Twierdza Golubac (serb. Голубачки град) – średniowieczna forteca położona na południowym brzegu Dunaju, przed Żelazną Bramą, ok. 5 km od miejscowości Golubac w Serbii, wyznacza zachodnią granicę Parku Narodowego Đerdap.

Twierdza Golubac
Ilustracja
Państwo

 Serbia

Miejscowość

Golubac

Ukończenie budowy

XIII w.

Położenie na mapie Serbii
Mapa konturowa Serbii, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Twierdza Golubac”
Ziemia44°39′39″N 21°40′40″E/44,660833 21,677778

Położenie edytuj

Twierdza leży w okręgu braniczewskim ok. 5 km na wschód od miejscowości Golubac w północno-wschodniej Serbii przy granicy z Rumunią[1]. Wznosi się na południowym brzegu Dunaju przed Żelazną Bramą i wyznacza zachodnią granicę Parku Narodowego Đerdap[1]. Po drugiej stronie rzeki, na terenie Rumunii, znajdują się ruiny zamku Laslowar[1].

Historia edytuj

Twierdza została wzniesiona przez Węgrów w miejscu rzymskiego Castrum Columbarum najprawdopodobniej w drugiej połowie XIII wieku[1]. Po raz pierwszy Golubac wzmiankowany jest jednak dopiero w 1335 roku[1], jako węgierska twierdza graniczna[2]. W 1391 roku forteca została zajęta przez Turków[1]. Przez wieki przechodziła z rąk do rąk Węgrów, Turków, Serbów i Habsburgów, by w 1867 roku znaleźć się w posiadaniu Serbii[1][2]. 12 czerwca 1428r, podczas walki z Turkami, w Golubacu zginął Zawisza Czarny z Garbowa[3], co jest upamiętnione tablicą.

Architektura edytuj

Z twierdzy zachowało się dziewięć wieży wznoszących się na wysokość 20–25 m[1]. Mury twierdzy, o średniej grubości 2,8 m, biegną od rzeki w górę wzdłuż stromych zboczy[1]. W latach 20. XX w. przez dwie bramy twierdzy przeprowadzono nowe drogi[2]. Wody rzeki podniosły się po zbudowaniu, w latach 1963–1972, elektrowni wodnej Đerdap, co daje wrażenie, że ruiny „wyrastają” z wody[2]. Twierdza ma status zabytku o szczególnym znaczeniu[4].

Wśród projektów realizowanych w ramach Strategii UE dla Regionu Dunaju (ang. EU Strategy for Danube Region, EUSDR) z funduszy Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (ang. Instrument for Pre-accession Assistance, IAP) miała być sfinansowana rekonstrukcja twierdzy Golubac do końca 2016 roku[5]. W terminie tym wykonano jednak jedynie 15% prac i nie wiadomo kiedy projekt zostanie ukończony[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i Laurence Mitchell: Serbia. Bradt Travel Guides, 2010, s. 178. ISBN 978-1-84162-326-9. [dostęp 2017-01-05]. (ang.).
  2. a b c d Mike Wells: The Danube Cycleway Volume 2: From Budapest to the Black Sea. Cicerone Press Limited, 2016, s. 139–140. ISBN 978-1-78362-312-9. [dostęp 2017-01-05]. (ang.).
  3. Beata Możejko, Sobiesław Szybkowski, Błażej Śliwiński, Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima, 2003.
  4. Tvrđava Golubac. [w:] Cultural monuments in Serbia [on-line]. [dostęp 2016-04-07]. (ang.).
  5. Austrain Development Agency: Danube - Serbia: Building a European Gateway Challenges and Opportunities. 2014, s. 28. [dostęp 2017-01-04]. (ang.).
  6. Dragana MATOVIĆ: Rekonstrukcija tvrđave Golubac: Obnova pomoću štapa i kanapa. [w:] Novosti.rs [on-line]. 2016-07-28. [dostęp 2017-01-05]. (serb.).