Wyspa na Zimnych Wodach
Wyspa na Zimnych Wodach – wyspa rzeczna w Bydgoszczy, o powierzchni 11,3 ha (450 m x 250 m).
 Widok z wyspy w kierunku wschodnim | |
| Państwo | |
|---|---|
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 53°07′27″N 18°05′17″E/53,124167 18,088056
| |
Wyspa jest częściowo zadrzewiona lasem łęgowym. W centralnej części wyspy znajduje się łąka o powierzchni 3,5 ha. Z uwagi na starodrzew i trudno dostępny (zwłaszcza w części zachodniej) las łęgowy, wyspa jest ostoją ptaków wodnych. Natomiast w okresie zimowym jest jednym z głównych noclegowisk ptaków krukowatych w Bydgoszczy[1]. Plan Rewitalizacji i Rozwoju Bydgoskiego Węzła Wodnego przewiduje budowę w sąsiedztwie wyspy przystani oraz nabrzeża cumowniczego dla jednostek wodnych[2].
Położenie
edytujWyspa położona jest na Brdzie, we wschodniej części Bydgoszczy, na osiedlu Zimne Wody. W poprzek wyspy prowadzi ul. Sporna, która poprzez groblę łączy się na północy z ul. Fordońską, a na południu poprzez most na Brdzie i odcinek ulicy o długości 475 m z ul. Toruńską. Na północnym nabrzeżu wyspy znajduje się bydgoski port rzeczny.
Historia
edytujW miejscu wyspy znajdował się półwysep otoczony od północy dużym zakolem Brdy (o długości 1,3 km). Zakole tworzyło przeszkodę trudną do pokonania i niebezpieczną dla żeglugi i spławu drewna. Do regulacji rzeki w tym miejscu dążył od lat 70. XIX wieku Urząd Budownictwa Wodnego w Bydgoszczy, ale realizacja tego zadania napotykała na trudności, głównie ze strony właścicieli gruntów na Kapuściskach[3].
W 1891 r. powstało Bydgoskie Towarzystwo Żeglugi Holowniczej, które przejęło prawa i obowiązki Gminy Miejskiej Bydgoszcz, wynikające z zawartej przez nią umowy z pruskim Skarbem Państwa. Według umowy państwo pruskie było zobowiązane do poprawy stanu dróg wodnych między Wisłą, a Odrą, wykonania przekopu w łuku dolnej Brdy i do odstąpienia spółce obu martwych ramion rzeki. W zamian przedsiębiorstwo żeglugowe miało założyć na lewym brzegu Brdy rzeczny port przeładunkowy i wyposażyć go we wszystkie niezbędne urządzenia[3].
Aby pomóc w przezwyciężeniu trudności, Towarzystwo Żeglugi wykupiło teren Kapuścisk niezbędny do budowy przekopu i przekazało go bezpłatnie do dyspozycji Skarbu państwa pruskiego. Kanał o długości 600 m (obecnie główne koryto rzeki), skracający meander Brdy wykonał w 1897 r. Urząd Budownictwa Wodnego w Bydgoszczy na koszt rządu pruskiego. Bydgoskie Towarzystwo Żeglugi Holowniczej wybudowało natomiast w latach 1898–1901 drogę w poprzek nowo powstałej wyspy wraz z dwoma stalowymi mostami oraz urządziło port rzeczny na północnym nabrzeżu odciętego starorzecza Brdy[3]. Zarówno przekop Brdy, jak i budowa drogi i przepraw mostowych miało duże znaczenie komunikacyjne dla całej Bydgoszczy.
W 2005 r. na łące w centralnej części wyspy urządzono pole golfowe dla początkujących wraz z niewielką wiatą. Obecnie przez wyspę prowadzi ul. Sporna z mostem nad sztucznym przekopem rzeki i groblą w miejscu starorzecza Brdy.
Walory przyrodnicze
edytujW „Programie Ochrony Środowiska dla miasta Bydgoszczy na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku” wyspę na ul. Spornej wskazano jako obszar mieszczący cenne siedliska przyrodnicze, nie objęty jednak ochroną prawną. Występuje tu mozaika siedlisk: łęgi jesionowo-olszowe ze starodrzewiem, podmokłe łąki oraz ziołorośla. Brzegi wyspy porastają rozlegle szuwary. Stwierdzono tu występowanie 66 gatunków ptaków, w tym 54 lęgowych. Występują tu gatunki wyjątkowo rzadkie, np.: krakwa, perkozek, wodnik, dzięcioł zielony, brzęczka[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Przyroda Bydgoszczy, Józef Banaszak (red.), Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2004, s. 147, ISBN 83-7096-531-8, OCLC 749637427.
- ↑ Wroński Stanisław, Pietrzak Ewa. Nasza nadrzeczna tożsamość [w.] Kalendarz Bydgoski 2010
- ↑ a b c Szcząchor Arleta. Tradycje Żeglugi Bydgoskiej – Lloyd Bydgoski 1891-1945. [w.] Kronika Bydgoska XXV (2003). Bydgoszcz 2004
- ↑ Program Ochrony Środowiska dla miasta Bydgoszczy na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku. Uchwała nr XXXV/721/12 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 28 listopada 2012 r. Bydgoszcz. czerwiec 2012
Zobacz też
edytujBibliografia
edytuj- Przyroda Bydgoszczy, Józef Banaszak (red.), Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2004, ISBN 83-7096-531-8, OCLC 749637427.
- Szcząchor Arleta. Tradycje Żeglugi Bydgoskiej – Lloyd Bydgoski 1891-1945. [w.] Kronika Bydgoska XXV (2003). Bydgoszcz 2004