Veľký Vreteň

góra w Słowacji

Veľký Vreteň (też: Vreteň, dawn. Veľké Vreteno; 821 m n.p.m.) – charakterystyczny, stożkowaty szczyt w Górach Kisuckich w północnej Słowacji, wznoszący się 3 km na południe od Kisuckiego Nowego Miasta i 7 km na północny wschód od Żyliny.

Veľký Vreteň
Ilustracja
Veľký Vreteň od południowego zachodu, w dole wieś Snežnica
Państwo

 Słowacja

Położenie

Powiat Kysucké Nové Mesto

Pasmo

Góry Kisuckie

Wysokość

821 m n.p.m.

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Veľký Vreteň”
Ziemia49°16′26″N 18°47′35″E/49,273889 18,793056
Veľký Vreteň z Kisuckiego Nowego Miasta, po prawej w głębi Malý Vreteň

Położenie edytuj

Veľký Vreteň wznosi się w południowej części Gór Kisuckich, w ich części, którą słowaccy geografowie określają jako Kysucké bradlá (Skały Kisuckie). Formacja ta należy do ciągnącego się długim, wąskim pasem wzdłuż łuku Karpat Pienińskiego Pasa Skałkowego. Veľký Vreteň leży w całym łańcuchu podobnych kopcowatych wzgórz, ciągnącym się od masywu Sten w kierunku południowo-zachodnim, aż na prawy brzeg Kisucy. Dominuje od północy nad wsią Snežnica, a jego stoki północne, podobnie jak sąsiedniego szczytu Malý Vreteň, opadają w widły, jakie tworzą Kisuca i wpadający do niej Vadičovský potok[1].

Charakterystyka edytuj

Góra ma formę kopcowato-stożkowatą, o wierzchowinie nieznacznie wyciągniętej od wierzchołka w kierunku wschodnim i jednym masywniejszym ramieniu, opadającym w kierunku północno-wschodnim. Wszystkie stoki są strome, w tym południowe bardzo strome, bardzo słabo rozczłonkowane. Masyw budują prawie w całości margliste wapienie i czarne margle starszej kredy, jedynie wzdłuż północnych podnóży ciągnie się pas skał z okresu młodszej i środkowej jury, wśród których możemy znaleźć wapienie kalpionellowe, radiolaryty, piaszczyste łupki, czasem piaskowce[2].

Cała góra jest pokryta lasem. Dominującym gatunkiem jest buk, domieszkowo występuje m.in. jawor, lokalnie modrzew europejski.

Turystyka edytuj

Pomimo całkowitego zalesienia z wierzchołka otwiera się fragmentaryczny widok w kierunku północnym, na dolinę Kisucy i Kisuckie Beskidy aż po graniczną Wielką Raczę[3]. Na szczyt prowadzi zielono   znakowany szlak turystyczny z Kisuckiego Nowego Miasta przez położoną u północnych podnóży góry wieś Radoľa[1]. Na szczycie znajduje się wiata turystyczna oraz książka wejść szczytowych.

Przypisy edytuj

  1. a b Kysucké Beskydy 1 : 50 000. Turistická mapa. TATRAPLAN, BBKart, Banská Bystrica 2013, wyd. 1 ISBN 978-80-89134-41-0
  2. Wg mapy geologicznej ŠGÚDŠ [1]
  3. Jozef Gargulák, Vladimír Križo: Žilina a okolie. Turistický sprievodca, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1983, s. 208