Świdrowiec nagany

gatunek świdrowca
(Przekierowano z Trypanosoma brucei)

Świdrowiec nagany (Trypanosoma brucei) lub (Trypanosoma brucei brucei) – gatunek świdrowca z rodziny świdrowców. Pasożyt ten został odkryty i po raz pierwszy uznany za czynnik etiologiczny nagany u cieląt przez sir Davida Bruce’a w 1894 roku[1].

Świdrowiec nagany
Ilustracja
Postać komórki Trypanosoma brucei brucei (TREU667) we krwi. Zdjęcie z mikroskopu fazowo-kontrastowego, czarny odcinek ma długość 10 µm
Systematyka
Domena

eukarionty

Supergrupa

Excavata

Typ

Euglenozoa

Gromada

kinetoplastydy

Rząd

Trypanosomatida

Rodzina

świdrowce

Rodzaj

świdrowiec

Gatunek

świdrowiec nagany

Nazwa systematyczna
Trypanosoma brucei
Plimmer i Bradford, 1899
Synonimy
  • Trypanosoma pecaudi
  • Trypanosoma togolense Mesnil i Brimont, 1909[1]
  • Trypanosoma ugandae Stephens i Blacklock, 1913[1]
  • Trypanosoma multiforme Kinghorn i inni, 1913[1]
  • Trypanosoma anceps Bruce i inni, 1914[1]
  • Trypanosoma dukei Knuth i duToit, 1921[1]

Długość ciała waha się od 12 do 35 µm, szerokość 1,5 do 4 µm. Porusza się za pomocą wici. Charakteryzuje się wrzecionowatym kształtem. W obrębie gatunku może występować znaczny poliformizm. T. brucei w krwi obwodowej może występować w dwóch formach:

  • forma krótka, szeroka, bez wolnej wici[1].
  • forma długa, wąska z wolną wicią o długości połowy bądź 1/3 długości ciała pasożyta[1].

Wywołuje u zwierząt (jako jeden z trzech świdrowców) chorobę nagana. Jest przenoszony przez muchy z rodzaju tse-tse[2] takie jak: Glossina morsitans, Glossina pallidipes, Glossina swynnertoni. Pasożytuje w osoczu krwi, chłonce oraz w płynie mózgowo-rdzeniowym. U kotów występuje tylko we krwi[1]. Rezerwuarem pasożyta są dzikie przeżuwacze, głównie antylopy.

Rozwój T. brucei odbywa się u dwóch żywicieli – najprzód w organizmie kręgowca, gdzie następuje rozmnażanie przez podział podłużny, potem u drugiego żywiciela, którym jest bezkręgowiec – gdzie tworzą się inwazyjne formy metacykliczne trypomastigota powstające podczas podziału podłużnego i jednoczesnej niepełnej cyklomorfozy przechodząc poprzez stadium crithidia.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i Feline clinical parasitology. s. 60.
  2. Lech Jerzy Gundłach, Andrzej Bernard Sadzikowski. Inwazje pierwotniaków u koni. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia”. 61 (4), s. 31-44, 2006. 

Bibliografia

edytuj
  • Stanisław Furmaga: Choroby pasożytnicze zwierząt domowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1983. ISBN 83-09-00671-3.
  • Протисты.Руководство по зоологии ч.1. Санкт Петербург: Наука, 2000. ISBN 5-02-025864-4.
  • Dwight D. Bowman: Feline clinical parasitology. Ames: Iowa State University Press, 2002. ISBN 0-8138-0333-0.