Wikipedia

Vijayakanth

hinduski polityk

Vijayakanth (ur. 25 sierpnia 1952 w Maduraju, zm. 28 grudnia 2023 w Ćennaju[1][2]) – indyjski aktor i polityk.

Vijayakanth
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 sierpnia 1952
Maduraj

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 2023
Ćennaj

Zawód, zajęcie

aktor, polityk

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Pochodzenie edytuj

Urodził się w Maduraju, jako Narayanan Vijayaraj Alagarswamy[3][4]. Należał do społeczności Naidu, wywodzącej się spoza Tamilnadu, z obszarów, na których językiem dominującym jest telugu[5][6]. Rodzina Vijayaraja tym samym nie przynależała do żadnej z tradycyjnie dominujących w tamilskim życiu społecznym czy politycznym społeczności kastowych. Była przy tym relatywnie zamożna, posiadała młyn ryżowy[7]. Swoim nietamilskim pochodzeniem paradoksalnie pomogła późniejszej karierze politycznej Vijayakantha. Tamilnadu bowiem od dekad rządzone jest przez postacie, które Tamilami stały się niejako wtórnie, poprzez dobrowolne przyjęcie tamilskiej tożsamości. Gwiazdor tym samym może być pod tym względem umieszczony obok takich osób jak pochodząca z Karnataki wielokrotna premier Jayalalitha, wywodzący się z Andhry Pradesh poeta, scenarzysta filmowy i szef rządu stanowego Karunanidhi, czy też wreszcie M.G. Ramachandran, urodzony na Sri Lance Keralczyk, ikona kina oraz człowiek, który zdominował tamilską politykę na przełomie lat 70. i 80. XX wieku[8][9].

Młodość edytuj

Przyszły aktor i polityk wcześnie został osierocony przez rodziców[10]. Wcześnie również zakończył formalną edukację, opuszczając szkołę po ukończeniu dziesiątej klasy[11].

Formacja intelektualna edytuj

Vijayaraj szybko zaczął przejawiać zainteresowanie kinem. Uznawał się za wielbiciela produkcji ze wspomnianym już wyżej M.G. Ramachandranem (MGR)[12]. Miało to później znaczący wpływ tak na jego działalność społeczną jak i polityczną. Ramachandran bowiem, postać niezwykle wyrazista i charyzmatyczna, wykorzystał swoją ogromną popularność jako aktor do zdobycia władzy. Między 1977 a 1987 był premierem stanowym Tamilnadu[13]. Aż do czasów współczesnych pozostaje jednym z najlepszych przykładów udanej kariery politycznej indyjskiego filmowca, szczególnie w kontekście południowoindyjskim[14]. Wpływ Ramachandrana na Vijayakantha był głęboki i wielopoziomowy. Późniejsze zamiłowanie do działalności społecznej oraz charytatywnej widoczne u Vijayakantha wynika właśnie z inspirowania się Ramachandranem. MGR bowiem uznawał kinematografię za narzędzie do moralnego oddziaływania na swych fanów. Jego filmy w zasadzie zawsze niosły ze sobą starannie opracowany przekaz. Wzywały do wsparcia dyskryminowanych grup społecznych, piętnowały nierówności społeczne, a głównego bohatera stawiały w roli krystaliczne czystego obrońcy uciśnionych[15]. Jednocześnie wszelako za rozwiązanie targających tamilskim społeczeństwem sprzeczności oraz wynikłych z nich problemów uznawano paternalistyczną, odznaczającą się silnym populizmem politykę. Moralizatorski wydźwięk tych produkcji był na tyle silny, iż pochodzące z nich teksty piosenek filmowych publikowano nierzadko w formie broszur jako przesłania moralne. Bywały one zresztą wykorzystywane w takim właśnie charakterze na lekcjach etyki w tamilskich szkołach[16]. Schemat narracyjny wywiedziony z filmów z Ramachandranem przewijał się później wielokrotnie w działalności artystycznej Vijayakantha. Aktor uznawał się również w pewnym sensie za ideowego spadkobiercę Ramachandrana, i zwłaszcza po zaangażowaniu się w życie polityczne, nazywany był przez zwolenników karuppu MGR, czyli czarny MGR[17][18].

Zainteresowanie kinematografią u Vijayakantha było wszelako znacznie głębsze i nie ograniczało się tylko do produkcji tamilskich. Nie można go również jednoznacznie związać jedynie z jego potencjalnymi aspiracjami politycznymi. Z dużym zainteresowaniem śledził też bowiem obrazy w języku malajalam[19]. Znajdowały się wśród nich zarówno filmy ze znanym z realistycznej gry Sathyanem jak i z kojarzonym głównie z kinem akcji Jayanem[20][21].

Działalność artystyczna edytuj

 
Vijayakanth wraz z jedną z ekip filmowych w początkach swojej artystycznej kariery

Wcześnie związał się z tamilskim przemysłem filmowym, przenosząc się, do będącej jego siedzibą, stanowej stolicy w 1976[12]. Jako aktor zadebiutował w obrazie Inikkum Ilamai z 1979[22][23]. Nie miał szczególnego wsparcia w środowisku filmowym, pierwsze produkcje z jego udziałem nie odbiły się zresztą szczególnym echem[24]. Stopniowo umacniał swoją pozycję. Rozpoznawalność zyskał pod przyjętym pseudonimem, wybranym przez reżysera swego pierwszego filmu, M.A. Kaję[25]. Filmowiec stojący za ukuciem samego pseudonimu inspirował się częściowo Rajinikanthem, innym aktorem, który swą karierę rozpoczynał w tym samym okresie[26].

Pierwszym sukcesem kasowym z udziałem Vijayakantha był Sattam Oru Iruttarai (1981) w reżyserii S.A. Chandrasakherana[27]. Z twórcą tym współpracował następnie w filmach takich jak Nenjile Thunivirunthal, Needhi Pizhaithathu, czy wreszcie Pattanathu Rajakkal. Przełomowym momentem we wczesnej karierze Vijayakantha był Nooravathu Naal (1984) w reżyserii Manivannana. Utrzymał się on w kinach przez przeszło 200 dni, z młodego aktora natomiast uczynił gwiazdę porównywalną z Rajinikanthem czy Kamalem Hassanem[28]. Lata 80. to okres szybkiego rozwoju jego działalności artystycznej. Role w Naane Raja Naane Mandhiri, Amman Kovil Kizhakale, Poondhthotta Kaaval Kaaran czy Cooliekkaran przyniosły mu uznanie, chociażby za ich realizm czy wartość komiczną. Ostatni ze wspomnianych obrazów przyniósł mu także rozpoznawalność jako puratchi kalaignar (rewolucyjny artysta)[29][30]. Podobne tytuły honorowe, podkreślające zalety i dokonania noszącej je osoby, mają długą tradycję w tamilskim życiu społecznym i politycznym[31].

Zwłaszcza we wczesnym okresie Vijayakanth ceniony był za wszechstronność jak również za swoją otwartość na kino eksperymentalne[32]. W tamilskiej pamięci zbiorowej zapisała się zagrana przezeń postać starzejącego się policjanta z Oomai Vizhigal (1986) czy też bezdomnego z o dwa lata wcześniejszego Vaidhegi Kaathirunthaal. W latach 90. nastąpiła zauważalna zmiana w wizerunku scenicznym aktora. Zaczął wcielać się nade wszystko w role policjantów, poczynając od Chatriyan (1990). Captain Prabhakaran (1991), również z Vijayakanthem w roli policyjnej, nie tylko ugruntował jego pozycję jako gwiazdora filmowego, przyniósł mu też przydomek captain, który na trwale przylgnął do niego, stając się integralną częścią wizerunku publicznego aktora[33][34]. Postać odegraną przez Vijayakantha w tym filmie porównuje się niekiedy do kapitana Iwana Danko z Czerwonej gorączki (1988) z Arnoldem Schwarzeneggerem w roli głównej[35].

Inne znaczące filmy policyjne z tamtego okresu z jego udziałem to Sethupathi IPS (1994), Maanagara Kaaval (1991), Rajadurai (1993), Thai Mozhi (1993), a także Honest Raj (1994). Nie porzucił przy tym występów w osadzonych w realiach wsi tamilskiej dramatach. Chinna Gounder (1992) w reżyserii R.V. Udhayakumara uznawany jest za pozycję klasyczną tamilskiej kinematografii. Inne tytuły odwołujące się do podobnej konwencji pojawiały się w filmografii Vijayakantha w XXI wieku, choćby Thavasi (2001), czy Chokka Thangam (2003). Wśród młodszych generacji tamilskich miłośników kina pamiętany jest nadto z Ramanaa (2002) w reżyserii A.R. Murugadossa[36][37]. Jego ostatnim filmem był zasadniczo Virudhagiri (2010), choć pojawił się jeszcze w niewielkiej roli w Sagaptham (2015). Próby pracy przy obrazach późniejszych zostały zniweczone przez gwałtownie pogarszający się stan zdrowia artysty[38].

Filmografia Vijayakantha obejmuje łącznie przeszło 150 tytułów. Są to zasadniczo filmy wyłącznie w języku tamilskim[39]. Część jego dorobku doczekała się wersji dubbingowanych w hindi oraz w telugu[40][41].

Działalność społeczna edytuj

Wcześnie zaczął wyrażać zainteresowanie kwestiami społecznymi i politycznymi. Wpisał się tym samym w długi i głęboki, w zasadzie symbiotyczny związek tamilskiego kina ze stanowym życiem politycznym[42][43]. Jego zaangażowanie w ten odcinek aktywności publicznej wykraczało poza granice Indii. Wielokrotnie wypowiadał się w obronie tamilskojęzycznej ludności Sri Lanki, zarówno tej autochtonicznej jak i mającej swe korzenie na subkontynencie indyjskim. W 1986 podjął strajk głodowy w jednym z budynków administracji publicznej w Ćennaj domagając się zaprzestania ataków na lankijskich Tamilów. Również w latach 80. wspierał finansowo uchodźców zbiegłych z pogrążonej w wojnie domowej Sri Lanki, roztaczając opiekę nad mieszkańcami obozów w Mandapam. Prabhakarana, twórcę i lidera LTTE uznawał za przywódcę, z którego Tamilowie mogą być dumni, i to mimo wielokrotnie podkreślanego własnego indyjskiego patriotyzmu[44].

Jednocześnie rozwinął szeroko zakrojoną działalność dobroczynną. Przykładał ogromną wagę do edukacji, pokrywając koszty wykształcenia osób najuboższych. Dbał również o wsparcie grup tradycyjnie dyskryminowanych, w tym kobiet oraz niepełnosprawnych. Również odwołując się do wzorców utrwalonych w tamilskim życiu publicznym przez Ramachandrana, zapewniał darmowe wyżywienie tym, których nie stać było na posiłek[45]. Niekiedy jego darowizny nie miały bezpośredniego celu politycznego, wyrażały natomiast troskę o miejsca czy regiony, z którymi czuł się silnie emocjonalnie związany. W 2018, po tym gdy Keralę dotknęła największa od dekad powódź, przekazał 10 milionów rupii na rzecz wsparcia wysiłków koniecznych do odbudowy stanu[46].

Działalność polityczna edytuj

Swoje formalne wejście do polityki zaplanował z dużą ostrożnością. Poprzez staranny dobór odgrywanych ról filmowych przedstawiał się jako dumny ze swojej regionalnej tożsamości Tamil, zbawca ubogich oraz obrońca dotkniętych przez niesprawiedliwość czy korupcję[47]. Jednocześnie wpisywał się we wzmagające się tendencje nacjonalistyczne w szerszym społeczeństwie indyjskim, na ekranie przetwarzając indyjski patriotyzm poprzez dodanie do niego tamilskiej perspektywy[48][49]. Tym samym odróżniał się od swoich związanych z tamilskim przemysłem rozrywkowym poprzedników politycznych, którzy swój wizerunek opierali na akcentowaniu swojej drawidyjskości, często zresztą w konfrontacji z indoeuropejską w większości północą Indii[50]. Początkowo sympatyzował z Drawidyjską Federacją Postępu (DMK)[51].

We wrześniu 2005 utworzył Desiya Murpokku Dravida Kazhagam (DMDK)[52][53]. Jako ugrupowanie lewicowe odwołuje się ono do dziedzictwa tak C.N. Annaduraia jak i E.V. Ramaswamiego[54]. Do budowy struktur partyjnych, przynajmniej na początku, wykorzystał fankluby zrzeszające miłośników swego aktorstwa[55]. Z czasem jednak działacze powiązani z filmowym aspektem kariery Vijayakantha zostali zmarginalizowani, natomiast ich miejsce zajęli zawodowi politycy[56].

W wyborach stanowych z 2006 partia wystawiła swoich kandydatów we wszystkich obsadzanych w głosowaniu powszechnym 232 okręgach. W wystąpieniach podczas kampanii wyborczej skupił się na kwestiach związanych z rynkiem pracy. Starał się zaangażować ludzi młodych, uderzając przy tym w dominujące w tamilskiej polityce DMK oraz AIADMK. Zdając sobie sprawę ze złożonej struktury kastowej elektoratu, swoje przesłanie skierował przede wszystkim do osób przynależnych do kategorii definiowanych w indyjskiej konstytucji jako Scheduled Castes. Było to przemyślane posunięcie. Pozwoliło mu bowiem jednocześnie przedstawić się jako reprezentant znacznej liczebnie grupy, stanowiącej w owym czasie około 25 procent wszystkich uprawnionych do głosowania Tamilów oraz niejako ominąć to, że sam nie miał związków z tradycyjnymi elitami współczesnego Tamilnadu[57].

Umiejętnie przedstawiał się jako obrońca najuboższych oraz rzecznik interesów tamilskich rolników. Dwukrotnie, w 2006 oraz 2011 dostawał się do Zgromadzenia Ustawodawczego Tamilnadu. Między 2011 a 2016 pełnił w nim funkcję lidera opozycji[58][59].

Trwająca kilkanaście lat kariera polityczna Vijayakantha była szeroko komentowana i analizowana. Wskazywano, że jako pierwszy gwiazdor filmowy od dekad był, przynajmniej przez pewien czas, rzeczywistym czynnikiem sprawczym w tamilskich strukturach władzy[60][61]. Nie pomijano również i tego, iż przez pewien czas był, wraz ze swoim zapleczem politycznym, postrzegany jako wiarygodna alternatywa dla formacji od dekad dominujących w tamilskiej polityce, mianowicie DMK oraz AIADMK[62].

Problemy zdrowotne, śmierć i pochówek edytuj

W ostatnich latach życia zmagał się z poważnymi problemami zdrowotnymi[63]. Zmarł w Ćennaju w wieku 71 lat[2][64]. W jego procesji pogrzebowej udział wzięło około miliona pięciuset tysięcy ludzi[65]. Szczątki aktora złożone zostały w kompleksie w ćennajskim Koyambedu, mieszczącym również siedzibę założonej przezeń partii[66].

Vijayakanth w indyjskiej kulturze edytuj

Vijayakanth oraz jego trwająca wiele dekad działalność publiczna znalazły odzwierciedlenie w indyjskiej kulturze, zwłaszcza zaś w kulturze tamilskiej. Podobnie jak wielu aktorów związanych z tamilskim przemysłem filmowym na przestrzeni swej kariery bywał uznawany przez swoich fanów za istotę boską. Deifikacja poszczególnych jednostek jest w kulturze tamilskiej zjawiskiem powszechnym, przy czym występuje szczególnie często wśród kast niższych[67]. Oddanie, którym był darzony przez zwolenników przybierało niekiedy skrajne formy. W 2016 jeden z nich popełnił samobójstwo po tym jak kierowana przez artystę DMDK nie uzyskała żadnego mandatu w stanowym parlamencie[68].

Z drugiej strony, zwłaszcza pod koniec życia, aktor był obiektem częstych żartów oraz tematem publikowanych w przestrzeni internetowej memów[69]. Pojawiały się one w różnych sieciach społecznościowych, w tym w serwisie Facebook. Treści tego typu były też rozsyłane za pośrednictwem cieszącego się w Indiach dużą popularnością WhatsAppa. Wątpliwej jakości układy taneczne z jego późnych filmów chętnie były parodiowane przez rozmaitych artystów kabaretowych. Obiektem kpin stały się też przerysowane oraz nadmiernie dramatyczne dialogi, chociażby te z filmu Narasimha (2001) czy sceny w nieudolny sposób odwołujące się do uczuć patriotycznych[32].

Życie prywatne i rodzina edytuj

W 1990 poślubił Premalathę[70]. Zaangażowała się ona czynnie w działalność DMDK, poczynając od kampanii wyborczej z 2006[71]. Od 2018 była skarbnikiem partii. Na kilkanaście dni przed śmiercią męża przejęła od niego formalne kierownictwo partii[72].

Vijayakanth doczekał się dwóch synów, Vijaya Prabhakarana oraz Shanmugi Pandiana[73][74]. Shanmuga również związał się z przemysłem filmowym, zadebiutował w obrazie Sagaptham[75][76]. Prabhakaran z kolei został nazwany na cześć Velupillai Prabhakarana, przywódcy Tygrysów Wyzwolenia Tamilskiego Ilamu (LTTE)[44].

Nagrody i wyróżnienia edytuj

Za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. W 2001 otrzymał nagrodę Kalaimamani, przyznawaną przez rząd stanowy osobom, które wniosły znaczny wkład w rozwój tamilskiej kultury[77]. Pośmiertnie uhonorowany został Orderem Padma Bhushan przyznawanym przez indyjski rząd federalny (2024)[78][79]. W 2010 wyróżniono go doktoratem honorowym International Institute of Church Management (IICM) na Florydzie[80]. W 1988 uhonorowany został nagrodą rządu stanowego za najlepszą rolę męską za film Senthoora Poove[81] i nagrodą Cinema Express za najlepszą rolę charakterystyczną[82]. W 1996 otrzymał stanową nagrodę specjalną za Thayagam[81].

Przypisy edytuj

  1. ↑ HT News Desk: Actor and DMDK founder ‘Captain’ Vijayakanth passes away in Chennai. [w:] Hindustan Times [on-line]. hindustantimes.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  2. ↑ a b S. Prathama: Actor and Politician Vijayakanth passes away. [w:] Tollywood Net [on-line]. tollywood.net, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  3. ↑ Naman Ramachandran: Vijayakanth, Indian Actor and Politician, Dies at 71. [w:] Variety [on-line]. variety.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  4. ↑ Onmanorama Staff: Tamil actor-politician Vijayakanth dies at 71. [w:] Onmanorama [on-line]. onmanorama.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  5. ↑ PTI: An action hero who took on TN's political heavyweights, Vijayakanth scripted his own success story. [w:] Deccan Herald [on-line]. deccanherald.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  6. ↑ Divya Chandrababu: Legend who left an indelible mark: Tributes pour in for Vijayakanth. [w:] Hindustan Times [on-line]. hindustantimes.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-31]. (ang.).
  7. ↑ Entertainment Desk: Vijayakanth laid to rest at DMDK headquarters with full state honour. [w:] The Indian Express [on-line]. indianexpress.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  8. ↑ Shenali D Waduge: Why are non-Tamil Tamil Nadu leaders promoting Tamil Eelam?. [w:] Lankaweb [on-line]. lankaweb.com, 2016-04-15. [dostęp 2024-01-20]. (ang.).
  9. ↑ Nakassis 2017 ↓, s. 21-22.
  10. ↑ Arun Janardhanan: Almost Rajinikanth in films, almost MGR in politics, the life and fate of Captain Vijayakanth. [w:] The Indian Express [on-line]. indianexpress.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-28]. (ang.).
  11. ↑ K Karthikeyan: Tamil Nadu loses its beloved ‘Captain’. [w:] DT Next [on-line]. dtnext.in, 2023-12-29. [dostęp 2024-01-18]. (ang.).
  12. ↑ a b Lakshmi Subramanian: Captain's curse. [w:] The Week [on-line]. theweek.in, 2016-06-12. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  13. ↑ Pandian 1992 ↓, s. 146.
  14. ↑ Doffegnies 2013 ↓, s. 105.
  15. ↑ Pandian 1992 ↓, s. 43.
  16. ↑ Pandian 1992 ↓, s. 47.
  17. ↑ Vignesh Karthik K.R., Vijayakanth's Political Journey Was a Blend of Aspiration, Courage, Mistakes and Harsh Realities, [w:] The Wire [online], thewire.in, 9 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-18] (ang.).
  18. ↑ Nakassis 2017 ↓, s. 5.
  19. ↑ Renji Kuriakose: The hero of Chalai street; Vijayakanth’s connections with Kerala's capital. [w:] Onmanorama [on-line]. onmanorama.com, 2023-12-29. [dostęp 2024-01-03]. (ang.).
  20. ↑ Mini Muringatheri: A bus stop jam-packed with Jayan info. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2022-08-14. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
  21. ↑ Ashish Rajadhyaksha, Paul Willemen: Encyclopedia of Indian Cinema. New Delhi: Oxford University Press, 1998, s. 208. ISBN 019-563579-5.
  22. ↑ R.K. Radhakrishnan: ‘Captain’ Vijayakanth: Iconic actor who scripted a unique chapter in Tamil Nadu’s political history. [w:] Frontline [on-line]. frontline.thehindu.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  23. ↑ TNM Staff: Goodbye, Captain: Actor and DMDK chief Vijayakant passes away. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-28]. (ang.).
  24. ↑ K. Balakumar: Vijayakanth: A True Leader Among Actors. [w:] Swarajya [on-line]. swarajyamag.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  25. ↑ Udhav Naig: Vijayakant: The ‘angry young man‘ of Kollywood who turned into a mass hero. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-31]. (ang.).
  26. ↑ Rajesh Rajamani: Bahujan radical, political force, artiste: Vijayakanth was the quintessential Tamil icon. [w:] Newslaundry [on-line]. newslaundry.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  27. ↑ ETB Sivapriyan: Vijayakanth: The people’s actor and politician. [w:] Deccan Herald [on-line]. deccanherald.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  28. ↑ Janani K: Vijayakanth's 40 years in cinema: What the last 4 decades have meant for Kollywood. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2018-04-16. [dostęp 2024-01-05]. (ang.).
  29. ↑ ‘Rest in power Captain’: Tamil actor-politician Vijayakanth succumbs to Covid-19, fans mourn DMDK founder. [w:] The Economic Times [on-line]. economictimes.indiatimes.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  30. ↑ Entertainment Desk: Did you know a case was filed against Vijayakanth for his moniker Captain?. [w:] The Indian Express [on-line]. indianexpress.com, 2023-12-28. [dostęp 2024-01-23]. (ang.).
  31. ↑ Meganathan 2009 ↓, s. 323.
  32. ↑ a b Rajesh Rajamani: Why Captain Vijayakanth Was The OG Tamil Style Icon. [w:] Film Companion [on-line]. filmcompanion.in, 2024-01-08. [dostęp 2024-01-18]. (ang.).
  33. ↑ HT News Desk: How actor-turned-politician Vijayakanth earned the popular moniker ‘Captain’. [w:] Hindustan Times [on-line]. hindustantimes.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-31]. (ang.).
  34. ↑ Sowmya Rajendran: Vijayakant’s film journey: How Captain managed to hold his ground. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-28]. (ang.).
  35. ↑ Pongiyannan 2013 ↓, s. 218–219.
  36. ↑ Pramodkumar 2021 ↓, s. 985.
  37. ↑ Best films of 'mass' actor Vijayakanth and where you can watch them. [w:] The Federal [on-line]. thefederal.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  38. ↑ Kavitha Muralidharan: Vijayakanth: Actor-politician who brought politics to cinema and cinema to politics. [w:] The Federal [on-line]. thefederal.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  39. ↑ Entertainment Bureau: On Actor Vijayakanth's 71st Birthday, A Look At His Influential Career In Tamil Cinema. [w:] News 18 [on-line]. news18.com, 2023-08-26. [dostęp 2024-01-22]. (ang.).
  40. ↑ Vijayakanth death: ‘In politics and cinema, there is no one like him,’ says Rajinikanth. [w:] Mint [on-line]. livemint.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  41. ↑ Vijayakanth, DMDK Founder & Tamil Actor, Dies at 71. [w:] The Quint [on-line]. thequint.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  42. ↑ Uma Sudhir: Fan clubs, a time-tested route to Fort St George. [w:] DT Next [on-line]. dtnext.in, 2018-01-03. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  43. ↑ Pandian 1992 ↓, s. 18.
  44. ↑ a b Tamil Eelam Pays Tribute to 'Captain' Vijayakanth. [w:] Tamil Guardian [on-line]. tamilguardian.com, 2024-01-17. [dostęp 2024-01-18]. (ang.).
  45. ↑ Navein Darshan: O Captain! My Captain! - Remembering the glorious career of Vijayakanth. [w:] Cinema Express [on-line]. cinemaexpress.com, 2023-12-28. [dostęp 2024-01-02]. (ang.).
  46. ↑ Our Correspondent: Vijayakanth: A humanist who donated Rs 1 crore for Kerala flood relief. [w:] Onmanorama [on-line]. onmanorama.com, 2023-12-28. [dostęp 2024-01-02]. (ang.).
  47. ↑ Velayutham i Devadas 2022 ↓, s. 101.
  48. ↑ Velayutham i Devadas 2022 ↓, s. 102.
  49. ↑ Pongiyannan 2013 ↓, s. 235–236.
  50. ↑ Velayutham i Devadas 2022 ↓, s. 101–102.
  51. ↑ Pongiyannan 2013 ↓, s. 217.
  52. ↑ The Wire Staff, Tamil Nadu Politician and Former Actor Vijayakanth No More, [w:] The Wire [online], thewire.in, 28 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-29] (ang.).
  53. ↑ Pandian 2006 ↓, s. 2182.
  54. ↑ Ranganathan 2006 ↓, s. 4948.
  55. ↑ Gerritsen 2012 ↓, s. 24.
  56. ↑ Gerritsen 2012 ↓, s. 143.
  57. ↑ Rogers 2009 ↓, s. 70.
  58. ↑ Uma Sudhir: 5 Facts On Vijayakanth, 'Captain' Who Wore Many Caps. [w:] NDTV [on-line]. ndtv.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  59. ↑ Bernama: Veteran Tamil actor and politician Vijayakanth dies. [w:] The Sun [on-line]. thesun.my, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-31]. (ang.).
  60. ↑ Ranganathan 2006 ↓, s. 4951.
  61. ↑ Madhavan Narayanan: Simple, Generous Vijayakanth Rewrote Rules of Tamil Cinema and Dravida Politics. [w:] The Quint [on-line]. thequint.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  62. ↑ Vijayakanth – An emerging force in TN politics. [w:] Rediff [on-line]. rediff.com, 2006-10-20. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  63. ↑ Kirubhakar Purushothaman: Vijayakanth (1952–2023): Tamil Nadu loses its Captain. [w:] The Indian Express [on-line]. indianexpress.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-28]. (ang.).
  64. ↑ Sanstuti Nath: Vijayakanth, DMDK Founder & Veteran Actor, Passes Away In Chennai Days After Testing Covid Positive. [w:] News 18 [on-line]. news18.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  65. ↑ Janardhan Koushik: ‘Captain’ Vijayakanth laid to rest with full state honours; ‘will fulfill our leader’s dreams’, says wife Premalatha. [w:] The Indian Express [on-line]. indianexpress.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-30]. (ang.).
  66. ↑ TNM Staff: Vijayakant laid to rest at DMDK headquarters in Chennai with state honours. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2023-12-29. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  67. ↑ Pandian 1992 ↓, s. 131-132.
  68. ↑ Fan ends his life because of Vijaykanth. [w:] M9 [on-line]. m9.news, 2016-05-23. [dostęp 2024-01-23]. (ang.).
  69. ↑ V. Prem Shanker: Online humour fails to tickle cult Tamil Nadu figures. [w:] The Economic Times [on-line]. economictimes.indiatimes.com, 2015-02-14. [dostęp 2024-01-22]. (ang.).
  70. ↑ N. Sathiya Moorthy: Why 'Captain' Vijayakanth Won't Be Forgotten. [w:] Rediff [on-line]. rediff.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  71. ↑ Akshaya Nath: After Amma, an Anni to lead a party in Tamil Nadu — who is Premalatha, DMDK’s new general secretary. [w:] The Print [on-line]. theprint.in, 2023-12-21. [dostęp 2023-12-31]. (ang.).
  72. ↑ South First Desk: DMDK founder ‘Captain’ Vijayakanth hands over the party reins to his wife Premalatha Vijayakanth. [w:] South First [on-line]. thesouthfirst.com, 2023-12-14. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  73. ↑ DH Web Desk: Who is DMDK founder Vijayakanth? A look at his net worth. [w:] Deccan Herald [on-line]. deccanherald.com, 2023-12-28. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  74. ↑ Jake Kanter: Vijayakanth Dies: Indian Actor & Politician Was 71. [w:] Deadline [on-line]. deadline.com, 2023-12-28. [dostęp 2024-01-02]. (ang.).
  75. ↑ Sushmetha: CAPTAIN VIJAYAKANTH'S BIRTHDAY SPECIAL SELFIE GOES VIRAL - DON'T MISS THE HAPPY FAMILY PIC!. [w:] Behindwoods [on-line]. behindwoods.com, 2020-08-25. [dostęp 2024-01-05]. (ang.).
  76. ↑ Trisha Bhattacharya: Vijayakanth's son Shanmuga Pandian pays tribute to father: Rest in peace dad. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2023-12-30. [dostęp 2024-01-05]. (ang.).
  77. ↑ Janani K: Vijayakanth dies at 71. Tracing Captain's illustrious film and political career. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2023-12-28. [dostęp 2024-01-05]. (ang.).
  78. ↑ IANS: Actor-politician Vijayakant conferred Padma Bhushan. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2024-01-26. [dostęp 2024-01-29]. (ang.).
  79. ↑ Janani K: Actor-politician Vijayakanth awarded Padma Bhushan posthumously. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2024-01-26. [dostęp 2024-01-26]. (ang.).
  80. ↑ Express News Service: Captain becomes Dr Vijayakanth!. [w:] The New Indian Express [on-line]. newindianexpress.com, 2010-12-04. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).
  81. ↑ a b Raj Rayasam: Political highlights of 2023: Biggest stories from South India from the year gone by. [w:] South First [on-line]. thesouthfirst.com, 2024-01-01. [dostęp 2024-01-20]. (ang.).
  82. ↑ Cinema Express readers choose Agni Nakshathiram. [w:] The Indian Express [on-line]. 1989-03-11. s. 4, prawa kolumna. [dostęp 2021-02-19]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vijayakanth&oldid=72779630”