Zamek w Chrzelicach

Zamek w Chrzelicach – zamek książąt opolskich we wsi Chrzelice, w powiecie prudnickim, województwie opolskim. Obecnie w stanie czytelnej ruiny.

Zamek w Chrzelicach

nr rej. 548/59 z 20.02.1959
Pozostałości barokowego pałacu z lotu ptaka od północnej strony
Państwo	Polska
Miejscowość	Chrzelice
Styl architektoniczny	gotyk, barok
Rozpoczęcie budowy	XIV w.
Położenie na mapie gminy Biała Zamek w Chrzelicach
Położenie na mapie Polski Zamek w Chrzelicach
Położenie na mapie województwa opolskiego Zamek w Chrzelicach
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Zamek w Chrzelicach
50°27′55″N 17°44′13″E

Historia

Pierwsza wzmianka o zamku murowanym pochodzi z 1380 r. przy okazji transakcji między Henrykiem Niemodlińskim a Peterem Heidenreichem dotyczącej ziemi w pobliżu kościoła w Starym Mieście koło Białej. Pierwszym i najbardziej dominującym elementem założenia była cylindryczna wieża wzniesiona w pierwszej połowie XIV w. W 1532 roku przeszedł z rąk książąt opolskich w posiadanie śląskich rodów rycerskich, w 1559 został własnością Wenzla Posadowskiego, a następnie należał do rodu Pruszkowskich (von Proskau). W roku 1605 powstał projekt przebudowy fortyfikacji wokół zamku autorstwa Hansa Schneider von Lindau, ale nie został on zrealizowany. W XVII w. przeszedł on przebudowę na barokowy pałac. Od 1769 roku majątek wszedł w posiadanie państwa pruskiego, a w XIX w. dzierżawiła go rodzina Hellerów. Do 1945 roku był własnością Tiele-Wincklerów z Mosznej.

Architektura

Zamek wzniesiono z cegły na kępie otoczonej mokradłami. Założono go na planie nieregularnego trapezu, z krótką kurtyną północno-wschodnią. Mury obwodowe opięte zostały skarpami. W zachodniej części dziedzińca znajdował się wolno stojący stołp, zniszczony na początku XVII w. Wewnątrz murów powstały dwa czworoboczne domy, umieszczone w narożniku południowym i wschodnim. W południowo-wschodniej kurtynie znajdowała się brama.

Widok ruin od strony południowej

Bibliografia

• L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2012, s. 131. ISBN 978-83-213-4158-3.
• Bohdan Guerquin: Zamki śląskie. Warszawa: Wydawnictwo Budownictwo i Architektura, 1957, s. 43.
• Legendziewicz A., Od Średniowiecznej warowni do barokowej rezydencji – historia powstania i przekształceń zamku w Chrzelicach, [w:] Opolski Informator Konserwatorski, Opole 2013, s. 87-100;
• Sękowski R., Koniec średniowiecza i kształtowanie się podstaw ustrojowych księstw opolskiego i raciborskiego, Opole 2011, s. 29.