Wikiprojekt:GLAM/Wikipedysta-rezydent

GLAM

Galerie • Biblioteki • Archiwa • Muzea

Dla instytucji

Dla wikimedian

Od czego zacząć?

Domena publiczna

GLAM w Wikidanych

Wikipedysta-rezydent

Lista projektów

Wikimuzeum

Aktualności

Konkursy

Czytelnia

Statystyki

Wikipedyści w instytucji kultury – wypowiedź dr Piotra Rypsona (MNW)

Panel "Wikipedysta-rezydent modele współpracy z instytucjami kultury w projektach GLAM" w trakcie konferencji online Wikimedia Polska 2020. Gośćmi panelu są zaproszeni wikipedyści i wikipedystki, którzy opowiadają o swoich doświadczeniach z wiki-rezydenturą, jak w praktyce wygląda ich współpraca z instytucjami kultury.

Wikipedysta-rezydent lub też wikipedystka-rezydentka – to osoba współtworząca projekty Wikimedia, która zajmuje się współpracą z konkretną instytucją kultury w ramach obszaru GLAM (Galleries, Libraries, Archives, Museums) lub też inną instytucją działającą w obszarze edukacji. Praca, którą wykonuje jest zazwyczaj wynagradzana przez tę instytucję. Rolą wiki-rezydenta jest przykładowo dbanie o to, żeby kolekcja wybranego muzeum była rzetelnie opisana w Wikipedii.

Jednak rezydent to nie tylko twórca wolnej encyklopedii, pojawiający się w danej instytucji, który uzupełnia informacje w Wikipedii i tworzy artykuły powiązane z daną instytucją. Jego rolą jest przede wszystkim pokazanie danej instytucji i jej pracownikom możliwości współpracy z projektami Wikimedia i społecznością, dzięki czemu będzie można ją kontynuować także po zakończeniu rezydencji.

Wikipedysta-rezydent wspiera działania między instytucją a ruchem Wikimedia poprzez szereg działań, takich jak:

• Współpraca z pracownikami instytucji w celu określenia kluczowych obszarów zbiorów organizacji i innych treści wydanych na otwartej licencji; rozpoznania obszarów Wikipedii i projektów siostrzanych, które można wzbogacić o zasoby i wiedzę organizacji partnerskiej.
• Organizowanie i koordynowanie działań edukacyjnych w celu lepszego zrozumienia działania projektów Wikimedia; propagowanie treści dotyczących idei otwartej wiedzy w instytucji goszczącej rezydenta; współpraca z pracownikami instytucji w celu wyjaśnienia praktyk Wikipedii i jej projektów siostrzanych oraz tego w jaki sposób mogą oni wnieść swój wkład.
• Przeprowadzenie szkoleń w zakresie zaawansowanych umiejętności edytowania Wikipedii i projektów siostrzanych. Szkolenia powinny dać szansę pracownikom instytucji oraz wolontariuszom na podzielenie się swoją wiedzą.
• Uzupełnianie Wikidanych w obszarze GLAM na temat instytucji kultury
• Praca przy tworzeniu nowych artykułów w Wikipedii lub rozwijaniu haseł już istniejących dotyczących tematów mających szczególne znaczenie dla instytucji poprzez włączanie do współpracy zaawansowanych oraz nowych wikipedystów, rekrutowanych np. spośród pracowników i wolontariuszy instytucji lub innych osób zainteresowanych tematem, np. studentów. Działanie takie może przybrać formę organizacji edytonów (maratonów edycyjnych), koordynowania grupy edytorów działających zdalnie, prowadzenia konkursów na tworzenie i rozbudowywanie artykułów.
• Odkrywanie i udostępnianie zasobów cyfrowych dla instytucji na Wikimedia Commons. Opracowywanie opisu i udostępnianie kolekcji za pośrednictwem Wikipedii.
• Opracowywanie innych projektów wspierających otwartą wiedzę w Polsce.

Przykładowe współprace z wiki-rezydentami:

Wiele instytucji na całym świecie współpracowało już w tej formule z wikipedystami. Działania związane z rezydencją obejmują rozmaite projekty realizowane przez instytucje o różnym profilu: od Biblioteki Brytyjskiej, przez Muzeum Picassa w Barcelonie, aż po Wersal. Pełna lista tych projektów dostępna na międzynarodowej stronie .

Zobacz mapę wiki-rezydentów.

Wśród polskich instytucji kultury co najmniej kilka skorzystało z tego modelu. Jest to m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, Regionalny Instytut Kultury w Katowicach oraz Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego. Dzięki wiki-rezydentom i rezydentkom, działającym w imieniu tych instytucji kultury, ich współpraca z Wikimedia Polska była dynamiczna i udana. Na temat ich efektów można więcej poczytać w zakładce GLAM. Doświadczenie pokazuje, że model ten jest skuteczny i wart odwzorowania przez inne instytucje.

Jak instytucja kultury może znaleźć wikipedystę-rezydenta:

GLAM-Wiki Polska działa lokalnie na rzecz współpracy instytucji sektora GLAM ze społecznością Wikipedii. Aby zaprosić do siebie przedstawiciela tej społeczności, najlepiej skontaktować się z Kamilą Neuman – specjalistką ds. otwartej kultury (Kontakt), która dołoży wszelkich starań, aby instytucja mogła znaleźć odpowiedniego dla jej profilu wiki-rezydenta.

Wikipedysta-rezydent: modele współpracy z instytucjami kultury w projektach GLAM

Lista wikipedystów-rezydentów

Borysław Kozielski Z wykształcenia dziennikarz. Edytuje Wikipedię ponad 15 lat a od 2010 roku zajmuje się projektami dźwiękowymi. Jako Wiki-rezydent współpracuje z Zamkiem Królewskim na Wawelu z ramach projektów GLAM. Współpracował z Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Narodową Galerią Sztuki Zachęta produkując dla nich serie podkastów. Zainicjował i prowadzi projekt Wikiradio w którym realizowane są między innymi Podkasty dla Wikipedii, które są ilustracjami do haseł Wikipedii. Otrzymał wyróżnienie "Wolontariusz Roku 2015" za produkcje audio od Stowarzyszenia Wikimedia Polska. Jest dwukrotnym laureatem nagrody European Podcast Award. Aktywnie uczestniczy w projekcie Voice Intro Project.

Wojciech Szczęsny Wojciech jako wikipedysta-rezydent współpracuje z Biblioteką Narodową w Warszawie w ramach w projektu GLAM/Biblioteka Narodowa. Znajdujące się w zasobach instytucji skany systematycznie pojawiają się w zasobach Wikimedia Commons w specjalnie utworzonej w tym celu kategorii. W roli pracownika Biblioteki edytuje z konta PolonaRedaktor. Natomiast prywatnie od wielu lat edytuje pod pseudonimem Witia. Wojciech ma swój własny pomysł na działania GLAM, związany z wykorzystaniem projektów Wikimedia do stworzenia wielkiej bazy architektury i obiektów architektonicznych w Polsce. Jego pomysł uwzględnia nie tylko działania w Wikidanych w obszarze GLAM, ale również w Wikimedia Commons, a także samej Wikipedii zawierającej artykuły o zabytkach. Projekt zakłada zaangażowane lokalnych stowarzyszeń oraz grup miłośników kultury i wiedzy lokalnej. Efektem projektu miałby być poradnik jak w prosty sposób zwikizować swoją okolicę z wykorzystaniem wiki-narzędzi.

Adam Pacholak Absolwent historii sztuki i komunikacji wizerunkowej na Uniwersytecie Wrocławskim. Jego zainteresowania badawcze to architektura i urbanistyka XIX i XX wieku, zwłaszcza powojenna i współczesna. Autor tekstów popularnonaukowych i książki „Elektronowy mózg miasta. Idea nowoczesnego Wrocławia a budynek ZETO”. Laureat konkursu im. Mieczysława F. Rakowskiego na najlepszą pracę magisterską o historii PRL-u tygodnika Polityka, oraz konkursu "Przestrzeń wspólna jest wartością" Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki na najlepszą pracę o teorii architektury. Członek Kolektywu Kariatyda w którym organizuje edytony i redaktor na Wikipedii, w której prywatnie edytuje z konta Evidamii019. W roli wikipedysty-rezydenta współpracuje z Muzeum Współczesnym Wrocław w ramach w projektu GLAM/Muzeum Współczesne Wrocław. Wiki-rezydenturę rozpoczął 1 października 2020 roku w ramach projektów GLAM. Dla muzeum edytuje z konta Wikipedysta:MWW Redaktor. Współpraca z muzeum mają na celu udostępnienie niezwykle wartościowej kolekcji muzeum za pośrednictwem repozytorium plików Wikimedia Commons.

Ewa Caban Z wykształcenia architekt, zawodowo od lat zajmuje się zabytkami materialnymi i niematerialnymi (w tym prawie 8 lat jako zastępca wojewódzkiego konserwatora zabytków), pracownik instytucji kultury samorządu województwa śląskiego (kierownik działu Centrum Dziedzictwa w Instytucie Myśli Polskiej im. W. Korfantego, dawnym Regionalnym Instytucie Kultury w Katowicach), od 2011 roku redaktorka Wikipedii. Koordynuje współpracę instytucji kultury w Katowicach ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska w ramach projektów GLAM. Organizatorka konferencji GLAM – dziedzictwo w sieci, która odbyła się 8 maja 2019 roku w Regionalnym Instytucie Kultury w Katowicach. Ewa organizuje comiesięczne spotkania edycyjne „Piątki z Wikipedią” (po przerwie spowodowanej koronawirusem wznowione w wersji on-line). Wikiprzewodniczka Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT. Realizatorka projektu Wiki-Chorzów. Członek jury w kilku kolejnych edycjach konkursu „Wiki Lubi Zabytki”.

Piotr Powierża Z wykształcenia historyk. Od wielu lat redaktor wikipedii. Wiki-rezydent Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Piotr edytuje pod nickiem Wikipedysta Vivuld. Jest to konto-pacynka stworzone w celu współpracy z pracownikami Muzeum, ze szczególnym uwzględnieniem członków redakcji Wirtualnego Sztetla. W ramach współpracy z POLIN Piotr zajmuje się udziałem w życiu gospodarczym II Rzeczypospolitej Żydów polskich, martyrologią społeczności żydowskiej na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej. Uzupełnia również dane demograficzne w poszczególnych miejscowościach II RP. Piotr w ramach wiki-rezydentury edytował ponad 4 tysiące haseł, wykonał ponad 9 tysięcy edycji, a w przestrzeni głównej Wikipedii utworzył ponad 1500 artykułów.

Maria Drozdek Pierwsza w Polsce wikipedystka-rezydentka, z dwoma wyróżnieniami w konkursie Sybilla Wydarzenie Muzealne Roku 2016 oraz 2017. Maria, używająca w Wikipedii pseudonimu Gytha, była rezydentką w Muzeum Narodowym w Warszawie, a także Muzeum Miasta Łodzi. W ramach pierwszego projektu „Faras w Wikipedii” Muzeum udostępniło w Wikimedia Commons kolekcję zdjęć wnętrz odnowionej w 2014 roku Galerii Faras i fotografie prezentowanych w niej eksponatów. Te wyjątkowe fotografie posłużyły do zilustrowania kilkudziesięciu artykułów o Galerii, jej skarbach i dokonaniach polskich archeologów w Wikipedii. Projekt towarzyszył wystawie “Mistrzowie pastelu. Od Marteau do Witkacego. Kolekcja Muzeum Narodowego w Warszawie”. W drugim projekcie dzięki współpracy z Muzeum Miasta Łodzi Wikipedia wzbogaciła się o artykuły i materiały mutlimedialne związane z architekturą i mieszkańcami dawnej Łodzi, a także z samym Muzeum. Wśród udostępnionych fotografii – blisko 900 plików cyfrowych – znajdziemy zdjęcia historyczne, fotografie portretowe, studyjne i karty pocztowe z końca XIX i początków XX wieku. Ich autorami są często najwybitniejsi łódzcy fotografowie epoki, m.in. Ignacy Płażewski, Eliasz Stumann i Bronisław Wilkoszewski.

Grzegorz Gogacz Z wykształcenia, zawodu i zamiłowania bibliotekarz oraz archiwista. Obecnie zajmuje się digitalizacją zbiorów w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej. Jeden z założycieli “Schroniska książek”. Bibliomaniak, tropiciel nieuźródłowionych materiałów, miłośnik gier. Wikipedysta-rezydent w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy – Bibliotece Głównej Województwa Mazowieckiego. Grzegorz współpracując z Maciejem Brenczem i Celiną Strzelecką doprowadził do powstania importera grafik z Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej na Wikimedia Commons. Chętnie opowiada o tym jakie skarby kryją się w dawnej prasie – zarówno pod względem unikatowych zdjęć reportażowych, jak i portretów osób odgrywających kiedyś istotna rolę w danej społeczności.

Osoby wspierające

Zofia Reznik Badaczka sztuki, kuratorka, animatorka kulturalna i nauczycielka akademicka. Zajmuje się sztuką współczesną, pamięciologią, herstoriami i historią mówioną, psychogeografią, researchem artystycznym oraz nowymi mediami. Ukończyła MISH na Uniwersytecie Wrocławskim (praca magisterska poświęcona strategiom postprodukcji w najnowszej polskiej sztuce), studiowała na podyplomowych Gender Studies Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Pod opieką prof. Anny Markowskiej przygotowuje rozprawę doktorską na temat twórczości artystek lat 70. z terenu tzw. Ziem Odzyskanych (w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego). Jest kierowniczką projektu badawczego “Sztuka wrocławskich artystek lat 70. XX wieku w świetle ich mikronarracji”, na który w 2018 roku uzyskała grant NCN. Związana m.in. z Kolektywem Kariatyda, Gangiem Delfinów, Grupą Roboczą Archiwum Społecznego, F/M Festiwalem i Zlotem Młodych Badaczy Kultury, a wcześniej Kolektywem Falanster. Prowadzi Fundację Wersja, wykłada na Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu. Wraz z grupą Kolektyw Kariatyda organizuje edytony – maratony edycyjne biograficznych artykułów w Wikipedii o polskich artystkach. Współtwórczyni Zina Kariatyda „Bravo Girls!”. Wiki-rezydentka sympozjalna, działająca przy współpracy z Muzeum Współczesnym we Wrocławiu.

Iwona Demko Skończyła Wydział Rzeźby na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Teraz pracuje na macierzystej uczelni z tytułem doktory habilitowanej. Zajmuje się rzeźbą, obiektem, instalacją, site specific, wideo. Prowadzi Pracownię Intermedialnego Rozszerzenia Warsztatu Rzeźbiarskiego. Inicjatorka i jedna z organizatorek obchodów jubileuszu stulecia obecności kobiet na Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie – “Rok Kobiet z ASP”. W ramach jubileuszu 22 marca 2019 roku w krakowskim ASP odbyło się pierwsze szkolenie z edytowania Wikipedii zorganizowane przez Iwonę i przeprowadzone przez Celinę Strzelecką. Iwona jest autorką książki o Zofii Baltarowicz-Dzielińskiej – pierwszej kobiecie przyjętej na ASP w Krakowie. W Wikipedii dzieli się wiedzą na temat dawnej i współczesnej historii Akademii i jej pierwszych studentek: Natalia Milan, Joanna Grabowska, Maria Gutkowska-Rychlewska, Maria Fromowicz, a także życiorysami artystek m.in. Maria Niedzielska.

Marlena Hermanowicz Producentka kreatywna, menadżerka kultury, reżyserka, dramatopisarka. W trakcie swojej działalności zawodowej zrealizowała blisko sto projektów artystycznych, społecznych i edukacyjnych we współpracy z najważniejszymi instytucjami kultury Górnego Śląska. Członkini zespołu Instytucji Kultury Katowice Miasto Ogrodów, realizującej program Katowic jako Miasta Muzyki UNESCO. Od pięciu lat aktywnie zaangażowana w projekty wspierające orkiestry dęte. Producentka i współtwórczyni wieloletniego programu „Kultura Dęta”, kuratorka Festiwalu Move Your Brass. Zawodowo związana z Muzeum Hutnictwa w Chorzowie, w którym to jako starszy specjalista ds. edukacji i organizacji odpowiedzialna jest m.in. za realizację projektu Wiki-Chorzów (GLAM). Jako nowa Wikipedystka edytuje z konta Hutniczka2020.

Basia Szczepańska Historyczka sztuki i badaczka architektury XX wieku. Obecnie, jako doktorantka w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, pod kierunkiem dr hab. Agnieszki Zabłockiej-Kos przygotowuje pracę doktorską poświęconą architekturze i urbanistyce powojennego Opola. Członkini Kolektywu Kariatyda – nieformalnej grupy osób zajmujących się szeroko pojętą sztuką, której celem jest rozbudowywanie polskiej Wikipedii o hasła poświęcone kobietom sztuki. Zawodowo związana od niemal roku z Muzeum Architektury we Wrocławiu, gdzie pracuje na stanowisku asystentki w Dziale Architektury i Sztuki Współczesnej. Basia promuje potencjał instytucji, która jest jednocześnie jedynym muzeum w Polsce dedykowanym architekturze. Jest to szczególnie ciekawy przypadek dla współpracy GLAM, ponieważ Muzeum Architektury we Wrocławiu jest nie tylko placówką kulturalno-wystawienniczą, ale także prawdziwą skarbnicą wiedzy o architekturze i jej twórcach. Zgromadzone w niej projekty, dokumentacja oraz literatura połączone z doświadczeniem i wiedzą samych pracowników mogą stać się nieocenionym źródłem służącym wzbogaceniu Wikipedii o hasła poświęcone architekturze, nie tylko tej wrocławskiej, ale i polskiej czy nawet światowej.

Tadeusz Rudzki W projektach Wikimedia zajmuje się głównie Wikipedią, którą edytuje pod nickiem „TR”. Jako członek Wikimedia Polska od lat wspiera instytucje kultury i nauki – współpracował m.in. z Akademią Pedagogiki Specjalnej, Uniwersytetem Warszawskim (Biblioteka UW, Instytut Kultury Polskiej, Instytut Historyczny) czy Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich. W życiu zawodowym zajmuje się takimi tematami jak edukacja obywatelska, samorządność i partycypacja społeczna. Czas wolny wykorzystuje na podróże i żeglowanie. Tadeusz chętnie opowiada o swoich doświadczeniach współpracy z instytucjami w rozwijaniu projektów Wikimedia, zwracając uwagę na możliwe formy współpracy oraz znaczenie budowania stałych relacji.

Wikipedysta-rezydent poszukiwany!

Marzysz o tym, żeby zostać wikipedystą-rezydentem lub wikipedystką-rezydentką?
Doceniasz zasoby instytucji kultury, lubisz kontaktować się z ludźmi, potrafisz poruszać się po projektach Wikimedia?
A może masz już upatrzoną instytucję kultury, z którą chciałbyś/chciałabyś współpracować?

Napisz wiadomość do Wikimedia Polska kamila.neuman@wikimedia.pl.
Zamieść w niej informację z jakiego miasta jesteś.
Prześlij również sugestię instytucji kultury, której zasoby, wiedzę i kolekcję chciałbyś zobaczyć w Wikipedii.
E-mail zatytułuj „Wikipedysta-rezydent” lub też „Wikipedystka-rezydentka”.

Odezwiemy się do wybranych instytucji kultury w Twoim imieniu!

Zobacz też

• Wywiad z wikipedystą-rezydentem z Archiwów Narodowych USA
• Aleksandra Janus, Nowy człowiek w muzeum: rezydencja wikipedystyczna, Pracownia Otwierania Kultury
• Daria Cybulska, Akademia Nowych Mediów – Wikipedysta Rezydent, 29 maja 2014
• Warunki użytkowania (w tym odpłatne edycje treści)
• Narzędzia do statystyk, BaGLAMa, GLAMorous, GLAMorgan.

• Narzędzie do analizy liczby odsłon strony
• Raport Darii Cybulskiej z Wikimedia UK, który pokazuje długofalowe zmiany dzięki współpracy instytucji kultury z wiki-rezydentem.

Przypisy

Dla instytucji • Dla wikipedystów • Projekty • Od czego zacząć? • Domena publiczna • Czytelnia

GLAM