Zasadnicza służba wojskowa (Polska)

Zasadnicza służba wojskowa – forma odbywania czynnej służby wojskowej w Polsce, polegająca na obowiązkowym przeszkoleniu wojskowym. Ćwiczenia wojskowe miały na celu przygotowanie rezerw osobowych (żołnierzy przeszkolonych do zadań obronnych) na wypadek wojny. Szkolenia składały się m.in. z obsługi broni, wykorzystania sprzętu wojskowego. Została prawnie zawieszona 1 stycznia 2010[1] w celu uzawodowienia armii.

Obwieszczenie o poborze mężczyzn rocznika 1927 w powiatach Nysa, Prudnik, Grodków, Niemodlin

Odbywanie służby

edytuj

Osoby z kategorią zdrowia A (zdolny do służby wojskowej) lub C (zdolny do służby wojskowej na określonych stanowiskach), ustaloną przez wojskową komisję lekarską, powoływano do odbycia zasadniczej służby wojskowej na okres dwóch lat (wojska lądowe, Wojska Obrony Powietrznej Kraju, lotnictwo) albo trzech lat (marynarka wojenna)[2]. W 1990 r. zasadniczą służbę skrócono z 2 lat do 1,5 roku[3].

Służbę zasadniczą odbywało się w zasadzie w jednym nieprzerwanym okresie. Można ją było odbywać także nadterminowo przez okres od 1 do 7 lat na podstawie dobrowolnego zgłoszenia. Od 2004 roku zasadniczą służbę wojskową pełniło się przez 11 miesięcy.

Ochotnicza służba wojskowa

edytuj

Do zasadniczej służby wojskowej należy zgłosić się ochotniczo, w innym przypadku osoba podlegająca obowiązkowi stawiennictwa do kwalifikacji wojskowej zostaje przeniesiona do rezerwy. W celu odbycia służby wojskowej w tym trybie trzeba mieć ukończone 18 lat oraz kategorię zdrowia „A”, która oznacza zdolność do służby wojskowej.

Ochotnicy podlegają powołaniu do służby w terminie uzgodnionym z szefem wojskowego centrum rekrutacji. Mają oni prawo wyboru miejsca pełnienia służby i rodzaju wojska, jeżeli tylko spełniają warunki wymagane do odbywania służby w wybranej przez siebie jednostce wojskowej.

Zawieszenie poboru

edytuj

Ostatni pobór do wojska odbył się w roku 2008, a ostatnie wcielenie do wojska w ramach tego poboru od 2 do 4 grudnia 2008. Później poborów nie było, ponieważ 9 stycznia 2009 r. Sejm dokonał nowelizacji odpowiedniej ustawy (obowiązuje od 11 lutego 2009 r.). Zwolnienie z zasadniczej służby wojskowej ostatnich poborowych odbyło się w sierpniu 2009 r.[4]

Przypisy

edytuj
  1. Profesjonalizacja – pytania.
  2. DK, Pobór w PRL. Jak wyglądało wojsko w PRL-u [online], Onet Wiadomości, 19 marca 2015 [dostęp 2025-03-23].
  3. Sprawozdanie z obrad w dniu 3 lutego 1998 r. Komisji Obrony Narodowej pod przewodnictwem posła Bronisława Komorowskiego [online], orka.sejm.gov.pl [dostęp 2025-03-23].
  4. Komunikat prasowy Ministerstwa Obrony Narodowej. archiwum2013.mon.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-14)]..

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 655)
  • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie kwalifikacji wojskowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1980) (uznane za uchylone)
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 kwietnia 2017 r. w sprawie wskazania grup kobiet poddawanych obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 944) (uznane za uchylone)
  • Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 lutego 2023 r. w sprawie kwalifikacji wojskowej (Dz.U. z 2025 r. poz. 624)