Ty2/Ty42

parowóz towarowy konstrukcji niemieckiej

Ty2/Ty42 – parowóz towarowy konstrukcji niemieckiej (znormalizowana seria 52), budowany masowo w wielu fabrykach europejskich (w Niemczech i krajach okupowanych, m.in. w Polsce) w latach 1942-1945, znany także jako niemiecka lokomotywa wojenna Kriegslokomotive.

Ty2/Ty42
Ilustracja
Producent różni
Lata budowy 1942 - 1945
Układ osi 1'E
Wymiary
Masa pustego parowozu z tendrem: 98,05 t
bez tendra: 77,25 t
Masa służbowa 143,635 t
Długość 13 600 mm
Długość z tendrem 22 975 mm
Wysokość 4 440 mm
Średnica kół napędnych 1 400 mm
Średnica kół tocznych 850 mm
Napęd
Trakcja parowa
Typ tendra 30D42, 30D43, 32D43, 27D47
Ciśnienie w kotle 16 at
Powierzchnia ogrzewalna kotła 177,73 m²
Powierzchnia przegrzewacza 71,31 m²
Powierzchnia rusztu 3,9 m²
Średnica cylindra 600 mm
Skok tłoka 660 mm
Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa 1633 KM (1200 kW)
Maksymalna siła pociągowa 15 000 kG
Prędkość konstrukcyjna 80 km/h
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Portal Portal Transport szynowy

HistoriaEdytuj

Zadaniem tej uproszczonej, taniej w produkcji i niezawodnej lokomotywy miało być obsługiwanie szlaków kolejowych na terenach zdobytych przez Trzecią Rzeszę na wschodzie. Dlatego też parowozy tej serii posiadały znakomitą izolację termiczną i nacisk osi nie przekraczający 15 t, dzięki czemu mogły poruszać się po liniach o kiepskiej lub prowizorycznie naprawionej nawierzchni. Po klęsce III Rzeszy 1206 parowozów tej serii rozpoczęło pracę na PKP. W roku 1962 Polska z uwagi na braki lokomotyw została zmuszona do odkupienia 220 maszyn od ZSRR. 200 z nich zostało włączone do PKP, a 20 zakupiło PMP PW Katowice. Parowozy PKP otrzymały oznaczenie Ty2-1207 do 1406. Parowozy PMP PW jeździły z numerami niemieckimi. Od 1945 roku do końca eksploatacji trakcji parowej była to najliczniejsza seria parowozów w Polsce. W Polsce zachowano 53 parowozy serii Ty2 i 14 parowozów serii Ty42[1]. Trzy z nich są czynne: Ty42-24[2]w Skansenie kolejowym w Pyskowicach, Ty42-107[3] i Ty2-911[4]

Niektóre właściwości trakcyjneEdytuj

Ty2/42 podczas rozruchu rozwijał maks. siłę pociągową nieco ponad 17 000 kG (170 kN). Opalany lepszym gatunkiem węgla mógł ciągnąć składy towarowe ładowne o masie 620 ton z prędkością 80 km/h lub 1700 t - 50 km/h. W terenach górskich na wzniesieniu 20‰ mógł ciągnąć składy o masie 190 ton z prędkością 40 km/h.

Parowóz ten bywał używany do ciągnięcia składów osobowych, gdzie pociąg o masie ok. 130 ton, składający się wagonów 2 i 3-osiowych mógł pokonywać wzniesienia 25‰, przy prędkości do 40 km/h.

GaleriaEdytuj

Lista parowozów serii Ty2/Ty42 zachowanych w PolsceEdytuj

Seria pojazdu Rok produkcji Producent Miejscowość Stan parowozu
Ty2-7 1944 Henschel & Sohn Chabówka wrak
Ty2-14 1942 Henschel & Sohn Kartuzy renowacja
Ty2-16 1942 Henschel & Sohn Stalowa Wola-Rozwadów pomnik
Ty2-18 1942 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-22 1942 Henschel & Sohn Lubin, do 2018 Wrocław Świebodzki pomnik
Ty2-29 1942 Henschel & Sohn Nowy Sącz eksponat
Ty2-38 1942 Orenstein & Koppel(niem.) Jaworzyna Śl. eksponat
Ty2-50 1942 Orenstein & Koppel(niem.) Chabówka eksponat
Ty2-64 1942 Lokomotivfabrik Wien-Floridsdorf(niem.) Toruń wrak
Ty2-81 1943 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. eksponat
Ty2-140 1943 Borsig Nysa wrak
Ty2-178 1943 H. Cegielski – Poznań Kościerzyna wrak
Ty2-220 1943 Grafenstaden(niem.) Tłuszcz wrak
Ty2-223 1943 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-269 1943 Henschel & Sohn Lubiana Pyrzycka pomnik
Ty2-305 1943 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-406 1943 Orenstein & Koppel(niem.) Powodowo eksponat
Ty2-446 1943 Fablok Kościerzyna wrak
Ty2-540 1943 Schichau-Werke Legnica pomnik
Ty2-559 1943 Schichau-Werke Kraków pomnik
Ty2-572 1943 Schichau-Werke Warszawa eksponat
Ty2-666 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(niem.) Kościerzyna wrak
Ty2-709 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(niem.) Łódź wrak
Ty2-821 1943 Lokomotivfabrik Wien-Floridsdorf(niem.) Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-860 1944 Schichau-Werke Jabłonowo Pomorskie pomnik
Ty2-911 1944 Orenstein & Koppel(niem.) Chabówka czynny
Ty2-921 1944 Henschel & Sohn Szymbark wrak
Ty2-927 1944 Henschel & Sohn Pyskowice wrak
Ty2-930 1944 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-949 1944 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. eksponat
Ty2-953 1944 Henschel & Sohn Chabówka oczekuje naprawy
Ty2-1035 1944 Orenstein & Koppel(niem.) Wrocław pomnik
Ty2-1055 1944 Orenstein & Koppel(niem.) Małaszewicze pomnik
Ty2-1086 1944 Orenstein & Koppel(niem.) Leszno wrak
Ty2-1176 1944 H. Cegielski – Poznań Pyszczyn wrak
Ty2-1140 1944 Škoda Zajączkowo Tczewskie wrak
Ty2-1184 1944 Henschel & Sohn Chabówka eksponat
Ty2-1226 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(niem.) Tłuszcz pomnik
Ty2-1258 1942 Henschel & Sohn Oleśnica renowacja
Ty2-1279 1943 Krauss-Maffei Warszawa eksponat
Ty2-1285 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(niem.) Ełk eksponat
Ty2-1292 1944 Krauss-Maffei Pyskowice wrak
Ty2-1298 1944 Arnold Jung Lokomotivfabrik Powodowo wrak
Ty2-1301 1943 Lokomotivfabrik Wien-Floridsdorf(niem.) Kościerzyna wrak
Ty2-1312 1943 Henschel & Sohn Pyskowice wrak
Ty2-1387 1943 Henschel & Sohn Chojnice eksponat
Ty2-1401 1943 Maschinenfabrik Esslingen Kościerzyna eksponat
Ty2-1407 1964 ZNTK Poznań Skierniewice eksponat
Ty2-2118 1943 Henschel & Sohn Kędzierzyn-Koźle pomnik
Ty2-3458 1943 Krauss-Maffei Pyskowice eksponat
Ty2-5680 1943 Schichau-Werke Zabrze pomnik
TE-7175 1943 Lokomotivfabrik Wien-Floridsdorf(niem.) Kościerzyna eksponat
Ty42-1 1945 Fablok Jaworzyna Śląska eksponat
Ty42-9 1945 Fablok Karsznice eksponat
Ty42-19 1945 Fablok Chabówka eksponat
Ty42-24 1945 Fablok Pyskowice czynny
Ty42-39 1945 H. Cegielski – Poznań Kościerzyna wrak
Ty42-44 1945 H. Cegielski – Poznań Pyskowice eksponat
Ty42-85 1945 Fablok Pyskowice eksponat
Ty42-105 1946 H. Cegielski – Poznań Kościerzyna eksponat
Ty42-107 1946 H. Cegielski – Poznań Chabówka czynny
Ty42-118 1946 Fablok Chrzanów pomnik
Ty42-120 1946 Fablok Warszawa eksponat
Ty42-126 1946 Fablok Kościerzyna eksponat
Ty42-148 1946 Fablok Powodowo wrak
Ty42-149 1946 Fablok Bydgoszcz wrak

Źródło: [5].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Tomisław Czarnecki: Wciąż pod parą... parowozy w Polsce. [dostęp 2019-10-24].
  2. ↑ Tomisław Czarnecki: Wciąż pod parą... parowozy w Polsce Ty42-24. 2014. [dostęp 2019-10-24].
  3. ↑ Tomisław Czarnecki: Wciąż pod parą... parowozy w Polsce Ty42-107. 2014. [dostęp 2019-10-24].
  4. ↑ PKP Cargo, „Parowozjada” przeniosła nas w przeszłość, PKP Cargo, 20 sierpnia 2018 [dostęp 2021-01-06].
  5. ↑ Tomisław Czarnecki: Wykaz zachowanych w Polsce parowozów normalnotorowych Wciąż pod parą... Polskie parowozy

BibliografiaEdytuj

  • Józef Fijałkowski, Wiktor Kowalewski: Charakterystyki normalnotorowych pojazdów trakcyjnych. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacyjne, 1959.
  • Bastian Königsmann: Pomnik parowóz - die polnischen Denkmaldampflokomotiven: Ein Reiseführer zu Geschichte, Geschichten und Gegenwart aller normalspurigen Museums- und Denkmaldampflokomotiven in Polen. BoD - Books on Demand; Auflage: 1 (24. Februar 2020). ​ISBN 978-3750412019​

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ty2/Ty42&oldid=61927378”