Władysław Sterling
Władysław Sterling (ur. 14 stycznia 1877 w Warszawie, zm. 1943) – polski lekarz neurolog, psychiatra, poeta, krytyk literacki. Docent Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1877 |
|---|---|
| Data śmierci |
1943 |
| Zawód, zajęcie |
lekarz neurolog, psychiatra |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w 1877 w Warszawie jako syn Leopolda (1840–1910) i Emmy z domu Kornfeld (Korenfeld) (1852–1922)[1]. Jego starszym bratem był Kazimierz Sterling, stryjecznymi braćmi byli Seweryn i Mieczysław.
Ukończył V Gimnazjum w Warszawie i w 1895 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskiem Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał dyplom lekarski w 1901. Następnie pracował w Niemczech m.in. w Klinice Psychiatrycznej Emila Kraepelina. Po powrocie do Polski został lekarzem etatowym w klinice Edwarda Flataua. Po jego śmierci w 1932 został ordynatorem oddziału. Wykładał psychopatologię dziecka w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie[2]. W 1936 roku objął funkcję prezesa Warszawskiego Towarzystwa Neurologicznego[3] Podczas II wojny światowej przebywał w getcie warszawskim, gdzie m.in. wykładał na kursach medycyny, zorganizowanych przez Judenrat[4]. W czasie akcji styczniowej wraz z żoną Zulą ukrywał się w przewodach kominowych. Niedługo potem razem przeszli na aryjską stronę[5]. W 1943 roku został zamordowany razem z żoną przez Gestapo[6].
Dorobek naukowy edytuj
Nazwisko Sterlinga wiąże się z jedną z pierwszych obserwacji dziedzicznego charakteru chorób neurologicznych: wraz z Flatauem opisał dystonię torsyjną i zaproponowali jej dziedziczny charakter[7][8].
Był jednym z założycieli pisma „Neurologia Polska”.
Sterling jako poeta edytuj
Sterling pisał poezje i recenzje literackie jeszcze podczas studiów. Wiersze wydrukował „Tygodnik Ilustrowany”, „Wędrowiec”, „Głos” i „Życie”. W 1899 roku wydał swój zbiór wierszy Poezye, cz. I (Kraków, 1900). Poezje Sterlinga były po wydaniu krytykowane przez Gustawa Daniłowskiego i Aurelego Drogoszewskiego, jednak po latach przywoływali je z uznaniem Wilhelm Feldman i Jerzy Weinberg.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)[9]
Wybrane prace edytuj
- Cierpienia nerwowe, ich przyczyny, objawy i leczenie. Warszawa: 1902.
- Dziecko nerwowe. Warszawa: 1903.
- O ośrodkach korowych mięśni ocznych. Gazeta Lekarska 23, 28–31, 663, 1903.
- Badania nad czuciem wibracyjnem i jego znaczeniem klinicznem. Gazeta Lekarska, 1904.
- Sterling W., Flatau E. O nowotworach rdzenia. Medycyna 33, 15–21, 290, 1905.
- Fizjologia człowieka objaśniona rysunkami. Warszawa, 1903.
- Badania psychologiczne nad spostrzeganiem i pamięcią przy porażeniu postępującem. Warszawa, 1907.
- O mierzeniu zmęczenia umysłowego. Zdrowie nr 3, 1907.
- Sterling W, Flatau E. O miokimii objawowej w cierpieniach organicznych ośrodkowego układu u dzieci. Neurologja Polska 2, 5–6, 1911.
- Flatau E, Sterling W. Postępujący torsyjny kurcz u dzieci. Neurologja Polska, 1911.
- Psychologia doświadczalna w zastosowaniu do badań nad dziećmi. Warszawa, 1911.
- Istota histerii w świetle nowoczesnych teoryi psychologicznych. Medycyna i Kronika Lekarska, 1911.
- Badania doświadczalne i kliniczne nad padaczką i tężyczką hyperwentylacyjną. 1926.
- O hodowli genjuszów i talentów. Zagadnienia Rasy 1, s. 3–22, 1932.
Przypisy edytuj
- ↑ Grób Emmy Sterling w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- ↑ Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 315.
- ↑ Wykaz polskich towarzystw i zrzeszeń lekarskich utworzonych w latach 1918–1940 cz.2. [w:] Pamiętnik TLW 2016 [on-line]. Towarzystwo Lekarskie Warszawskie. [dostęp 2018-03-17].
- ↑ Adam Czerniaków: Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 2-7071-2573-3.
- ↑ Helena Szereszewska: Krzyż i mezuza. Warszawa: Czytelnik, 1993. ISBN 83-07-02214-2.
- ↑ Eldridge R. Edward Flatau, Wladyslaw Sterling, Torsion spasm in Jewish children, and the early history of human genetics. „Adv Neurol”. 14, s. 105–114, 1976. PMID: 782202.
- ↑ E. Flatau, W. Sterling: Progressiver Torsionspasms bei Kindern. Zeitschrift für die Gesamte Neurologie und Psychiatrie 7, s. 586–612, 1911.
- ↑ Flatau E, Sterling W. Postępujący torsyjny kurcz u dzieci. Neurologja Polska, 1911.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu naukowem”.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 699. [dostęp 2020-08-26].
- Sroka S. „Sterling Władysław” [w:] Polski Słownik Biograficzny. Tom 43 (z. 178). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk/Polska Akademia Umiejętności, 2005 s. 445–446.
- Marianowicz A. Życie surowo wzbronione. Czytelnik, Warszawa 1995 (rozdział „Profesor Sterling”, s. 259).
- Herman E. J. Historia neurologii polskiej. Polska Akademia Nauk, Monografie z dziejów nauki i techniki, Tom XCVII, Wrocław.
- Eufemiusz Herman: Neurolodzy polscy. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1958, s. 417–424.
- Herczyńska G. Władysław Sterling 1877–1943. Postępy Psychiatrii i Neurologii 14 (1) s. III–VII, 2005.
Linki zewnętrzne edytuj
- Wladyslaw Sterling w bazie Who Named It (ang.)
- Dzieła Władysława Sterlinga w bibliotece Polona