Wikipedia

Wilhelm Fryś

oficer Wojska Polskiego

Wilhelm Fryś (ur. 27 maja 1869 w Andrychowie, zm. 18 grudnia 1923 w Warszawie) – pułkownik korpusu kontrolerów Wojska Polskiego.

Wilhelm Fryś
pułkownik korpusu kontrolerów pułkownik korpusu kontrolerów
Data i miejsce urodzenia

27 maja 1867
Andrychów

Data i miejsce śmierci

18 grudnia 1923
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

do 1923

Siły zbrojne

c. k. Obrona Krajowa
Wojsko Polskie

Jednostki

15 Pułk Piechoty
Korpus Kontrolerów

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
szef grupy kontrolnej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Życiorys edytuj

Urodził się 27 maja 1869 w Andrychowie, w ówczesnym powiecie wadowickim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Piotra (1833–1901), z zawodu kuśnierza, potem piekarza[1] i Agnieszki z Gieruszczaków. Miał czterech braci, wśród nich: Franciszka (1865–1942), piekarza i Rudolfa Fryszowskiego (1889–1953), majora Wojska Polskiego, artystę malarza i cztery siostry[2].

W 1890 zakończył naukę i zdał maturę w c. k. Gimnazjum w Wadowicach. W latach 1890–1891 jako jednoroczny ochotnik odbył obowiązkową służbę wojskową w Galicyjskim Pułku Piechoty Nr 56 w Krakowie. Po zakończeniu służby wojskowej przez pięć semestrów studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W międzyczasie został mianowany na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1892 w korpusie oficerów rezerwy piechoty i przydzielony w rezerwie do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 55 we Lwowie[3][4].

W maju 1894 przerwał studia i rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej. Został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1894 i wcielony do 16 Pułku Piechoty Obrony Krajowej w Krakowie[5]. Na stopień porucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 maja 1897[6], a na stopień kapitana 2. klasy ze starszeństwem z 1 listopada 1906[7]. W 1912 został przeniesiony do 20 Pułku Piechoty Obrony Krajowej w Stanisławowie[8][9]. W szeregach tego pułku (w 1917 przemianowanym na Pułk Strzelców Nr 20) walczył na froncie rosyjskim I wojny światowej. W październiku 1914 jako dowódca batalionu został ciężko ranny. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 1 maja 1915[10], a na stopień podpułkownika ze starszeństwem z 1 sierpnia 1917[11].

1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do Komendy Pułku Piechoty Ziemi Bocheńskiej Nr 15[12]. Od 1 stycznia do 31 maja 1919 był organizatorem i pierwszym dowódcą 15 Pułku Piechoty[13]. W czerwcu 1919 pełniąc funkcję prezesa Komisji do odbioru majątku po Krajowej Komisji Opieki nad Inwalidami przejął majątek pod zarząd wojskowy. 3 lipca 1919 został przydzielony do Sekcji Ekonomiczno-Kontrolnej Dowództwa Okręgu Generalnego „Kraków” i mianowany dowódcą Zakładu Umundurowania WP w Krakowie. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w piechocie, w „grupie byłej armii austriacko-węgierskiej”. 15 listopada 1920 został przydzielony do Sekcji Kontroli Faktycznej Oddziału IV Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, w charakterze kontrolera wojskowego. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Oddziale IV Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 10 Pułk Piechoty w Łowiczu[14].

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 6. lokatą w korpusie oficerów kontrolerów. Wówczas jego oddziałem macierzystym była Wojskowa Kontrola Generalna[15]. Następnie pełnił służbę na stanowisku szefa Grupy VI Korpusu Kontrolerów do spraw umundurowania i zakwaterowania[16]. „Pomimo tego, że był inwalidą wojennym energię życiową zachował do ostatniej chwili życia. Na zajmowanych stanowiskach przez niezmordowaną pracę oraz fachową wiedzę położył duże zasługi w dziedzinie ulepszenia gospodarki i administracji wojskowej”[17].

Zmarł 18 grudnia 1923 w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie[18]. W piątek 21 grudnia 1923, w Głównej Kaplicy Szpitala Ujazdowskiego przy ulicy Pięknej, odbyło się nabożeństwo żałobne po czym zwłoki zostały przetransportowane na Dworzec Główny[19]. Został pochowany w Andrychowie[1].

Wilhelm Fryś w 1901 ożenił się z Zofią Kloss. Małżeństwo było bezdzietne[1].

Ordery i odznaczenia edytuj

W czasie służby w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej otrzymał:

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Andrzej Fryś. O tym, jak Frysiowie w Wadowickim Gimnazjum nauki pobierali. „Przegląd Historyczno-Kulturalny „Wadoviana””. Tom XLVI (nr 19), s. 198–205, 2016. Wadowice: Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity. ISSN 1505-0181. [dostęp 2021-07-25]. 
  2. ↑ Andrzej Fryś. Mjr Rudolf Fryszowski - Obrońca Polskiego Wybrzeża z andrychowskim rodowodem. „Przegląd Historyczno-Kulturalny „Wadoviana””. nr 13, s. 227–237, 2010. Wadowice: Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity. [dostęp 2021-07-25]. 
  3. ↑ Schematismus 1892 ↓, s. 303, 419.
  4. ↑ Schematismus 1894 ↓, s. 304, 439.
  5. ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 89, 279.
  6. ↑ Schematismus 1898 ↓, s. 91, 311.
  7. ↑ Schematismus 1907 ↓, s. 134, 277.
  8. ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 144. 306.
  9. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 263.
  10. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 18.
  11. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 53, 292.
  12. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 18 z 18 lutego 1919, poz. 598.
  13. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 41 z 12 kwietnia 1919, poz. 1297.
  14. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 49, 621.
  15. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 297.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 28, 1069.
  17. ↑ Polska Zbrojna Nr 348 z 21 grudnia 1923, s. 5.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 stycznia 1924, s. 31.
  19. ↑ Polska Zbrojna Nr 347 z 20 grudnia 1923, s. 4, nekrolog śp. płk. KK Wilhelma Frysia.
  20. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 53.

Bibliografia edytuj

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1892. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1892. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1895. Wiedeń: luty 1895. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1898. Wiedeń: styczeń 1898. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1907. Wiedeń: styczeń 1907. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1913. Wiedeń: styczeń 1913. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914. (niem.).
  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilhelm_Fryś&oldid=71888741”