Wybory parlamentarne we Włoszech w 1994 roku

Wybory parlamentarne we Włoszech w 1994 roku odbyły się 27 i 28 marca 1994. W ich wyniku wybrano członków Izby Deputowanych i Senatu XII kadencji. Były to wybory przedterminowe, przeprowadzone dwa lata po wyborach do parlamentu XI kadencji.

Tło wyborów edytuj

Potrzeba kolejnych wyborów wynikała z kryzysu politycznego, który dotknął włoską scenę polityczną. Seria ujawnianych afer korupcyjnych (tzw. Tangentopoli) z udziałem przedstawicieli tradycyjnych ugrupowań doprowadziła do poważnych przekształceń w dotychczasowym układzie partyjnym. Spośród współrządzących od 1980 ugrupowań koalicji Pentapartito rozwiązaniu uległy Chrześcijańska Demokracja i Partia Liberalna, pozostałe zaś (w tym Włoska Partia Socjalistyczna) marginalizacji. Spośród partii nierządzących zmiany jeszcze przed poprzednimi wyborami dotknęły Partię Komunistyczną, w trakcie XI kadencji doszło nadto do przekształceń we Włoskim Ruchu Społecznym. Na bazie dotychczasowych formacji powstawały nowe partie polityczne, skupiające zarówno dotychczasowych działaczy politycznych, jak i przyciągające nowe osobowości. Wśród tych ostatnich znalazł się mediowy magnat Silvio Berlusconi, który jesienią 1993 powołał Forza Italia (do której wstąpiło wielu chadeków, socjalistów i liberałów).

Uchwalona w trakcie XI kadencji parlamentu nowa ordynacja wyborcza do obu izb przewidywała po raz pierwszy wybory mieszane. W okręgach jednomandatowych wybierano 475 posłów i 232 senatorów. 155 członków Izby Deputowanych i 83 członków Senatu zostało wyłonionych proporcjonalnie. Przed wyborami główne siły polityczne zorganizowały się w bloki wyborcze, wystawiając wspólne listy w wyborach senackich oraz w wyborach większościowych do niższej izby parlamentu.

Centroprawica skupiła się wokół Silvia Berlusconiego i jego Forza Italia, z którą ścisłą współpracę nawiązało Centrum Chrześcijańsko-Demokratyczne (powstałe z chadecji), a także dwie nowe małe partie Unia na rzecz Centrum i Biegun Liberalno-Demokratyczny. W południowych regionach koalicja wspólnie z Sojuszem Narodowym wystartowała jako Biegun Dobrego Rządu, w północnych okręgach wyborczych razem z Ligą Północną tworzyła listy wyborcze Bieguna Wolności (Sojusz Narodowy w tych regionach startował oddzielnie). W części regionów listy centroprawicy wspierane były też przez środowisko radykałów skupione wokół Marca Pannelli.

Drugi blok powstał wokół obu ugrupowań postkomunistycznych. Sojusz Postępowców, zawiązany przez Achille Occhetto, tworzyły wywodzące się z PCI Demokratyczna Partia Lewicy i Odrodzenie Komunistyczne, zmarginalizowana Włoska Partia Socjalistyczna, antykorupcyjny Ruch na rzecz Demokracji – Sieć, Federacja Zielonych, Sojusz Demokratyczny (utworzony w 1993 przez dawnych republikanów i komunistów), Społeczni Chrześcijanie (utworzona w 1993 przez dawnych chadeków).

Trzeci sojusz wyborczy pod nazwą Pakt dla Włoch zawiązały największa z powstałych po rozwiązaniu chadecji formacja, tj. Włoska Partia Ludowa, a także ugrupowanie Pakt Segniego, zorganizowany przez Mariotta Segniego i kilka centrowych ugrupowań (w tym PRI).

W wyborach zwycięstwo odniosła centroprawica, jednak gabinet Silvia Berlusconiego wkrótce upadł przez wycofanie się z niego Ligi Północnej. Niemożność stworzenia większości rządowej doprowadziła do kolejnych przedterminowych wyborów w 1996.

Wyniki edytuj

Wybory do Izby Deputowanych XII kadencji edytuj

Kwota proporcjonalna
Lista wyborcza Głosy % Miejsca
Forza Italia-CCD 8 136 135 21,01 30
Demokratyczna Partia Lewicy 7 881 646 20,36 38
Sojusz Narodowy 5 214 133 13,47 23
Włoska Partia Ludowa 4 287 172 11,07 29
Liga Północna 3 235 248 8,36 11
Odrodzenie Komunistyczne 2 353 946 6,05 11
Pakt Segniego 1 811 814 4,68 13
Lista Pannelli 1 359 283 3,51
Federacja Zielonych 1 047 268 2,70
Włoska Partia Socjalistyczna 849 429 2,19
Ruch na rzecz Demokracji – Sieć 719 841 1,86
Sojusz Demokratyczny 456 114 1,18
SVP 231 842 0,60
Socjaldemokracja na rzecz Wolności 179 495 0,46
Pozostałe 953 677 2,5
Razem 38 717 043 100 155
Okręgi jednomandatowe
Lista wyborcza Głosy % Miejsca
Sojusz Postępowców 12 632 680 32,81 164
Biegun Wolności 8 767 720 22,77 164
Pakt dla Włoch 6 019 038 15,63 4
Biegun Dobrego Rządu 5 732 890 14,89 129
Sojusz Narodowy 2 566 848 6,66 8
Forza Italia-CCD 679 154 1,76 1
Lista Pannelli 432 666 1,12
SVP 188 017 0,49 3
Socjaldemokracja na rzecz Wolności 147 493 0,38
Pozostałe 1 337 652 3,49
Razem 38 504 158 100 475

Senat XII kadencji edytuj

Lista wyborcza Głosy % Jednomandatowe Proporcjonalne Razem
Sojusz Postępowców 10 881 320 32,90 96 26 122
Biegun Wolności 6 570 468 19,87 74 8 82
Pakt dla Włoch 5 526 090 16,69 3 28 31
Biegun Dobrego Rządu 4 544 573 13,74 54 10 64
Sojusz Narodowy 2 077 934 6,28 8 8
Lista Pannelli-Reformatorzy 767 765 2,32 1 1
Partia Emerytów 250 637 0,76
Liga Lombardzka Alpejska 246 046 0,74 1 1
SVP 217 137 0,66 3 3
Liga Autonomii Wenecji 165 370 0,50
Forza Italia-CCD 149 965 0,45 1 1
Pozostałe 1 684 244 5,09 2 2
Razem 33 081 549 100 232 83 315

Podział miejsc pomiędzy partie edytuj

Lista Izba Deputowanych Senat
Forza Italia 107 34
Sojusz Narodowy 109 48
Liga Północna 117 60
Centrum Chrześcijańsko-Demokratyczne 27 12
Lista Pannelli 6 2
Listy centroprawicy łącznie 366 156
Demokratyczna Partia Lewicy 109 75
Odrodzenie Komunistyczne 39 18
Federacja Zielonych 11 7
Włoska Partia Socjalistyczna 14 6
Ruch na rzecz Demokracji – Sieć 6 6
Sojusz Demokratyczny 18 10
Społeczni Chrześcijanie 5
Niezależni 11
Sojusz Postępowców łącznie 213 122
Włoska Partia Ludowa 33 31
Pakt Segniego 13
Pakt dla Włoch łącznie 46 31
SVP 3 3
Na rzecz Valléé d’Aoste 1 1
Liga Akcji Południowej 1
Liga Lombardzka Alpejska 1
Grupa Magrisa 1
Razem 630 315

Bibliografia edytuj