Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Baszków

Przejdź do indeksu haseł słownika zaczynających się od:

1). gmina, powiat krotoszyński: 2 miejsc: 1) B. wieś, 2) Dziewiąte, wieś; sama wieś B. składa się z dwóch części, z B. i Włodyki czyli Włódarstwa; 67 dm., 510 mk.; 106 ew., 404 kat.; 137 analf. Ma kościół paraf. dek. krotoszyńskiego, wystawiony w części Włodyką nazwanej. 2). B., dobra, pow. kro­toszyński; niedaleko Kobylina, 17 miejsc.: 1) B.; 2) folw. Marynin, 3) Brygitka; 4) Kubowo; 5) Borownica; 6) Lilla; 7) Stary Kobylin; 8) Perzyce; 9) Rembachów; 10) Rochy; 11) Piaski; 12) Traffary; 13) Trzaski; 14) osada Grüneiche; 15) Katarzynowo; 16) Le­śnictwo Helenopol; 17) Ostatni Grosz; 19227 morg rozl.; 65 dm.; 960 mk.; 404 ew., 557 kat.; 331 analf.; st. p., kol. żel. i gośc. Zduny o 6 kil. Na początku XV w. wś. B. należy do ro­dziny, która przybrała od wsi nazwisko Baszkowskich. Ku końcowi XVI w. B. przeszedł do rąk burzliwej rodziny Zborowskich, a nastę­pnie do rodu Leszczyńskich. Po Stanisławie królu polskim, nabyli go około r. 1730 Sułkowscy. W ręku tej rodziny B. pozostał do końca XVIII wieku. Odtąd nabył te dobra Ma­ksymilian Miełżyński, pisarz wielki koronny. W wieku dziewiętnastym utracił je Aleksan­der Mielżyński, obecnie należą do księcia Reuss. W dzisiejszym pięknym parku angiel­skim, założonym przed 40 laty przez hr. z Potulickich Aleksandrową Mielżyńską, pokazują piwnicę, na której się wznosił dawniej obszer­ny, drewniany zamek, wystawiony przez Zbo­rowskich. O B. utrzymuje się mylna tradycya, że się tam urodziła Marya Leszczyńska, późniejsza królowa francuzka; Marya bowiem w Poznaniu przyszła na świat, i zapewne ni­gdy B. nie widziała; Stanisław Leszczyński tylko rzadko z Rydzyny do B. przybywał i zwykle sam. Kościół był w r. 1527 drew­niany pod tytułem Wniebowzięcia Najśw. Ma­ryi Panny; stał na miejscu, gdzie teraz jest szkoła; w r. 1644 jeszcze jest wiadomość o tym kościele. W r. 1728 stanął nowy ko­ściół drewniany z kapliczką murowaną. Ku schyłkowi XVIII grożąc już znowu upadkiem dotrwał do r. 1828, poczem wystawiono piękny kościół murowany nakładem Mikołaja Mielżyńskiego. M. St.