Zagrzebka pospolita

Zagrzebka pospolita (Bithynia tentaculata) – gatunek ślimaka skrzelodysznego (otwór zaopatrzony w wieczko) z rodziny zagrzebkowatych (Bithyniidae).

Zagrzebka pospolita

Bithynia tentaculata
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	Caenogastropoda
Rząd	Littorinimorpha
Nadrodzina	Truncatelloidea
Rodzina	zagrzebkowate
Gatunek	zagrzebka pospolita
Synonimy Amnicola (Amnicola) meridionalis (Frauenfeld, 1862) Bithynia (Milletelona) decipiens Millet, 1843 Bithynia decipiens (Millet, 1843) Bithynia hambergerae A. Reischütz, N. Reischütz & P.L. Reischütz, 2008 Bithynia majewskyi Frauenfeld, 1862 Bithynia meridionalis Frauenfeld, 1862 Bithynia producta Moquin-Tandon, 1856 Bithynia tentaculata f. producta Menke Bithynia tentaculata var. producta Moquin-Tandon, 1856 Bulimus tentaculatus (Linnaeus, 1758) Bulimus tentaculatus var. magnalacustris F.C. Baker, 1928 Bythinia allopoma Westerlund, 1886 Bythinia ardussonica Ray, 1884 Bythinia gravida Ray, 1884 Bythinia parva Locard, 1893 Bythinia sebethina Coutagne, 1881 Bythinia stramicensis Locard, 1893 Bythinia tentaculata Linnaeus, 1758 Bythinia tentaculata var. bottnica Clessin, 1878 Cyclostoma impurum Draparnaud, 1801 Helix tentaculata Linnaeus, 1758 Nerita jaculator O.F. Müller, 1774 Paludina decipiens Millet, 1843 Paludina impura (Draparnaud, 1801) Paludina impura var. producta Menke, 1830 Turbo janitor Vallot, 1801
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski

Jest to gatunek o zasięgu palearktycznym, występujący w prawie całej Europie oraz w zachodniej Azji; introdukowany w Ameryce Północnej.

Żyje w kałużach, stawach i rzekach o wolnym nurcie, z mulistym dnem i bogatą roślinnością. Przy silniejszym nurcie, ślimaki gromadzą się w szczelinach pod kamieniami oraz przy dnie wśród gęstej roślinności wodnej. Przy pomocy tarki, szczególnie wiosną, pobierają pokarm roślinny (liście i porastające je organizmy), jednak większość pokarmu zdobywają filtrując go z wody i mułu w jamie płaszczowej. Gatunek w naturalny sposób dość odporny jest na zanieczyszczenie wód, stąd należy do najczęściej spotykanych. Jego niewielkich rozmiarów skorupka, na pierwszy rzut oka przypomina muszlę błotniarki stawowej. Dopiero pod lupą, można zauważyć ślad po wieczku (po śmierci zwierzęcia wieczko bardzo szybko odpada) oraz przytępiony szczyt muszli.

Charakterystyczne cechy gatunku to: muszla stożkowata, o 5–6 słabo wypukłych skrętach i szwie nieznacznie wciętym, górna część otworu zaostrzona, dołek osiowy zakryty. Muszla o wymiarach: wysokość 9–12 mm, a szerokość 6–8 mm. Spotyka się także osobniki osiągające wysokość 15–18 mm i 9 mm szerokości (Bithynia tentaculata f. producta). Jak wynika z badań są to osobniki spasożytowane przez larwy przywr i pozbawione przez nie możliwości rozmnażania się. Zdrowe ślimaki rozmnażają się od kwietnia do pierwszych dni lipca, dwa razy w życiu (żyją dwa lata). Jaja są zwykle składane po dwa (trzy) obok siebie, w podłużnych pakietach w liczbie do 98 sztuk. Jaja zaopatrzone są w „koreczki”, po ich wypchnięciu, po 14–30 dniach od złożenia, młode ślimaki wydostają się na zewnątrz.

Bibliografia

• Urbański J. Krajowe ślimaki i małże, Warszawa 1957
• Piechocki A., Ślimaki z cyklu Fauna Słodkowodna Polski, Warszawa 1979, ISBN 83-01-01143-2
• RafałR. Wąsowski RafałR., AleksanderA. Penkowski AleksanderA., Ślimaki i małże Polski, Warszawa: „Multico”, 2003, ISBN 83-7073-347-6, OCLC 749195338 .brak strony (książka)