Wincenty Heinrich ps. „Skiba” (ur. 21 stycznia 1922 w Warszawie, zm. 12 stycznia 2024[1]) – konspirator Armii Krajowej, partyzant Gwardii i Armii Ludowej, oficer polskiego lotnictwa, członek PZPR, a następnie NSZZ „Solidarność”.

Wincenty Heinrich
Skiba
pułkownik dyplomowany pułkownik dyplomowany
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1922
Warszawa

Data śmierci

12 stycznia 2024

Przebieg służby
Lata służby

1940–1968

Siły zbrojne

Szare Szeregi
Armia Krajowa
Gwardia Ludowa
Armia Ludowa
Milicja Obywatelska
Ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

Kompania harcerska "Wigry"
Batalion/Brygada AL im. Jana Hołoda
Oddział Specjalny Obwodu II
1 Armia Wojska Polskiego
Wojska Obrony Powietrznej Kraju

Stanowiska

Szef kompanii partyzanckiej
Szef sztabu oddziału partyzanckiego
Szef Wydziału Operacyjnego Sztabu Wojsk Lotniczych
Szef Zarządu Operacyjnego SWL
Szef sztabu Wojsk Lotniczych-Inspektoratu Wojsk Lotniczych

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

Germanista
Działacz opozycji demokratycznej

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1943–1989) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Medal za Warszawę 1939–1945 Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”

Życiorys edytuj

Warszawiak, w 1940 wstąpił do Szarych Szeregów będąc jednocześnie pracownikiem budowlanym. Ukończył szkołę podchorążych Armii Krajowej. W 1943 przeszedł do Gwardii Ludowej. W 1944 został szefem kompanii Brygady Północnej Lubelszczyzny im. Jana Hołoda. Razem z nią walczył pod Rąblowem. W drugiej połowie maja został szefem sztabu Oddziału Specjalnego Armii Ludowej „Bolka”[2]. Po wyzwoleniu walczył w szeregach odrodzonego Wojska Polskiego biorąc udział w szturmie na warszawską Pragę, po którym został komendantem komisariatu MO[3]. Po krótkiej służbie w Milicji wrócił do wojska kończąc w 1947 Oficerską Szkołę Lotniczą WP. Pełnił m.in. funkcje szefa Wydz. Operacyjnego Sztabu Wojsk Lotniczych (1947–1952), szefa Zarządu Operacyjnego SWL (1956-1960), szefa sztabu Wojsk Lotniczych-Inspektoratu Wojsk Lotniczych (1960-1963). W latach 1963-1968 w dyspozycji ministra obrony narodowej. W 1960 ukończył moskiewską Akademię Sztabu Generalnego. Usunięty z wojska za krytykę działań państwa, w latach 1973-1981 lektor j. niemieckiego w Krajowej Spółdzielni Pracy Lingwista w Warszawie, 1982-1990 w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej tamże. W 1981 dyrektor biura Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich[4].

W latach 1976-1981 współpracownik KOR, słuchacz TKN. 13 grudnia 1981 wystąpił z PZPR. Od września 1980 w „Solidarności”, wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego, następnie przewodniczący KZ w Lingwiście. 15 grudnia 1981 zatrzymany, po odmowie podpisania tzw. lojalki zwolniony. W 1982 współzałożyciel, do 1985 autor, redaktor, organizator pracy zespołu redakcyjnego podziemnego pisma wojskowego "Reduta". Od 13 kwietnia do 17 grudnia 1985 przetrzymywany bez wyroku w AŚ Warszawa-Mokotów.

W marcu 1981, w liście do Trybuny Robotniczej zaprotestował przeciwko kultowi płk Bolesława Kowalskiego ps. „Cień”. Ujawnił on także, że w maju 1944 partyzanci Armii Ludowej z Obwodu II Lubelskiego oraz lokalni działacze Polskiej Partii Robotniczej (także miejscowe elity) potępili zbrodnię w Owczarni żądając wyłączenia z AL oddziału „Cienia” a jego samego żeby postawić przed sądem partyzanckim. Ostatecznie nie doszło do tego a Kowalski-Kaźmirak zachował swoje stanowisko[5][6].

W 1990 przeszedł na emeryturę. W latach 1996–1998 autor artykułów o tematyce wojskowej, m.in. w Tygodniku Solidarność i Gazecie Polskiej.

Awanse edytuj

Odznaczenia edytuj

i inne

Przypisy edytuj

  1. Wincenty Heinrich [online], Gazeta Wyborcza, 19 stycznia 2024 [dostęp 2024-03-23].
  2. G. Alef-Bolkowiak, Gorące dni, str. 85
  3. G. Alef-Bolkowiak, Gorące dni, str. 124.
  4. a b Marcin Dąbrowski, Wincenty Heinrich [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2018-10-15].
  5. Andrzej Wernic, Za “Polskę, wolność i lud”? [online], Głos [zarchiwizowane z adresu 2018-10-14].
  6. dws.org.pl • Zobacz temat - Oddział AL Cienia Kowalskiego [online], www.dws.org.pl [dostęp 2018-10-15] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Gustaw Alef-Bolkowiak, "Gorące dni"
  • Encyklopedia Solidarności