Wojsznar[a] herbu Kot Morski (ur. w XIV w., zm. w XV w.) – bojar litewski, adoptowany podczas unii horodelskiej (1413)[1].

Wojsznar
Woysnar Werkolowycz
Herb
Kot Morski
Rodzina

Wojsznarowie

Data urodzenia

XIV w.

Data śmierci

XV w.

Ojciec

Werkol

Żona

N.N.

Dzieci

Michał Woysznarowicz

Posiadał nazwisko patronimiczne Werkolowicz[2].

Życiorys

edytuj

W 1413 roku podczas unii horodelskiej doszło do przyjęcia przez polskie rodziny szlacheckie, bojarów litewskich wyznania katolickiego (tzw. adopcja herbowa). Jednym z ważniejszych dowodów tamtego wydarzenia jest istniejący do dziś dokument, do którego przyczepione są pieczęcie z wizerunkami herbów szlacheckich[1].

Osobny artykuł: Unia horodelska.
 
Dokument unii horodelskiej z 1413 roku z przyczepionymi pieczęciami

Z dokumentu dowiadujemy się o istnieniu Wojsznara, który został adoptowany przez przedstawicieli Kotów Morskich[1]. Przywiesił on do aktu swoją pieczęć z następującym napisem w otoku[3]:

s. woysnar werkolowycz

Poza tą informacją historia nie zapisała na temat Wojsznara żadnych wzmianek[3].

Życie prywatne

edytuj

Jego synem był Michał Woysznarowicz[b], który pojawia się w źródłach historycznych w XV w. w Mińszczyźnie (regionie wokół Mińska, który należały wówczas do Wielkiego Księstwa Litewskiego), gdzie też później żyje jego potomstwo. Przybyli tam z dawnego powiatu oszmiańskiego, gdzie znajdowało się ich gniazdo rodzinne, noszące nazwę Wojsznaryszki (na pograniczu dawnej włości holszańskiej i graużyskiej – ówcześnie Białoruś). Wojsznarowie występują jeszcze w XVI wieku w powiecie oszmiańskim[3].

Polski historyk, Władysław Semkowicz, spekuluje, że znajdujące się w tym samym powiecie Werkielany, również mogły mieć związek z omawianym bojarem[3].

Z uwagi na nazwisko patronimiczne, ojciec Wojsznara miał prawdopodobnie na imię Werkol lub Werkiel[c][3].

  1. W zależności od źródeł, był zapisywany również jako Wojsnar i Woysnar. Nazwisko natomiast było zapisywane jako Wilkolewicz, Werkolewicz, Werkolowycz i Wircolewicz. Z perspektywy czasu, stopniowo przystosowywano imiona poszczególnych postaci historycznych, aby te brzmiały jak najbardziej współcześnie. Niekiedy na zapis imion miały wpływ błędy w zapisach, które popełniali urzędnicy lub historycy. Imię zapewne najbardziej zbliżone do realiów znajduje się na należącej do niego pieczęci z 1413 roku (wisząca przy akcie unii horodelskiej) – Woysnar Werkolowycz.
  2. Nazwisko Woysznarowicz w tym wypadku jest nazwiskiem patronimicznym, czyli nazwiskiem utworzonym na podstawie imienia ojca. Stąd również pierwszy wniosek o pokrewieństwie. Drugi wniosek pochodzi z daty danego źródła historycznego, pochodzącego z czasów, kiedy Wojsznar jeszcze żył.
  3. Werkiel, z uwagi na wspomniane przez Władysława Semkowicza Werkielany, mogące mieć powiązania z omawianą rodziną oraz które mogą pochodzić od imienia założyciela.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Semkowicz 1926 ↓, s. 219.
  2. Semkowicz 1930 ↓, s. 212–213.
  3. a b c d e Semkowicz 1926 ↓, s. 220.

Bibliografia

edytuj