Wenera 3 (ros. Венера, co znaczy „Wenus”) – radziecka bezzałogowa sonda kosmiczna przeznaczona do badania planety Wenus. Należała do programu Wenera. Lądownik Wenery 3 był pierwszym obiektem zbudowanym przez człowieka, który dotarł do powierzchni ciała niebieskiego innego niż Księżyc, a nastąpiło to 1 marca 1966[2]. W wyniku utraty kontaktu z sondą dwa tygodnie wcześniej, nie odebrano z niego żadnych danych[2].

Wenera 3
Inne nazwy

3MV-3 (no. 1)

Zaangażowani

ZSRR

Indeks COSPAR

1965-092A

Rakieta nośna

Mołnia 8K78M

Miejsce startu

Bajkonur, Kazachska SRR

Cel misji

Wenus

Orbita (docelowa, początkowa)
Okrążane ciało niebieskie

Słońce

Perycentrum

0,68 au[1]

Apocentrum

0,99 au[1]

Okres obiegu

277 d[1]

Nachylenie

4,29[1]°

Czas trwania
Początek misji

16 listopada 1965 (04:19 UTC)

Data lądowania

1 marca 1966

Koniec misji

16 lutego 1966

Wymiary
Wymiary

wysokość ok. 4,2 m; średnica 1,1 m

Masa całkowita

960 kg

Radziecki znaczek pocztowy upamiętniający lot Wenery 3

Cele naukowe

edytuj

Opis misji

edytuj

Start Wenery 3 nastąpił 16 listopada 1965 o 04:19 GMT z kosmodromu Bajkonur rakietą Mołnia 8K78M. Po osiągnięciu okołoziemskiej orbity parkingowej ostatni człon rakiety – Tyazheliy Sputnik (numer COSPAR 1965-092B) skierował ją w stronę Wenus. Zadaniem sondy było lądowanie na powierzchni Wenus, w związku z czym była wyposażona w oddzielny zespół lądowania, zbudowany w postaci kuli o średnicy 900 mm. Człon orbitalny zawierał silnik służący do korekty orbity, aparaturę radiową, panele z bateriami słonecznymi, szukacze Słońca, Ziemi i gwiazdy Canopus, aparaturę do pomiarów w przestrzeni kosmicznej oraz układy kierujące działaniem poszczególnych zespołów[3].

Lądownik zawierał system łączności, instrumenty naukowe, źródło energii oraz medal z godłem ZSRR. Pokryty był specjalną substancją zabezpieczającą przed działaniem ciepła. Lądownik był również wyposażony w układ spadochronowy do realizacji łagodnego lądowania.

Zespół lądowania to pierwszy próbnik wysłany z Ziemi, który wtargnął w atmosferę Wenus (1 marca 1966 roku). Podczas zbliżania się sondy do planety, wskutek utraty łączności w dniu 16 lutego 1966 roku, nie uzyskano żadnych danych pomiarowych dotyczących samej planety i jej atmosfery. Przeprowadzone później dochodzenie wykazało, że przyczyną awarii było przegrzanie się wewnętrznych komponentów oraz paneli słonecznych[2].

Instrumenty

edytuj

Sonda należała do typu 3MV-3 i została zbudowana przez biuro konstrukcyjne OKB-1.

  • Eksperyment cząstek energetycznych MSU–TASPD – był jednym z kilku eksperymentów przygotowanych przez Wydział Teoretycznej i Stosowanej Fizyki Kosmicznej przy Instytucie Fizyki Jądrowej im. Skobielcyna Uniwersytetu Moskiewskiego. Instrument ten był również na pokładzie sond Łuna, Zond, Mars, Wega, Fobos, i mierzył cząstki energetyczne (MeV) w ośrodku międzyplanetarnym (wczesne misje np. Zond 1 i 3, prowadziły pomiary powyżej 30 MeV, późniejsze, mierzyły protony o niższej energii i większej ilości miejsc (w okolicach i z dala od Słońca)).

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Space 40 (cz.)
  2. a b c Asif A. Siddiqi: Deep Space Chronicle, A Chronology of Deep Space and Planetary Probes 1958–2000. NASA, czerwiec 2002. [dostęp 2013-06-19]. (ang.).
  3. Olgierd Wołczek: Loty międzyplanetarne. Wyd. II. Warszawa: PWN, 1980, s. 234-235. ISBN 83-01-01083-5.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj