Wacław Hulewicz (1891–1985)
Wacław Andrzej Nikodem Hulewicz h. Nowina (ur. 15 września 1891 w Kościankach, zm. 13 stycznia 1985 w Szczecinie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, inżynier rolnictwa.
 kapitan piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 września 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 stycznia 1985 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
55 Poznański Pułk Piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 15 września 1891 w majątku Kościanki, w rodzinie Leona i Heleny z Kaczkowskich[1]. Był bratem: Stanisławy Ilińskiej (1885–1976), Antoniny (1890–1978), zamężnej z Mściwojem Semerau-Siemianowskim, Katarzyny (1901–1907), Jerzego (1886–1941), Bohdana (1888–1968) i Witolda (1895–1941)[2].
Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie i średniej szkoły rolniczej w Brzegu[2]. Ukończył studia rolnicze we Wrocławiu i odbył jednoroczną obowiązkową służbę wojskową w tamtejszym pułku piechoty[2]. Przed I wojną światową odbył praktyki rolnicze w majątkach w Ptaszkowie, Chwałkowicach i Saksonii. W 1913 wydzierżawił majątek Gajewo. W czasie wojny, w stopniu porucznika, walczył w szeregach Armii Cesarstwa Niemieckiego na froncie wschodnim, później austriackim, a od sierpnia 1918 zachodnim[3]. Pod koniec wojny przebywał w szpitalu wojskowym w Toruniu, gdzie leczył się po samookaleczeniu, a następnie symulował chorobę[3].
Założył „Sokoła” w Wąbrzeźnie, Golubiu i Kowalewie oraz kierował Powiatową Strażą Ludową. Od 3 do 5 grudnia 1918 brał udział w obradach Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu.
Pod koniec stycznia 1919 został wcielony do 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich, awansowany na kapitana i wyznaczony na stanowisko dowódcy kompanii[3]. W marcu tego roku wziął udział w odsieczy Lwowa. Został ranny[3]. Na początku września 1919 został dowódcą Batalionu Zapasowego Toruńskiego Pułku Strzelców (późniejszego 63 Toruńskiego Pułku Piechoty) w Inowrocławiu, a później w Toruniu[4]. W grudniu 1920 został zdemobilizowany[2]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 517. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[5]. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 55 Pułku Piechoty w Lesznie[6], w 1923 do 67 Pułku Piechoty w Brodnicy[7], a od 1924 do 63 Pułku Piechoty w Toruniu[8]. W 1934 jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Toruń. W dalszym ciągu posiadał przydział w rezerwie do 63 pp[9].
Po przeniesieniu do rezerwy gospodarował dzierżawionym majątkiem Papowo Toruńskie[10]. W latach 20. był prezesem bądź wiceprezesem m.in. Pomorskiego Stowarzyszenia Rolniczo-Handlowego, Pomorskiej Izby Rolniczej (1922), Związku Rewizyjnego Spółdzielni Rolniczych na województwo pomorskie w Toruniu (1926–1927), Kółka Rolniczego i Rady Nadzorczej Spółdzielni Mleczarskich w Papowie Toruńskim, Koła Porad Sąsiedzkich na powiat toruński. Był związany z również z Pomorską Ligi Obrony Powietrznej Państwa[11].
Zmarł 13 stycznia 1985 w Szczecinie[12]. Został pochowany na cmentarzu Centralnym w Szczecinie[12].
Wacław Hulewicz był żonaty z Julią z Piwnickich (ur. 19 listopada 1892, zm. 28 lipca 1985)[13], z którą miał czworo dzieci:
- Macieja ur. 1 kwietnia 1920), podchorążego rezerwy artylerii, członka ZWZ, zm. 19 grudnia 1940 w KL Auschwitz,
- Benedykta ps. „Ben” ur. 16 czerwca 1926, kaprala podchorążego Batalionu Golski, poległego 26 sierpnia 1944 w Warszawie,
- Teresę Marię ps. „Bożena” ur. 25 września 1921, peżetkę, poległą 5 września 1944 w Warszawie,
- Urszulę ur. 22 października 1922, zamężną z Zygmuntem Górskim[12], członkinię ZWZ, zm. 2 marca 1988.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)[14]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 1926)[15]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (po raz pierwszy)[16]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (po raz drugi – 1971)[16]
- Krzyż Walecznych[1]
Upamiętnienie edytuj
Jego imieniem nazwano ulicę na Stawkach w Toruniu.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-06-12].
- ↑ a b c d Przybyszewski 1989 ↓, s. 31.
- ↑ a b c d Przybyszewski 1989 ↓, s. 32.
- ↑ Tomaszewski 1929 ↓, s. 7.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 474.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 98.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 318.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 274.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 8, 524.
- ↑ Przybyszewski 1989 ↓, s. 33.
- ↑ Przybyszewski 2004 ↓, s. 104.
- ↑ a b c Przybyszewski 1989 ↓, s. 35.
- ↑ Michał Pawełczyk, Hulewicz Wacław Andrzej Nikodem | Powstańcy Wielkopolscy powiatu wrzesińskiego [online] [dostęp 2023-02-13] (pol.).
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 294 „za zasługi, położone na polu pracy w organizacjach rolniczo-handlowych”.
- ↑ a b Przybyszewski 1989 ↓, s. 34.
Bibliografia edytuj
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Aleksander Tomaszewski: Zarys historji wojennej 63-go toruńskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Kazimierz Przybyszewski. Inż. Wacław Andrzej Nikodem Hulewicz (1891–1985) włościanin, działacz niepodległościowy i społeczny. „Toruński Informator Kulturalny”. 12 (104), grudzień 1989. Toruń.
- Kazimierz Przybyszewski: Hulewicz Wacław Andrzej Nikodem. W: Toruński Słownik Biograficzny. Krzysztof Mikulski (red.). T. 4. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2004.