Wanda Wojtuszewska (ur. 1934 w Gorlicach) – polska nauczycielka, działaczka społeczna.

Wanda Wojtuszewska
Data i miejsce urodzenia

1934
Gorlice

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)

Życiorys

edytuj

Urodziła się w 1934 w Gorlicach[1][2][3]. Miała pięcioro rodzeństwa[1]. W młodości uprawiała wyczynowo sport[1]. W rodzinnym mieście ukończyła naukę w Liceum Pedagogicznym o profilu harcerskim i specjalności wychowanie fizyczne[1]. Na początku lat 50. była instruktorką harcerską[3]. Wskutek nakazu pracy w 1954 zamieszała w Sanoku[1][4]. W późniejszych latach została absolwentką zaocznego studium nauczycielskie w Rzeszowie oraz studiów na kierunkach matematyki i fizyki w tamtejszej Wyższej Szkole Pedagogicznej[1]. W Sanoku była zatrudniona jako nauczycielka[5][4][6]. Początkowo pracowała w tamtejszym II Liceum Ogólnokształcącym w Sanoku, a potem do końca lat 80. w Szkole Podstawowej nr 1[1][7]. Na przełomie lat 80./90. uczyła matematyki w Zasadniczej Szkole Zawodowej Sanockiej Fabryki Autobusów[5][8].

 
Jadłodajnia TPBA w Sanoku na parterze budynku przy ul. Sienkiewicza 7

Należała do PZPR[3]. Była radną Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku kadencji 1988-1990, w obu przypadkach zasiadając w Komisji Oświaty i Kultury[9]. W 1989 działając w ramach Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” udzielała się w pomocy potrzebującym[1][10]. W wyborach samorządowych w 1990 startowała z listy sanockiego KO „Solidarność” i uzyskała mandat radnej Rady Miasta Sanoka I kadencji (1990–1994)[5][11][10]. Należała do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego[3]. Była inicjatorką powstania 17 września 1991 koła Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta w Sanoku[6][10]. Została prezesem tegoż koła[6]. 10 listopada tego roku otwarto jadłodajnię dla najuboższych przy ul. Henryka Sienkiewicza[6][10]. W kolejnych latach kierowane przez nią koło realizowało kolejne dzieła działalności charytatywnej, m.in. punkt przyjmowania darów „Dar Serca” oraz prysznice przy ul. Kościuszki (1992), schronisko dla bezdomnych mężczyzn w Olchowcach (1993, od 1999 Dom Inwalidy Bezdomnego), Dom Opieki Społecznej przy ul. Rymanowskiej (1997, w 2009 otwarte w przekazanym w 2002 budynku w Olchowcach[12]), programy „Wyprowadzić na prostą” (2005), „Rozjaśnić lata naszej starości” (2006)[1][4][13][4]. Stanowisko prezesa koła pełniła przez 16 lat, do listopada 2007[14][15]. W wyborach samorządowych 1998 uzyskała mandat radnej Rady Powiatu Sanockiego startując z listy Akcji Wyborczej Solidarność jako członkini ZChN[16][17]. Zainicjowała też powstanie Stowarzyszenia Pomoc Rodzinie im. Św. Ks. Zygmunta Gorazdowskiego w Sanoku w 2007 (wspierającego potrzebujące dzieci), Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego im. św. Brata Alberta w Sanoku oraz zaangażowała się w działalność Społecznego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Sanoku, Fundacji Zdrowia na Rzecz Szpitala w Sanoku przy ul. 800-lecia 26[1][18][19]. Za jej sprawą powstał punkt integracyjny dla dzieci i seniorów w pomieszczeniu stacji kolejowej Sanok Miasto[1][20]. Podjęła starania zmierzające do utworzenia w Sanoku domu samotnej matki w budynku przy ul. Matejki im. Jana Kellera[18][1].

Od 1959 zamężna ze Zdzisławem (1934-2011), ma troje dzieci: Jerzego, Beatę, Agnieszkę[5][1][21].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n Agnieszka Szczepańska: Przeciera drogi do ubogich i bezdomnych. korsosanockie.pl, 2017-04-09. [dostęp 2022-12-10].
  2. Wanda Wojtuszewska. .infoveriti.pl. [dostęp 2022-12-09].
  3. a b c d e f g Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 558, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  4. a b c d Wanda Wojtuszewska. Chciałam otworzyć tani bar. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39, s. 1, 3, 28 września 2001. 
  5. a b c d Kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Sanoku na Radnych w Radzie Miejskiej w Sanoku. „Ziemia Sanocka”. Nr 2, s. 8, 1990. 
  6. a b c d Andrzej Skiba. Patron dzieł dobroczynnych. „Góra Przemienienia”. Nr 48, s. 7-9, 26 listopada 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  7. a b Odznaczenia i wyróżnienia dla pedagogów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31, s. 2, 1-10 listopada 1988. 
  8. Historia 1898-1990. zs3.sanok.pl. [dostęp 2022-12-09].
  9. Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 305, 306, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  10. a b c d Andrzej Skiba. Patron dzieł dobroczynnych. „Góra Przemienienia”. Nr 49, s. 9-10, 3 grudnia 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  11. Franciszek Oberc. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Droga do samorządu 1989-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 336, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  12. Dorota Mękarska: W dawnych koszarach w Sanoku powstało hospicjum. nowiny24.pl, 2009-02-09. [dostęp 2022-12-10].
  13. Wanda Wojtuszewska. Służyliśmy innym. „Tygodnik Sanocki”. Nr 47, s. 6, 23 listopada 2007. 
  14. Joanna Kozimor. Wrzenie w albertyńskim ko(t)le. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46, s. 1, 7, 16 listopada 2007. 
  15. Joanna Kozimor. Ostre (ś)cięcie u albertynów. „Tygodnik Sanocki”. Nr 47, s. 6, 23 listopada 2007. 
  16. Kandydaci do Rady Powiatu Sanockiego. „Tygodnik Sanocki”. Nr 38 (358), s. 9-10, 18 września 1998. 
  17. Jak głosowaliśmy? Kandydaci do Rady Powiatu Sanockiego. „Tygodnik Sanocki”. Nr 42 (362), s. 10, 16 października 1998. 
  18. a b c Wanda Wojtuszewska, wieloletnia prezeska sanockiego Towarzystwa Brata Alberta została wyróżniona odznaką honorową za zasługi dla ochrony praw człowieka. bip.brpo.gov.pl, 2016-10-04. [dostęp 2022-12-09].
  19. Wanda Wojtuszewska. imsig.pl. [dostęp 2022-12-09].
  20. EM / Katarzyna: W Sanoku powstał pierwszy klub gier planszowych dla seniorów. sanok.naszemiasto.pl, 2016-02-09. [dostęp 2022-12-10].
  21. Zdzisław Wojtuszewski. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2022-12-10].
  22. Godności i odznaczenia. przemyska.pl. [dostęp 2022-12-09].
  23. Marian Bocho: "Piękno jest po to, aby zachwycało - do pracy...". niedziela.pl, 2001. [dostęp 2022-12-09].
  24. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 419, 2006. ISSN 0557-2096. 
  25. Sanoczanka odznaczona przez Rzecznika Praw Obywatelskich. sanok.pl, 2016-10-05. [dostęp 2022-12-09].
  26. Przemyśl: Caritas przyznał statuetki „Dobrego Pasterza”. ekai.pl, 2011-05-28. [dostęp 2022-12-11].