Ustilago trichophora

gatunek grzybów

Ustilago trichophora (Link) Kunze – gatunek grzybów z rodziny głowniowatych (Ustilaginaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożytujący na chwastnicy jednostronnej i powodujący u niej grzybową chorobę o nazwie głownia chwastnicy[2].

Ustilago trichophora
Ilustracja
Głownia chwastnicy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

głowniaki

Rząd

głowniowce

Rodzina

głowniowate

Rodzaj

głownia

Gatunek

Ustilago filiformis

Nazwa systematyczna
Ustilago trichophora (Link) Kunze
Flora, Regensburg 13: 369 (1830)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ustilago, Ustilaginaceae, Ustilaginales, Ustilaginomycetidae, Ustilaginomycetes, Ustilaginomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1825 r. Johann Heinrich Friedrich Link nadając mu nazwę Caeoma trichophora. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1830 r. Gustav Kunze[1].

Synonimy:

  • Caeoma trichophorum Link 1825
  • Uredo trichophora (Link) Körn. 1877
  • Ustilago holubii Syd. 1935[3].

Morfologia

edytuj

Zarodnie rozwijają się z lokalnie zagęszczonej grzybni zlokalizowanej w zewnętrznych komórkach miąższowych żywiciela. Mają kolor od oliwkowożółtego do żółtawobrązowego i wymiary 8–14 × 16–23 mm. Powstają w guzkowatych naroślach o chropowatej powierzchni otaczających cały pęd żywiciela. Narośla tworzą się na łodygach, zwłaszcza bezpośrednio nad węzłami. Później grzybnia strzępkowa przekształca się w galaretowatą masę, w której następnie rozwijają się zarodnie z zarodnikami. Zarodniki niemal kuliste, o średnicy 6,1–9,6 µm, czasami elipsoidalne, 4,4–6,9 × 8,1–12,7 µm, o barwie od szaropomarańczowej do brązowożółtej. Ściana ozdobiona brodawkami różnej wielkości[4].

Hodowla

edytuj

Na agarze ziemniaczano-dekstrozowym (PDA), agarze Sabouraud dekstrozowym (SDA) oraz w wodzie po 6 miesiącach przechowywania w suchych warunkach kiełkuje od 14 do 35%. Procent kiełkowania był wyższy, gdy zarodniki występowały w skupiskach. Pojedyncze zarodniki kiełkowały rzadko. Na PDA, SDA i w wodzie zarodniki wytworzyły przedgrzybnię po 16–24 godzinach. Zwykle była ona jednokomórkowa, czasami rozgałęziona u podstawy zarodników. Sporydia powstają na czubku przedgrzybni przez pączkowanie. Następnie przedgrzybnia rozwinęła się w kolonie. Setchall i Brefeld podali, że przedgrzybnia U. trichophora jest dwukomórkowa[4].

Na PDA, po 3 tygodniach wzrostu, U. trichophora wytwarzała żółtawo-białe do pomarańczowo-białych, zwarte, powierzchniowe kolonie o średnicy 3–3,5 cm. Grzybnia powietrzna tych kolonii tworzyła rozgałęzione, szkliste strzępki o szerokości 2-2,5 µm, składające się z podłużnie elipsoidalnych, szklistych komórek o ziarnistej zawartości. Z wiekiem kolonie stawały się skórzaste, a ich grzybnia powietrzna tworzyła liczne kuliste lub owalne konglomeraty z powodu fragmentacji strzępek.

Próby zainfekowania chwastnicy jednostronnej, zarówno poprzez inokulację nasion zarodnikami, jak i siewki wodną zawiesiną sporydiów nie powiodły się[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-05-15].
  2. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-05-15].
  4. a b c Ustilago trichophora (H. F. Link) F. Körnicke [online] [dostęp 2022-05-15].