Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1836 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1836 roku – trzynaste wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Martina Van Burena, a wiceprezydentem został Richard Johnson.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1836 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

4 – 23 listopada 1836 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1832
następne:
1840
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1836 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Kampania wyborcza

edytuj

W wyborach odbywających się w 1836 po raz pierwszy na scenie politycznej pojawiła się Partia Wigów[1]. Nie byli oni jednak jeszcze wówczas silną formacją – stanowili koalicję środowisk, które w latach 1828 i 1832 zapewniły zwycięstwo Jacksonowi, jednak niezadowolonych z jego późniejszej polityki[1]. W skład wigów wchodzili m.in. fiskalni konserwatyści (zwolennicy utrzymania Banku Stanów Zjednoczonych)[1], przeciwnicy okólnika o bilonie (rozporządzenie prezydenta, regulujące sprzedaż ziemi państwowej jedynie za kruszec, a nie za walutę)[2], Narodowi Republikanie i antymasoni[3]. Wigowie byli na tyle niezorganizowaną partią, że wystawili w wyborach trzech kandydatów: Williama Henry’ego Harrisona, Daniela Webstera i Hugh White’a, licząc że żaden z kandydatów nie uzyska większości i wyboru dokona Izba Reprezentantów[4]. Odchodzący prezydent Andrew Jackson jeszcze w 1835 roku zarekomendował, aby jego następcą został dotychczasowy wiceprezydent Martin Van Buren[2]. Partia Demokratyczna udzieliła nominacji Van Burenowi, który miał startować z Richardem Johnsonem[2]. Kampania obfitowała we wzajemne obrzucanie się inwektywami – Van Buren był nazywany „pełzającym płazem” i był pomawiany o bycie pozamałżeńskim synem Aarona Burra[2]. Generała Harrisona przedstawiano natomiast jako nieudolnego żołnierza, nazywając go „bohaterem 40 klęsk”[2].

Kandydaci

edytuj

Partia Demokratyczna

edytuj

Partia Wigów

edytuj

Wyniki głosowania

edytuj

Głosowanie powszechne odbyło się w dniach 4 – 23 listopada 1836 roku i wzięło w nim udział 1,5 mln osób[5]. Van Buren uzyskał poparcie 50,8% wobec 36,6% dla Harrisona[5]. Hugh White uzyskał 9,7%, a Daniel Webster 2,7% poparica[5]. Ponadto, nieco ponad 1000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[5]. Frekwencja wyniosła 57,8%[6]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 10 lutego 1837[7]) Van Buren uzyskał 178 głosów, przy wymaganej większości 148 głosów[8]. Harrisom otrzymał 73 głosy, Hugh White 26 głosów, Daniel Webster – 14, a William Mangum – 11[8]. W głosowaniu wiceprezydenckim najwięcej głosów uzyskał Richard Johnson – 147[8]. Dalsze miejsca zajęli Francis Granger(inne języki) (77 głosów), John Tyler (47 głosów) i William Smith (23 głosy)[8]. Ponieważ jednak do większości zabrakło jednego głosu, wyboru musiał dokonać Senat[9]. Johnson uzyskał tam 33 głosy, wobec 17 dla Grangera[8].

Martin Van Buren został zaprzysiężony 4 marca 1837[9].

Kandydat na prezydenta Partia Głosowanie powszechne Kolegium Elektorów
Głosy Procent
Martin Van Buren Partia Demokratyczna 764 176 50,8% 178
William Henry Harrison Partia Wigów 550 816 36,6% 73
Hugh White Partia Wigów 146 107 9,7% 26
Daniel Webster Partia Wigów 41 201 2,7% 14
Willie Person Mangum Partia Wigów b.d. b.d. 11
Łącznie 286
Kandydat na wiceprezydenta Partia Kolegium Elektorów Senat
Richard Johnson Partia Demokratyczna 147 33
Francis Granger(inne języki) Partia Wigów 77 17
John Tyler Partia Wigów 47
William Smith Partia Demokratyczna 23
Łącznie 286 50

Przypisy

edytuj
  1. a b c Jones 2016 ↓, s. 174.
  2. a b c d e Pastusiak 1999 ↓, s. 189.
  3. Bartnicki 1995 ↓, s. 163.
  4. Jones 2016 ↓, s. 176.
  5. a b c d US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-19]. (ang.).
  6. Election of 1836. CountingTheVotes. [dostęp 2017-05-19]. (ang.).
  7. Presidential Election of 1836. Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-05-19]. (ang.).
  8. a b c d e Electoral College Box – 1836. NARA. [dostęp 2017-05-19]. (ang.).
  9. a b Pastusiak 1999 ↓, s. 190.

Bibliografia

edytuj