Wikipedia

Wielki Gościniec Litewski

Wielki Gościniec Litewski – jeden z najważniejszych lądowych traktów handlowych Rzeczypospolitej, zwany też w XVIII wieku "Wielkim traktem pocztowym".

"Szlaki drogowe", mapa z Geografii ziem dawnej Polski Antoniego Sujkowskiego (1918).
Wielki Gościniec Litewski

Łączył Warszawę z Wilnem, czyli Koronę Polską z Wielkim Księstwem Litewskim. Biegł przez Sulejówek, Okuniew, Stanisławów, Dobre, Liw, Węgrów, Sokołów Podlaski, gdzie rozwidlał się w kierunku na:

Trasa na przełomie wieków zmieniała się, zbaczając z głównego traktu, jednak istnienie kilku wariantów gościńca nie zmieniało w sposób zasadniczy jego biegu. Początki szlaku sięgają XI–XIII wieku, ale czasy jego świetności przypadają na wiek XVIII. Wraz z pojawieniem się regularnej poczty w czasach saskich pojawiły się na szlaku stacje pocztowe, których obowiązek utrzymania spoczywał na leżących wzdłuż Gościńca miastach. W stacjach pocztowych dbano o wysoki poziom usług zarówno kurierskich jak i pasażerskich[1][2]. Swoje wojaże Wielkim Gościńcem opisywało wielu podróżników. Do najciekawszych należy XVIII-wieczna relacja Georga Forstera z roku 1784, uczestnika morskiej wyprawy Jamesa Cooka, wykładowcy Uniwersytetu Wileńskiego, spisana w jego dzienniku z podróży do Wilna, jaką odbył na zaproszenie Hugo Kołłątaja, a drukowana później w wielu ówczesnych gazetach europejskich[3].

27 listopada 2009 roku na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się konferencja „Wielki Gościniec Litewski jako szlak turystyczny”, inaugurująca realizację projektu pod tą samą nazwą[4]. Celem projektu jest wykreowanie, wytyczenie i wypromowanie nowego szlaku turystycznego wzdłuż historycznego traktu handlowego i pocztowego wiodącego z Warszawy do Wilna. W celu realizacji przedsięwzięcia, 8 maja 2012 roku w Sokołowie Podlaskim powołano do życia Lokalną Organizację Turystyczną Wielki Gościniec Litewski[5].

Staraniem Sokołowskiego Towarzystwa Społeczno Kulturalnego na początku roku 2012 ukazał się bezpłatny, ilustrowany, przewodnik pt. Wielki Gościniec Litewski[6]

Powiat Sokólski jest częścią nowego szlaku turystycznego, biegnącego śladem Wielkiego Gościńca Litewskiego, wielokulturowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów[7].

Przypisy edytuj

  1. ↑ L. Zimowski, Geneza i rozwój komunikacji pocztowej na ziemiach polskich,str.215, Warszawa 1972.
  2. ↑ 400 lat poczty polskiej,Wydawnictwo okolicznościowe, opracowanie zbiorowe, str. 14, Warszawa 1958
  3. ↑ Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. 1, str. 63, oprac. W. Zawadzki, Warszawa 1963.
  4. ↑ Gościniec Litewski Jako szlak Turystyczny ze strony internetowej www.aktualnosciturystyczne.pl dostęp 02-07-2012
  5. ↑ Spotkanie założycielskie Wielkiego Gościńca Litewskiego ze strony internetowej www.podlasie24.pl dostęp 02-07-2012
  6. ↑ | Szlakiem Wielkiego Gościńca Litewskiego ze strony internetowej sokolow-stsk.blogspot.com
  7. ↑ Patrycja A. Zalewska, Wielki Gościniec Litewski. Powiat Sokólski ma być częścią nowego szlaku turystycznego [WIDEO, FOTO] [online], 5 kwietnia 2022.

Bibliografia edytuj

  • Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. 1-2, oprac. W. Zawadzki, Warszawa 1963
  • G. Ryżewski, Wielki trakt Warszawa - Wilno w XVIII wieku, Sokołów Podlaski 2013, s. 11-16
  • M. Matuszewicz, Diariusz życia mego, t. l, Warszawa 1986, s. 180
  • J. Bernoulli, Podróż po Polsce 1778, [w:] Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. 1, Warszawa 1963, s. 348-349
  • Dzieje Sokołowa Podlaskiego i jego regionu, red. J. Kazimierski, Warszawa 1982
  • L. Zimowski, Geneza i rozwój komunikacji pocztowej na ziemiach polskich, Warszawa 1972
  • Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I-XV, Warszawa 1880-1902
  • 400 lat poczty polskiej, Warszawa 1958

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wielki_Gościniec_Litewski&oldid=73183859”