Zamek w Jędrzychowie
Zamek w Jędrzychowie – wolnostojący kompleks z XIII w. zlokalizowany na naturalnym wzniesieniu skalnym w Jędrzychowie, który okresowo pełnił funkcję zboru ewangelickiego (1750-1945)[1].
 nr rej. A/3206/797 z 16 lutego 1960
| |
.jpg) Zamek w Jędrzychowie (2010) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Rozpoczęcie budowy |
1295 |
Położenie na mapie gminy Polkowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu polkowickiego  | |
 51°27′01,6031″N 16°02′50,8225″E/51,450445 16,047451
| |
Historia edytuj
Budynek okresowo pełnił funkcję zboru ewangelickiego, który początkami sięga warowni wzniesionej w 1295 r. przez księcia głogowskiego Henryka III. W 1331 r. budowla przeszła w ręce Zygmunta Krzysztofa von Rottenberg. Natomiast w 1361 r. Henryk V postanowił sprzedać zamek wraz z Polkowicami i Chobienią. W 1488 r., po przejęciu Głogowa przez Macieja Korwina w zamku znalazł schronienie Jan II Żagański, ostatni książę głogowsko-żagański z dynastii piastowskiej. Zamek ponownie zniszczono w XVII wieku, podczas wojny trzydziestoletniej – 12 września 1642 r. spalony przez wojska austriackie, a następnie zniszczony przez wojska szwedzkie[2]. Nie odbudowano go. W 1744 r. właścicielem ruin stał się Chrystian von Busse, który w 1750 r. wzniósł tu świątynię ewangelicką. W 1884 r. obok budowli dobudowano neogotycką, wolno stojącą wieżę-dzwonnicę.
XX wiek edytuj
W 1903 r. budynek odrestaurowano[3]. Nabożeństwa odbywały się w nim do 1945[4]. Podczas II wojny światowej zabudowania zostały ponownie zniszczone[5][6] i pozostały nieodbudowane. Po II wojnie światowej rozpoczęła się jego stopniowa dewastacja[3]. Właścicielem została parafia rzymskokatolicka w Szklarach Górnych[4]. Pomieszczenie na parterze budowli służyło jako kaplica grzebalna miejscowej szlachty. W budynku zachowały się sale o gotyckich sklepieniach[2].
Stan obecny edytuj
31 marca 2015 właścicielem ruin zamku zostało Stowarzyszenie „Nowe Kazamaty” z Motyl[1]. Do początku XXI wieku zachowały się sklepione pomieszczenia zamkowe oraz ślady fosy. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków[4]; obecnie znajduje się w stanie daleko posuniętej dewastacji.
Architektura edytuj
Zamek zbudowano na planie czworoboku, z dwóch stron posiada dobudówki. Jest trzykondygnacyjny. Pokryto go czterospadowym łamanym dachem. Plac wokół kompleksu jest otoczony owalnym murem kamiennym. Wolno stojącą dzwonnicę wzniesiono w stylu neogotyckim[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Ewa Halbryt: Zamek w Jędrzychowie. polkowice.eu. [dostęp 2015-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].
- ↑ a b Zamek w Jędrzychowie. zamkiobronne.pl. [dostęp 2012-03-13]. (pol.).
- ↑ a b Historia ewangelickiego zboru w Jędrzychowie (woj. dolnośląskie). archeologiakozera.wordpress.com. [dostęp 2015-04-05]. (pol.).
- ↑ a b c Z organów ślizgawka, ambona na opał. Konserwator: Wiele zabytków niszczeje. www.tvn24.pl. [dostęp 2015-02-05]. (pol.).
- ↑ Zamek w Jędrzychowie. zamki.net.pl. [dostęp 2012-03-13]. (pol.).
- ↑ Zamek w Jędrzychowie. [w:] Encyklopedia WIEM [on-line]. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2012-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. (pol.).
- ↑ Obronny zbór ewangelicki Zamek (dawny) Heinzenburg. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2015-02-05]. (pol.).