Zbójecki Chodnik – nieistniejąca już ścieżka w szczytowych partiach Babiej Góry w Karpatach Zachodnich, w całości biegnąca przez teren należący dziś do Słowacji i objęty ścisłą ochroną przyrodniczą.

Ścieżka łączyła tzw. Półgórskie Rozstaje w górnej części Ujściańskiej Polany z przełęczą Brona w głównej grani masywu babiogórskiego. Stanowiła fragment używanego od dawna pieszego szlaku, łączącego Rabczycę przez Bronę z północnymi stokami Babiej Góry, który jako całość również czasem nazywano Zbójeckim Chodnikiem. Wykorzystywana była głównie przez babiogórskich pasterzy, a według tradycji również przez zawojskich zbójników, wracających nią z Węgier do swych kryjówek w Izdebczyskach. Nazwa wszakże jest współczesna, pojawiła się dopiero na przełomie XX i XXI w.[1]

W 1896 r. poczmistrz Lajos Klein z Orawskiej Półgóry, pełnomocnik Beskidenvereinu na południowych stokach Babiej Góry, w związku z rosnącym ruchem turystycznym wyznakował tę ścieżkę kolorem czerwonym[2]. Znakowanie na wyciętej w kosodrzewinie ścieżce nie było widać później odnawiane, skoro Władysław Midowicz w „Małej Encyklopedii Babiogórskiej” (hasło „Trawersy babiogórskie”) podaje: Szlak z Brony do Półgórskiego Rozstaja był znaczony tylko kilkoma tyczkami narciarskimi, aż do 1938 r., kiedy nowy właściciel schroniska szczytowego wyznakował go kolorem żółtym[3]. Trawers ten, wycięty pomiędzy Półgórskimi Rozstajami (1414 m n.p.m.[4]) a Broną (1408 m n.p.m.[4]) w kosodrzewinie tuż powyżej górnej granicy lasu, prawie poziomo, przez całe lata międzywojenne był wykorzystywany (również przez narciarzy) przy złej pogodzie jako osłonięty nieco od północnych wiatrów element przejścia z górnego schroniska do schroniska PTT na Markowych Szczawinach.

Po II wojnie światowej cała omawiana ścieżka znalazła się w granicach Słowacji. Jeszcze wznowiony w 1948 r. „Przewodnik po Beskidach Zachodnich” Kazimierza Sosnowskiego przywoływał ten trawers pisząc, że kto chce w drodze z górnego schroniska obejść szczyt ...wygodnie i z urozmaiceniem ten ...zbacza w prawo i wzdłuż granicy lasów dojdzie ścieżyną w 20 min. na przełęcz Bronę.[5] W związku jednak ze spłonięciem w 1949 r. schroniska pod Diablakiem oraz znacznym zaostrzeniem przepisów granicznych ścieżka ta przestała być praktycznie używana. Słowacy nie odnowili na niej oznakowań. Gdy w 1978 r. powołano Obszar Chronionego Krajobrazu Horná Orava cała ścieżka znalazła się w granicach rezerwatu przyrody Babia hora[4] (obecnie tzw. „Strefa A” w CHKO Horná Orawa z 5 stopniem ochrony). Jednak jeszcze do początku lat 90. XX w. ścieżka była (dość schematycznie) zaznaczana na mapach turystycznych, zarówno słowackich[6] jak i polskich[7].

Przypisy edytuj

  1. Babia Góra. Zawoja. Mapa turystyczna 1 : 30 000, wyd. Compass, wyd. III, Kraków 2005
  2. Aleksy Siemionow: Pierwsza księga pamiątkowa z Diablaka z lat 1894-97 [w:] „Prace Babiogórskie” 1981 (red. Tomasz Nowalnicki), wyd. Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej PTTK na Babiej Górze, Kraków 1982, s. 35-39
  3. Midowicz Władysław (red.): Mała Encyklopedia Babiogórska, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1992, s. 89
  4. a b c Orava. Beskid Żywiecki. Turistická mapa 1 : 50 000, 3. wyd., VKÚ Harmanec, 2001 ISBN 80-8042-246-X
  5. Kazimierz Sosnowski: „Przewodnik po Beskidach Zachodnich” tom I, wyd. IV, wyd. Wiedza. Zawód. Kultura, Kraków 1948, s. 238
  6. np. Orava. Turistická mapa 1 : 100 000, wyd. Slovenská kartografia, Bratislava 1990
  7. np. Babia Góra. Mapa turystyczna 1 : 25 000, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1993