Wrośniaczek sosnowy

Wrośniaczek sosnowy (Diplomitoporus flavescens (Bres.) Domański) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].

Wrośniaczek sosnowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

wrośniaczek

Gatunek

wrośniaczek sosnowy

Nazwa systematyczna
Diplomitoporus flavescens (Bres.) Domański
Revta Biol., Lisb. 5(1-2): 150 (1965)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dichomitus, Incertae sedis, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1903 r. G. Bresàdola nadając mu nazwę Trametes flavescens. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu S. Domański w 1965 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Antrodia flavescens (Bres.) Ryvarden 1973
  • Coriolellus flavescens (Bres.) Bondartsev & Singer 1941
  • Daedalea flavescens (Bres.) Aoshima 1967
  • Fabisporus flavescens (Bres.) Zmitr. 2001
  • Polyporus winogradowii Bondartsev 1912
  • Trametes flavescens Bres. 1903

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 1999 r, wcześniej S. Domański używał nazwy podskórnik płowiejący[3].

Morfologia

edytuj
Owocnik

Zazwyczaj rozpostarty, o górnym brzegu odgiętym w niewielki kapelusz, lub przynajmniej zgrubiałym. Ma grubość 0,5-1 cm i szerokość do 3,5 cm. Sąsiednie owocniki często ułożone są dachówkowato, lub wydłużone. Górna powierzchnia filcowato-wełnista, ale nie strefowana. Początkowo ma barwę od białawej do szarawej, potem złotoochrową lub jasnocynamonową. Brzeg owocnika zaokrąglony i tępy. Na rozpostartej części owocnika płonny brzeg ma szerokość do 1 mm, jest zaokrąglony, wyraźnie odgraniczony i tej samej barwy co hymenofor. Miąższ o grubości 0,1-0,5 mm włóknisto-korkowaty, dość miękki, stopniowo przechodzący w filcowatą powierzchnię kapelusza. Ma barwę bladoochrową lub koloru drewna[4].

Hymenofor rurkowaty. Rurki tworzą jedną warstwę. Zazwyczaj mają długość 3–6 mm, ale u owocników rosnących na pionowym podłożu osiągają długość do 20 mm. Początkowo mają pory całe i tępe, potem frędzlowate lub ząbkowate. Pory są okrągłe lub kanciaste, rzadziej podłużne. Mają średnicę 0,2–1 mm, przeciętnie na 1 mm mieszczą się 1–3 pory[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znany jest tylko w Europie i Rosji. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, występuje od Hiszpanii po północne wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego, brak go we Francji, Anglii i południowo-wschodniej części Europy[5]. W piśmiennictwie naukowym podano liczne jego stanowiska na terenie Polski, jednak jest rzadki[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Norwegii, Szwecji i Finlandii[3].

Występuje w lasach iglastych i mieszanych na martwym drewnie[3]. Rozwija się na pokrytych korą pniach i gałęziach sosny, jodły i świerka. Powoduje białą zgniliznę drewna[4]. Owocniki wytwarza od maja do października[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-19] (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2017-09-29]. (ang.).
  3. a b c d e Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c S. Domański. Żagwiowate I (Polyporaceae pileateae), szczecinkowcowate i (Mucronosporaceae pileateae) W. J. Kochman, A. Skirgiełło (red.): Grzyby (Fungi) 2. Podstawczaki (Basidiomyces), bezblaszkowe (Aphyllophorales). PWN, 1965, Warszawa, LXIII (in Polish)
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-09-29].
  6. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.