Wisztuć
Wisztuć[1], Wistuć[2][3] – jezioro w Polsce, na Pojezierzu Wschodniosuwalskim (Pojezierze Litewskie), w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Wiżajny[2].
 Widok na jezioro w 2008 roku | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Lokalizacja | |
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
241,2 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
18,30-26,05 |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rzeki wypływające |
Wizga |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 54°21′28,1″N 22°51′56,2″E/54,357806 22,865611
| |
Położenie edytuj
Jezioro znajduje się w północnej części Pojezierza Wschodniosuwalskiego, na południe od wsi Wiżajny[4][5] i jeziora Wiżajny, przy osadzie Wistuć[4], na wysokości 241,2 m n.p.m.[6][3] (jedno z najwyżej położonych jezior na Suwalszczyźnie[5]). Kształtem przypomina nieforemny trójkąt[3].
Hydronimia edytuj
Jezioro w źródłach jest nazywane der Dwissit (XIV wiek), Dwisticz (XV wiek), Wistuć, Wisztuć, Wystudz (XIX wiek)[4]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako obowiązującą podaje nazwę Wisztuć[7].
Informacje hydrologiczne edytuj
Powierzchnia zwierciadła wody wynosi około 18,30 ha[2] (według innych źródeł 26,05 ha[8] lub 26,09 ha[3]). Średnia głębokość jeziora wynosi 1,3 m[2], natomiast głębokość maksymalna to 2,4 m[2]. Długość maksymalna to 600 m[3], a szerokość maksymalna – 450 m[2][3], średnia szerokość wynosi 250 m[6][3]. W literaturze określane jako jezioro bezodpływowe[5], jednak według innych źródeł z jeziora wypływa rzeka Wizga[6][3], która na Litwie wpada do Pisy Wisztynieckiej[6][3].
Zagospodarowanie edytuj
W XVI wieku jezioro nazywane Wistutis należało do Stanisława Dowojny[9]. W XVIII wieku akwen należał do parafii w Wiżajnach[10]. Jezioro obecnie należy do skarbu państwa[11]. Od 1995 do 2013 roku akwen dzierżawił Tadeusz Łanczkowski z Wiżajn[11] i zgodnie z wymaganiami zarybiał go[11]. Po nim wyłoniono nowego dzierżawcę[11]. Jezioro jest wykorzystywane przez wędkarzy[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Hydronimy - część 2. Wody stojące. Wykaz nazw wód stojących, t. I, s. 381.
- ↑ a b c d e f Jezioro Wistuć, [w:] Twoja Suwalszczyzna [online].
- ↑ a b c d e f g h i Plan odnowy miejscowości Wiżajny, Wiżajny: Gmina Wiżajny, październik 2010, s. 8.
- ↑ a b c Wisztuć, [w:] Elektroniczny słownik hydronimów Polski [online], Instytut Języka Polskiego PAN [dostęp 2023-02-23].
- ↑ a b c Tomasz Krzywicki, Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000 Arkusze: Wiżajny (41), Poszeszupie (42), Barbara Słowańska (red.), Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny, 1993, s. 13.
- ↑ a b c d Przyroda - Urząd Gminy Wiżajny [online], www.wizajny.pl [dostęp 2023-02-23].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych - obiekty fizjograficzne [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-02-23].
- ↑ Załącznik nr 2 do uchwały nr 1/II/2013 z dnia 19 sierpnia 2013 r. Lokalna Strategia Rozwoju Obszaru Rybackiego „Pojezierze Suwalsko-Augustowskie” [online], 2013, s. 214.
- ↑ Jan Bacewicz, Tomasz Naruszewicz, Gmina Rutka-Tartak: historia i współczesność., Suwałki: Foton Agnieszka Morysewicz, 2014, s. 35, ISBN 978-83-937279-9-5, OCLC 956595156 [dostęp 2023-02-23].
- ↑ Jan Bacewicz, Tomasz Naruszewicz, Gmina Rutka-Tartak: historia i współczesność., Suwałki: Foton Agnieszka Morysewicz, 2014, s. 137, ISBN 978-83-937279-9-5, OCLC 956595156 [dostęp 2023-02-23].
- ↑ a b c d Tomasz Kubaszewski, Wiżajny: Jezioro Wistuć. Za błędy urzędników płacą mieszkańcy [online], Gazeta Współczesna, 11 listopada 2014 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
- ↑ Domki Wiżajny - Wiżajny wakacyjnyPlan | Agroturystyka [online], Wakacyjny Plan [dostęp 2023-02-23] (pol.).