Tyrrell P34

Tyrrell P34 (skrót od Project 34), zwany również "sześciokołowcem" – samochód Formuły 1, zaprojektowany przez Dereka Gardnera i uczestniczący w niej w sezonach 1976 – 1977. Samochód został zaprojektowany w oparciu o nowe przepisy. Z przodu posiadał małe, dziesięciocalowe koła, a z tyłu koła o normalnej wielkości. Pomysł mniejszych kół przednich wywodził się z chęci zwiększenia penetracji powietrza i zmniejszenia "powierzchni czołowej", co miałoby zmniejszyć opór aerodynamiczny.

Tyrrell P34

Tyrrell P34 Jody'ego Schecktera podczas Grand Prix Niemiec 1976
Kategoria	Formuła 1
Konstruktor	Tyrrell
Projektant	Derek Gardner
Dane techniczne
Nadwozie	aluminiowy monocoque
Zawieszenie przednie	podwójne wahacze
Zawieszenie tylne	podwójne wahacze
Silnik	Ford Cosworth DFV V8 2993 cm³
Skrzynia biegów	Hewland FG400, sekwencyjna ręczna z dyferencjałem ZF, 5 biegów + wsteczny (w 1977 6 biegów + wsteczny)
Paliwo	Elf
Opony	Goodyear
Historia
Debiut	Grand Prix Hiszpanii 1976
Kierowcy	Jody Scheckter Patrick Depailler Ronnie Peterson
Używany	1976 – 1977
Wyścigi	30
Wygrane	1
Pole position	1
Najszybsze okrążenie	1
007 008

Jednakże mniejsza średnica kół doprowadziła do utraty powierzchni styku gumy i asfaltowej powierzchni toru, co powodowało gorszą przyczepność na zakrętach. Wskutek tego model P34 otrzymał cztery dziesięciocalowe koła przednie (wszystkie skrętne) i przeszedł do historii Formuły 1 jako jedyny samochód uczestniczący w wyścigu Grand Prix posiadający sześć kół.

P34 w wyścigach

Po ujawnieniu, że model P34 będzie posiadał sześć kół, okrzyknięto go najbardziej rozpoznawalnym projektem w historii sportów motorowych. Wraz z Brabhamem BT46B "fancar" z 1978 roku (wyróżniającym się ogromnym wentylatorem z tyłu) model P34 do dzisiaj uchodzi za najbardziej radykalny projekt w historii Formuły 1.

Tyrrell P34 zadebiutował w Grand Prix Hiszpanii w 1976 roku. Obaj kierowcy – Jody Scheckter oraz Patrick Depailler – byli w stanie osiągnąć modelem P34 dobre rezultaty, ale o ile Depailler ciągle chwalił samochód, o tyle Scheckter twierdził, że będzie on konkurencyjny tylko tymczasowo. Co więcej, specjalne opony Goodyear aż do końca sezonu nie były dostatecznie rozwinięte.

Największy sukces model P34 odniósł podczas Grand Prix Szwecji, kiedy to Scheckter wygrał wyścig, a Depailler był drugi. Po sezonie 1976 Scheckter opuścił zespół, podkreślając, że "sześciokołowiec" to "kupa śmieci".

Na sezon 1977 Schecktera zastąpił Ronnie Peterson, a model P34 przeprojektowano pod względem aerodynamicznym i oznaczono P34B. Model ten był szerszy i cięższy niż P34, i pomimo kilku obiecujących wyników Petersona i Depaillera nie był tak udany jak poprzednik, głównie z powodu braku właściwego rozwoju małych opon przednich oraz ciężkiego przedniego zawieszenia. W związku z tym w sezonie 1978 Tyrrell P34 już nie wystartował.

Pod koniec lat 90. firma Avon zgodziła się na dostarczanie właścicielowi samochodu nr 6, Simonowi Bullowi, dziesięciocalowych, szytych na miarę opon. W latach 1999 – 2000 model P34 rywalizował w serii Thoroughbred Grand Prix (Martin Stretton wygrał ją modelem P34 w roku 2000). Samochód pojawiał się również wielokrotnie na Festiwalu w Goodwood.

Inne samochody sześciokołowe w Formule 1

March 2-4-0

Tyrrell P34 był jedynym samochodem sześciokołowym, który brał udział w wyścigach Grand Prix, ale nie był jedynym zaprojektowanym sześciokołowym samochodem Formuły 1. Sześciokołowe samochody zaprojektowały i testowały również Ferrari (model 312T6), March (model 2-4-0) i Williams (model FW08B). March 2-4-0 oraz Williams FW08B posiadały dwa koła z przodu i po dwa koła na dwóch osiach z tyłu, natomiast Ferrari 312T6 w przeciwieństwie do nich posiadało dwa koła z przodu oraz cztery koła z tyłu, ale na jednej osi.

Wyniki

Legenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie
Oznaczenie	Wyjaśnienie
Złoty	Zwycięzca lub mistrzostwo
Srebrny	2. miejsce lub wicemistrzostwo
Brązowy	3. miejsce lub II wicemistrzostwo
Zielony	Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami)
Niebieski	Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu)
Czerwony	Nie zakwalifikował się (NZ)
	Nie prekwalifikował się (NPK)
Różowy	Nie ukończył (NU)
	Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu)
Czarny	Zdyskwalifikowany (DK)
	Wykluczony (WYK/EX)
Biały	Nie wystartował (NW)
	Kontuzjowany (K/INJ)
	Wyścig odwołany (OD/C)
Bez koloru	Został wycofany (WYC/WD)
	Nie przybył (NP/DNA)
	Nie brał udziału w treningach (NT/DNP)
	Nie został zgłoszony (–)
Pogrubienie	Start z pole position
Kursywa	Najszybsze okrążenie wyścigu
†	Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu.
*	Sezon w trakcie
1/2/3	Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym
Lista systemów punktacji Formuły 1

Sezon	Zespół	Silnik	Op.	Kierowcy	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	Pkt.	Ms.
1976	Tyrrell Racing	Ford Cosworth DFV V8	G		BRA	RSA	USW	ESP	BEL	MON	SWE	FRA	GBR	DEU	AUT	HOL	ITA	CAN	USA	JPN		71	3
				Jody Scheckter				NU	4	2	1	6	2	2	NU	5	5	4	2	NU
				Patrick Depailler				NU	NU	3	2	2	NU	NU	NU	7	6	2	NU	2
1977	Tyrrell Racing	Ford Cosworth DFV V8	G		ARG	BRA	RSA	USW	ESP	MON	BEL	SWE	FRA	GBR	DEU	AUT	HOL	ITA	USA	CAN	JPN	27	6
				Ronnie Peterson	NU	NU	NU	NU	8	NU	3	NU	12	NU	9	5	NU	6	16	NU	NU
				Patrick Depailler	NU	NU	3	4	NU	NU	8	4	NU	NU	NU	13	NU	NU	14	2	3

Linki zewnętrzne

• Strona o historii modelu (ang.)
• Charakterystyka modelu w Encyklopedii F1 Ultra