Transport rowerowy w Lublinie

Transport rowerowy w Lublinie zaczął dynamicznie rozwijać się na przełomie XX i XXI wieku. Według stanu na 2019 na terenie miasta znajduje się ok. 170 km dróg rowerowych, w tym wydzielone drogi rowerowe, drogi dla pieszych i rowerów, pasy rowerowe, kontrapasy i kontraruch. Władze miasta przyjęły kilka dokumentów strategicznych dotyczących rozwoju transportu rowerowego; w realizacji związanych z tym zadań uczestniczy także strona społeczna.

Praktyczne zajęcia z doskonalenia jazdy rowerem w Lublinie

Z badania bezpieczeństwa ruchu rowerowego w Lublinie w latach 2010–2014 wynika, że – w porównaniu do statystyk ogólnopolskich – Lublin jest stosunkowo bezpiecznym miastem. Większość kolizji i wypadków miała miejsce w sezonie wiosenno-letnim, w świetle dziennym, w czasie popołudniowego szczytu z winy osób innych niż rowerzyści.

Historia edytuj

Pierwszy klub rowerowy w Lublinie – Lubelskie Towarzystwo Cyklistów – powstał w 1893. W 1937 powstała wytwórnia rowerów Kamińskiego[1] pod firmą Świąteckiego. W przedsiębiorstwie tym powstał klub kolarski o nazwie Lubelska Wytwórnia Rowerów[2]. W 1965 powstał Lubelski Klub Turystyki Kolarskiej „Welocyped" przy Oddziale Miejskim PTTK w Lublinie.

Pierwsze drogi rowerowe powstawały w latach 90. XX wieku[3]. W 1997 rada miasta wydała uchwałę ws. określenia zasad polityki komunikacyjnej, a w 2000 – „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego”, które także uwzględniało transport rowerowy. Jednak według SUiKZP program budowy sieci dróg rowerowych miał służyć głównie celom turystycznym i rekreacyjnym[4].

W latach 2010–2015 ukazało się pięć dokumentów strategicznych dotyczących polityki rowerowej (wydanych przez władze miasta albo sporządzonych na ich zlecenie), w tym uchwały rady miasta: „Polityka Rowerowa Miasta Lublin” i „Koncepcja rozwoju komunikacji rowerowej w mieście Lublin[5]. Polityka rowerowa Lublina ma służyć rozwojowi zrównoważonego transportu; jej celem jest osiągnięcie do 2025 przynajmniej 15% udziału ruchu rowerowego w ogólnej liczbie podróży[6]. W 2015 opublikowano „Społeczny audyt polityki rowerowej dla Lublina”, którego autorzy wskazali, że władze samorządowe nie wywiązują się z wykonywania istniejących, określonych szczegółowo zadań, a część działań związanych z polityką rowerową wykonuje strona społeczna'"`UNIQ--nowiki-00000013-QINU`"'7'"`UNIQ--nowiki-00000014-QINU`"'[./Transport_rowerowy_w_Lublinie#cite_note-CITEREFCalKowalik201562-7 [7]].

W 2014 otwarto Lubelski Rower Miejski, na który składało się 40 stacji rowerowych i 400 rowerów[8]. Dwa lata później system ten został ponaddwukrotnie powiększony[8]. Na wiosnę 2015 w Lublinie było ok. 130 km dróg rowerowych, ponad 25 km pasów rowerowych i 1,5 km ulic z kontrapasami lub kontraruchem[3].

Infrastruktura edytuj

Rodzaje infrastruktury edytuj

Na koniec 2016 roku[9] w Lublinie znajduje się ok. 133 km infrastruktury rowerowej, na którą składa się[10]:

 
Wiek infrastruktury rowerowej w Lublinie
 
Zrzut ekranu Mapy infrastruktury rowerowej Lublina, stan na 2016
Znak Typ Łączna długość / liczba
  wydzielona droga dla rowerów 16,5 km
  droga dla rowerów i pieszych 82,2 km
  ciąg pieszo-rowerowy 6 km
  pasy rowerowe 24,9 km
   kontraruch / kontrapasy 1,5 / 1,3 km
  dopuszczenie ruchu 0,93 km
śluza rowerowa 1 szt.
miejsc parkingowych
(w tym niepublicznych)
ok. 5 tys., w tym 2,6 tys.
na stojakach U-kształtnych

Pełną mapę infrastruktury rowerowej Lublina w wersji papierowej wydaje od 2011 Porozumienie rowerowe[11]. Serwis internetowy Mapa Infrastruktury Rowerowej Lublina powstał pod koniec 2013 roku[12].

Obiekty edytuj

  • Miasteczko Ruchu Drogowego[13] – obiekt edukacyjny działający od jesieni roku 2014 znajdujący się przy Alejach Zygmuntowskich 4.
  • Boisko Bike Polo – utworzone dzięki zwycięstwu w głosowaniu w Budżecie Obywatelskim 2014. Oddane w roku następnym. Zlokalizowane przy Szkole Podstawowej nr 43 przy ul. Józefa Śliwińskiego 5.
  • Bike Park – teren przy ul. Janowskiej 74 umożliwiający wykonywanie różnych rodzajów akrobacji. Zamknięty od 2015 roku.
  • Park Rowerowy – teren przy ul. Kazimierza Przerwy-Tetmajera umożliwiający wykonywanie różnych rodzajów akrobacji.

Poza tym działają: Lubelski Rower Miejski (miejski system wypożyczalni rowerów), Wypożyczalnia rowerów transportowych (pierwsza społeczna wypożyczalnia roweru transportowego w Lublinie[14], otworzona w lipcu 2016 dzięki współpracy Porozumienia Rowerowego oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej – Biblio), BikeCafe (rowerowe mobilne kawiarnie; pierwsza powstała w 2015 roku[15]) oraz Fresh Bike Lemoniada (rowery mobilne z lemoniadą; pierwsza powstała w 2013[16]). Na koniec 2016 roku w Lublinie działało 28 sklepów oraz 25 serwisów rowerowych[10].

Bezpieczeństwo edytuj

Z badania bezpieczeństwa ruchu rowerowego w Lublinie w latach 2010–2014 wynika, że – w porównaniu do statystyk ogólnopolskich – Lublin jest stosunkowo bezpiecznym miastem. Większość kolizji i wypadków miała miejsce w sezonie wiosenno-letnim (od maja do września – 72% zdarzeń w ciągu roku), w dni powszednie (w soboty i niedziele było ok. 2 razy mniej zdarzeń niż każdego innego dnia tygodnia). Wypadki i kolizje zdarzały się głównie w świetle dziennym (85%), w czasie popołudniowego szczytu (między godziną 13 a 19)[17].

Do zdarzeń dochodziło głównie na prostych odcinkach jezdni (51%) i na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu (21%). Były to w większości boczne zderzenia pojazdów (70%), głównie roweru i samochodu osobowego (91%). Najczęstszymi przyczynami zdarzeń było nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu (49%, z czego niecała 1/3 sprawców to rowerzyści, niecałe 2/3 to kierowcy samochodów osobowych) i nieprawidłowe przejeżdżanie przejścia dla pieszych (14%, z czego ok. 2/3 sprawców to rowerzyści)[17].

W badanym okresie w zdarzeniach wzięło udział 527 rowerzystów. 406 (77%) nie odniosło obrażeń. Pozostali[17]:

Obrażenia rowerzystów w zdarzeniach w Lublinie[17][18]
2010 2011 2012 2013 2014 Razem
Zdarzenia 85 84 118 105 135 527 (100%)
Obrażenia (%), w tym: 29,41 22,62 22,88 28,57 14,81
Lekkie (%): 16,47 8,33 11,86 6,67 3,70 47 (8,92%)
Pozostałe (%),
w tym:
ciężkie 12,94 14,29 11,02 21,90 11,11 69 (13,09%)
śmierć na miejscu 2 (0,38%)
śmierć w ciągu 30 dni 3 (0,57%)


W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji
Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Społeczność rowerzystów edytuj

Organizacje społeczne edytuj

W mieście działa szereg organizacji pozarządowych oraz nieformalnych grup działających na rzecz rozwoju ruchu rowerowego. Na pierwszym spotkaniu ich przedstawicieli, które odbyło się w 2016, było reprezentowanych 18 podmiotów[19].

Na podstawie dokumentów przyjętych przez lubelski ratusz miały działać dwa organy, w skład których mieliby wchodzić urzędnicy miejscy oraz przedstawiciele strony społecznej: zespół opiniujący wdrażanie standardów technicznych infrastruktury rowerowej oraz Rada ds. Ruchu Rowerowego. Do 2015 zespół opiniujący spotkał się jedynie raz, a Rada nie została powołana[7].

Wydarzenia edytuj

 
Rowerowy Maj w Lublinie

W mieście odbyło się kilkanaście etapów Tour de Pologne (ostatni w 2008). Od 2003 roku funkcjonuje w Lublinie Masa Krytyczna; od tego samego roku wyjeżdża z miasta Pielgrzymka Rowerowa.

Od 2008 w Lublinie są organizowane obchody Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu. Celem jest promocja alternatywnych dla samochodu środków transportu w mieście, szczególnie komunikacji miejskiej, rowerów i poruszania się pieszo.

W 2016 odbyły się 79. Mistrzostwa Polski w Kolarstwie Przełajowym. W tym samym roku w maju odbyła się pierwsza edycja ogólnopolskiej kampanii Rowerowy Maj[20][21][22]. Wzięło w niej udział 9 miast z całej Polski. Głównym celem projektu jest zachęcenie dzieci do jazdy rowerem oraz regularnego dojeżdżania nim do szkoły.

Edukacja rowerowa edytuj

 
Teoretyczna edukacja w szkole
 
Praktyczna edukacja w szkole
 
Praktyczna edukacja nauczycieli wychowania komunikacyjnego

Od 2011 Porozumienie Rowerowe prowadzi praktyczne oraz teoretyczne zajęcia z edukacji rowerowej. Obejmuje ono edukację przedszkolaków, dzieci, młodzieży, studentów, mieszkańców oraz nauczycieli. Zajęcia dla uczniów są skierowane do uczniów lubelskich szkół podstawowych klasy 4–6 oraz gimnazjów klasy 1–3[23][24].

Teoria szkoły
2x45 min
Praktyka szkoły
2/3x45 min
Nauka dla uczestników
2,5 h
Liczba uczestników
2011 10 250
2012 20 500
2013 80 36 12 3500
2014 80 30 10 4000
2015 4000
Razem 12000
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

Od 2013 prowadzone są też zajęcia z doskonalenia nauki jazdy dla mieszkańców[25]. Mogą w nim uczestniczyć zarówno grupy, jak i pojedyncze osoby. Są one przewidziane dla mieszkańców oraz studentów. Odbywają się także we współpracy z uczelniami.

W 2014 roku odbyło się szkolenie dla nauczycieli wychowania komunikacyjnego we współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Ruchu Drogowego[26]. Zajęcia szkoleniowe miały na celu podniesienie wiedzy nauczycieli z zakresu ruchu rowerowego w formie teoretycznej oraz praktycznej.

Publikacje edytuj

Wydawane są m.in. czasopisma i broszury: Poradnik Miejskiego Aktywisty, OIKOS, Przewodnik Miejskiego Rowerzysty, Mapa Rowerowa Lublina, Rowerem przez Lubelskie[27]. Dostępne są także mapy i opracowania z danych rowerowych w Lublinie i Świdniku (pomiary ruchu, wypadki, statystyki Lubelskiego Roweru Miejskiego, zasięg i wiek infrastruktury, mapy ciepła)[28].

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Przypisy edytuj

  1. Kamiński (1) [online], zabytkowemotocykleirowery.pl [dostęp 2016-10-20].
  2. Express Lubelski i Wołyński, 1939, R. 17. Dodatek drugi do nr 71 [online].
  3. a b Infrastruktura rowerowa [online], lublin.eu [dostęp 2016-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-27].
  4. Uchwała Nr 359/XXII/2000 z dnia 13 kwietnia 2000 studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Lublin - załącznik stanowi studium opracowane przez BUA oraz suplement do niego [online], bip.lublin.eu, 13 kwietnia 2000 [dostęp 2016-06-17].
  5. Polityka rowerowa [online], lublin.eu [dostęp 2016-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-10].
  6. Uchwała „Polityka Rowerowa Miasta Lublina” przyjęta [MM Lublin] [online], www.rowery.teatrnn.pl [dostęp 2016-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28].
  7. a b Cal i Kowalik 2015 ↓, s. 62.
  8. a b Lubelski Rower Miejski [online], lublin.eu [dostęp 2016-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-09].
  9. Paweł Cal, [MIRL] Wiek infrastruktury rowerowej [online], 24 lutego 2016 [dostęp 2016-10-20].
  10. a b Paweł Cal, Informacja o infrastrukturze rowerowej [online], mirl.info.pl [dostęp 2016-10-20].
  11. Aktualna wersja dostępna pod linkiem
  12. Paweł Cal, Mapa infrastruktury rowerowej Lublina oraz okolic [online], mirl.info.pl [dostęp 2016-10-13].
  13. Miasteczko Ruchu Drogowego - MOSIR Lublin [online], mosir.lublin.pl [dostęp 2016-10-13].
  14. Paweł Cal, Społeczna wypożyczalnia cargo - Lublin [online], 1 maja 2016 [dostęp 2016-10-13].
  15. Gdzie nas znaleźć? [online], bikecafe.pl [dostęp 2016-10-13].
  16. Fresh Bike Lemoniada – Pomysł na Świeży Biznes dla Ciebie! [online], freshbike.pl [dostęp 2016-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-20].
  17. a b c d Paweł Cal, Raport o bezpieczeństwie ruchu rowerowego w Lublinie w latach 2010-2014 [online], mirl.info.pl, 2015 [dostęp 2016-10-13].
  18. Paweł Cal, [MIRL] Mapa wypadki z udziałem rowerzystów z SEWiK'u [online], 16 grudnia 2015 [dostęp 2016-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-21].
  19. Pierwsze czwartkowe śniadanie pozarządowe poświęcone tematyce rowerowej [online], lublin.eu, 16 września 2016 [dostęp 2016-10-15].
  20. Urząd Miejski w Gdańsku, Rowerowy Maj po raz trzeci - Rowerowy Gdansk [online], rowerowygdansk.pl [dostęp 2016-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-13].
  21. Paweł Cal, [RM] Rowerowy Maj - Lublin [online], 1 maja 2016 [dostęp 2016-10-13].
  22. UM Lublin, Kampania Rowerowy Maj / Konkurs wiedzy Wszystko o Munster - 25 lat Lublin-Munster / Lublin na rowerze / Komunikacja / Lublin / lublin.eu - oficjalny portal miasta Lublin [online], lublin.eu [dostęp 2016-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-13].
  23. UM Lublin, Edukacja i bezpieczeństwo / Lublin na rowerze / Komunikacja / Lublin / lublin.eu - oficjalny portal miasta Lublin [online], lublin.eu [dostęp 2016-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-09].
  24. Edukacja dla szkół - Porozumienie Rowerowe [online], lublinrowerem.pl [dostęp 2016-10-13].
  25. Szkolenia dla rowerzystów - Porozumienie Rowerowe [online], lublinrowerem.pl [dostęp 2016-10-13].
  26. Szkolenie dla nauczycieli -"Teoretyczna i praktyczna edukacja rowerowa dla uczniów na rzecz bezpiecznego poruszania się rowerem po mieście" - podsumowanie - Porozumienie Rowerowe [online], lublinrowerem.pl, 25 listopada 2014 [dostęp 2016-10-13].
  27. Publikacje [online], lublinrowerem.pl [dostęp 2016-10-13].
  28. Paweł Cal, [MIRL] Publikacje różnych map [online], 18 grudnia 2015 [dostęp 2016-10-20].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj