Wojciech Krukowski (ur. 30 maja 1944[1] w Zabielu k. Ostrołęki, zm. 18 stycznia 2014 w Warszawie) – polski historyk sztuki, kurator wystaw, wieloletni dyrektor Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie (CSW), twórca grupy Akademia Ruchu, założyciel i wydawca magazynu artystycznego „Obieg”.

Wojciech Krukowski
Data i miejsce urodzenia

30 maja 1944
Zabiele

Data i miejsce śmierci

18 stycznia 2014
Warszawa

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

historia sztuki

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Grób Wojciecha Krukowskiego na Starych Powązkach w Warszawie

Życiorys

edytuj

W latach 1964–1970 studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Był autorem scenariusza i projektu plastycznego filmu „Droga” zrealizowanego w 1970 roku przez Mirosława Kijowicza, który wyróżniono nagrodami m.in. na festiwalach w San Sebastián i Oberhausen.

W 1972 roku Wojciech Krukowski założył Akademię Ruchu – interdyscyplinarną grupę twórczą działającą na pograniczu teatru, sztuk plastycznych i filmu. Była pierwszym zespołem w Polsce, który w latach 70. tworzył akcje i widowiska w przestrzeni miejskiej. Język artystyczny Akademii łączył cechy teatru gestu, narracji wizualnej, sztuki performance i akcji plastycznej.

W 1975 r. z inicjatywy Krukowskiego powstało Studenckie Centrum Środowisk Artystycznych „Dziekanka”, którego pracami kierował do 1979 r.

W latach 80. Wojciech Krukowski prowadził z upoważnienia Lecha Wałęsy negocjacje ze stroną rządową w sprawie autonomii zakładowych domów kultury. W ramach Komisji Ekspertów NSZZ „Solidarność” współdziałał m.in. z Małgorzatą Dziewulską, Aldoną Jawłowską, Krystyną Zachwatowicz, Konstantym Puzyną i Lechem Śliwonikiem.

W 1981 r. Krukowski zorganizował solidarnościowy Ośrodek Kultury przy Zakładach Przemysłu Odzieżowego „Cora”, którego pracami kierował przy udziale zespołu „Akademii Ruchu”. Wspólnie z Jerzym Owsiakiem i Ryszardem Kryską realizował akcje ulotkowe.

W 1982 r. przy udziale środowiska m.in. socjologów zorganizował publikację pisma „Zeszyt”.

W 1987 r. Wojciech Krukowski zainicjował powstanie magazynu artystycznego „Obieg”, którego wydawcą pozostał do 2010 r. Był też organizatorem powstałego w 1989 roku alternatywnego ośrodka artystycznego Kino/Teatr/Tęcza przy ul. Suzina w Warszawie. Pracami tej instytucji kierował do 1992 r.

W 1990 r. Wojciech Krukowski uczestniczył w pracach komisji ekspertów powołanej przez Ministra Kultury. W tym samym roku objął stanowisko dyrektora Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, które sprawował do 2009 roku. W trakcie swojej kadencji działał również w Europejskiej Sieci Centrów Kultury w Obiektach Historycznych – w latach 1996–1998 sprawował funkcję jej prezydenta. Od 1999 r. uczestniczył w pracach Rady Konsultantów Wielkiej Encyklopedii PWN. W latach 1999–2000 był członkiem Kapituły Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury. Po 2010 r. pozostał członkiem Kapituły Akademii Orange. Niezmiennie – od 1972 r. kierował pracami „Akademii Ruchu”.

27 stycznia 2014 prochy Krukowskiego spoczęły w kolumbarium na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[1].

Odznaczenia

edytuj

W 2006 r. odznaczony Srebrnym, a w 2010 r. Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[2]. Wyróżniony również Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” za działalność wydawniczą w obiegu niezależnym. Za innowacje dla teatru eksperymentalnego otrzymał Medal „Złotego Anubisa” przyznany przez Międzynarodowy Festiwal Teatrów Eksperymentalnych w Kairze. Medalem Hohenstauffów, przyznawanym przez rząd Badenii-Wirtembergii, uhonorowano jego twórczy wkład w wymianę kulturalną[3].

Informacje dodatkowe

edytuj

W 2006 roku ukazała się książka „Akademia Ruchu. Miasto. Pole akcji” (red. Małgorzata Borkowska, Wydawnictwo Czarne, 2006) dokumentująca aktywność Akademii Ruchu, jej działalność w środowisku społecznym: spektakle, prezentacje w galeriach, akcje uliczne, animacje kulturowe, warsztaty i publikacje.

Przypisy

edytuj
  1. a b Marek Grygiel: Wojciech Krukowski (1944-2014). fototapeta.art.pl.
  2. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online], MKiDN [dostęp 2023-04-07].
  3. Wojciech Krukowski nie żyje. mkidn.gov.pl. [dostęp 2014-02-17].

Bibliografia

edytuj