczy, Katowice: Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, 1924 [dostęp 2016-11-05].
  18. ↑ Instytut Śląski; Komunikat nr. 7, Organizacja, zadania i program działalności, lipiec 1934 [dostęp 2016-11-05].
  19. ↑ Fraternities Archive, Silesia, „Archiwum i muzeum polskich korporacji akademickich”, www.archiwumkorporacyjne.pl [dostęp 2016-11-05].
  20. ↑ Doktorzy honoris causa, [w:] Praca zbiorowa, 75 lat Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, 1994, s. 2.
  21. ↑ Nadanie doktoratów honorowych przez Wydział Górniczy Akademii Górniczej w Krakowie. „Przegląd Górniczo-Hutniczy”. XXX, s. 720, 1938. 
  22. ↑ Zbiory NAC, Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa nauk technicznych w Akademii Górniczej w Krakowie Michałowi Grażyńskiemu, Witoldowi Sągajłło i Tomisławowi Morawskiemu, audiovis.nac.gov.pl, grudzień 1937 [dostęp 2016-11-06].
  23. ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 202–203. [dostęp 2021-08-17].
  24. ↑ M.P. z 1929 r. nr 114, poz. 285 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tomisław_Morawski&oldid=71783678”