Wilhelm Zwonarz

oficer Wojska Polskiego

Wilhelm Zwonarz (ur. 26 maja 1883, zm. 1957) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Wilhelm Zwonarz
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data urodzenia

26 maja 1883

Data śmierci

1957

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier,
Wojsko Polskie

Jednostki

10 pułk piechoty,
10 pułk piechoty „Dzieci Przemyskich” → 37 Pułku Piechoty
38 pułk piechoty
PKU Kołomyja I

Stanowiska

komendant pułku
dowódca kadry batalionu zapasowego pułku
zastępca dowódcy pułku
komendant PKU

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Medal Pamiątkowy Bośniacko-Hercegowiński

Życiorys edytuj

Urodził się 26 maja 1883. Był synem Adalberta (Wojciecha, 1855–1902) i Weroniki (1861–1941) Zwonarzów, bratem Eugeniusza (1881–1945), Józefa (1899–1984, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata), Rudolfa, Jolanty, Jadwigi, Matyldy[1]. Z rodziną zamieszkiwał pod Stanisławowem, a po śmierci ojca, wraz z matką będącą pochodzenia węgierskiego i rodzeństwem zamieszkiwał czasowo w Budapeszcie[1].

Został żołnierzem cesarskiej i królewskiej armii. Jako wychowanek kadeckiej szkoły dla piechoty we Lwowie w sierpniu 1905 został mianowany kadetem zastępcą oficera przy 10 pułku piechoty Austro-Węgier[2]. Służąc w tej jednostce ze stopnia kadeta zastępcy oficera w maju 1908 został mianowany podporucznikiem[3]. Podczas I wojny światowej służył w szeregach armii austriackiej[1]. 1 września 1915 roku został mianowany kapitanem. W 1918 roku jego oddziałem macierzystym był nadal c. i k. 10 pułk piechoty[4]. Jesienią 1915 został wzięty do niewoli[5].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości dowodził przybyłym w listopadzie 1918 z Nowego Sącza do Przemyśla batalionem zapasowym b. austriackiego 10 pułku piechoty i pod koniec tego miesiąca w stopniu kapitana był tymczasowym komendantem tzw. 10 pułku piechoty „Dzieci Przemyskich”[6][7][8][9]. Dekretem Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego z 27 grudnia 1918 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego i rozkazem z 27 grudnia 1918 Szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Stanisława Szeptyckiego otrzymał przydział do Generalnego Okręgu Kraków[10][11]. Został awansowany na stopień majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[12]. 16 kwietnia 1919 przybył wraz z dowodzonym batalionem zapasowym do Łęczycy, gdzie wybrano garnizon dla 37 pułku piechoty (przemianowany 10 pułk piechoty)[13]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[1].

22 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy batalionu w 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Przemyślu[14]. W 1923 był komendantem Kadry batalionu zapasowego 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich[15]. Od 1924 był zastępcą dowódcy 38 pułku piechoty[16][17]. 1 grudnia 1924 roku został awansowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku w korpusie oficerów piechoty[18][19]. 5 maja 1927 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Powiatowej Komendy Uzupełnień Stanisławów w celu odbycia praktyki poborowej[20]. We wrześniu 1927 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kołomyja I na stanowisko komendanta[21]. W kwietniu 1928 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI[22][23]. Z dniem 31 października 1928 roku został przeniesiony w stan spoczynku[24]. Osiadł w Płasiowie koło Stanisławowa[25]. W 1934 jako podpułkownik stanu spoczynku był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stanisławów[26].

Podczas II wojny światowej pod koniec okupacji niemieckiej przeniósł się do rodziny swojego brata Józefa w Lesku[1]. Był zaangażowany w działalność konspiracji, wymierzonej w Niemców[27]. Po zakończeniu wojny zamieszkał w Żegiestowie[1]. Zmarł w 1957[28].

Ordery i odznaczenia edytuj

austro-węgierskie

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Gorzka wolność 2012 ↓, s. 35.
  2. Z c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”. Nr 190, s. 3, 22 sierpnia 1905. 
  3. Awans majowy w c. i. k. armii. „Gazeta Lwowska”. Nr 104, s. 2, 6 maja 1908. 
  4. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 129, 473.
  5. Offiziere. „Verlustliste”. Nr LXIV, s. 5, 23 listopada 1915. (niem.). 
  6. Kronika. Odezwa. „Ziemia Przemyska”. Nr 16, s. 2, 23 listopada 1928. 
  7. Adolf Kozubal: Zarys historji wojennej 37-go pułku piechoty Ziemi Łęczyckiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 5.
  8. Jednodniówka 37 P. P.. Przemyśl: Zakład Graficzny D. O. K. Nr. X, 1929, s. 14.
  9. Afisze, plakaty i druki ulotne z terenu Przemyśla w zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu. przemysl.ap.gov.pl. [dostęp 2017-12-01].
  10. 178. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 4, s. 104, 16 stycznia 1919. 
  11. Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 137.
  12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 400.
  13. Świadek czasu, światło prawdy/Było i nie minie. Koszary na Bema. ekutno.pl, 2017-01-31. [dostęp 2017-12-01].
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 548.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 236.
  16. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 219.
  17. Kurs jesienny przysposobienia wojskowego. „Ziemia Przemyska”. Nr 52, s. 3, 26 grudnia 1925. 
  18. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 344.
  19. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 164.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 126.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 283.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 126.
  23. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 116.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 380.
  25. Gorzka wolność 2012 ↓, s. 35, 82.
  26. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 968.
  27. Gorzka wolność 2012 ↓, s. 82.
  28. Zwonarzowie. jazzek.republika.pl. [dostęp 2017-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-21)].

Bibliografia edytuj