Zbigniew Czajkowski (zootechnik)

polski profesor nauk weterynaryjnych w zakresie zoohigieny

Zbigniew Czajkowski (ur. 7 marca 1921 w Wiszence[1][2], zm. 12 kwietnia 1976 w Szczecinie) – polski profesor nauk weterynaryjnych w zakresie zoohigieny, nauczyciel akademicki

Zbigniew Czajkowski
Ilustracja
prof. zw. dr hab. Zbigniew Czajkowski
(1921–1976)
Data i miejsce urodzenia

7 marca 1921
Wiszenka
(obecnie Białoruś)

Data i miejsce śmierci

12 kwietnia 1976
Szczecin

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Szczecinie kwatera 45D-N-81

Zawód, zajęcie

lekarz weterynarii, nauczyciel akademicki

Tytuł naukowy

profesor nauk weterynaryjnych

Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
Zespół Zoohigieny AR Szczecin 1975, Z. Czajkowski - 3. od prawej

Życiorys

edytuj

Zbigniew Czajkowski w latach hitlerowskiej okupacji zaangażował się w tajne nauczanie młodzieży i brał czynny udział w Zbrojnym Ruchu Oporu[1]. W końcowym etapie walki uczestniczył w kilku zgrupowaniach bojowych Powstania Warszawskiego. Po powstaniu dostał się do niewoli niemieckiej, przechodząc przez kilka obozów jenieckich. W kwietniu 1945 przedostał się do Szwajcarii, gdzie przebywał przez kilka miesięcy jako internowany wojskowy. Po powrocie do Polski zamieszkał we Wrocławiu i tam w latach 1946-1951 odbył studia wyższe na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Wrocławskiego[2]. Będąc studentem, rozpoczął pracę jako asystent[3] profesora Mieczysława Ceny. Zajął się zoohigieną, której poświęcił pozostałą część życia. W 1951 otrzymał dyplom lekarza weterynarii, a rok później – stopień naukowy doktora (1952)[4] na podstawie dysertacji Ilościowe badania nad zawartością dwutlenku węgla, amoniaku i siarkowodoru w powietrzu pomieszczeń zwierzęcych[5], która była pierwszą tego rodzaju pracą w Polsce wykonaną w pomieszczeniach zwierzęcych[1].

W 1957 przeniósł się do nowo powstałej Wyższej Szkoły Rolniczej w Szczecinie, gdzie zorganizował Katedrę Zoohigieny, którą kierował do końca życia[6][7][8]. W 1961 został doktorem habilitowanym[9] na podstawie rozprawy Porównawcze badania nad wpływem ważniejszych czynników środowiska zewnętrznego na przebieg niedokrwistości u prosiąt. W latach 1965–1967 był prodziekanem Wydziału Zootechnicznego[10]. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1968, a profesora zwyczajnego – w 1976[11].

Opublikował jako autor i współautor ponad 100 prac naukowych o charakterze podstawowym lub praktycznym. Jest autorem dwóch wydań podręcznika zoohigieny[12] i współautorem monografii[13]. Zajmował się zoohigieniczną oceną środowiska hodowlanego ze szczególnym uwzględnieniem budynków inwentarskich, wpływem warunków utrzymywania na zdrowie i produkcyjność zwierząt gospodarskich, badaniami nad transportem i aklimatyzacją zwierząt hodowlanych i użytkowych oraz fizjologicznymi podstawami treningu zwierząt.

Wypromował 8 doktorów, kilkudziesięciu magistrów inżynierów, był recenzentem wielu prac doktorskich, habilitacyjnych oraz opinii w sprawie nadania tytułów profesorskich.

Był członkiem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, członkiem założycielem i przedstawicielem Polski w Międzynarodowym Towarzystwie Zoohigienicznym, Europejskiej Komisji ds. Zdrowia Zwierząt[11].

Odznaczenia[1]

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Akademia Rolnicza w Szczecinie w latach 1954-1979 (red. Marian Kubasiewicz). Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie. Szczecin 1979, s. 241, 315-317
  2. a b Encyklopedia Szczecina. Suplement do wydania jubileuszowego z 2015 roku. Red. Tadeusz Białecki. Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2019, s. 58-59. ISBN 978-83-942725-8-6
  3. Uniwersytet Wrocławski w latach 1945–1955. Tom II. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wyd. Wrocław 1959, s. 31 (dostęp 30.10.2023)
  4. Dzieje Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wydanie II rozszerzone pod redakcją Andrzeja Koteckiego, Tadeusza Szulca, Jakuba Tyszkiewicza. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2011, s. 224. ISBN 978–83–7717–058–8 (dostęp 29.10.2023)
  5. Uniwersytet Wrocławski w latach 1945–1955. Tom II. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Wrocław 1959, s. 499 (dostęp 30.10.2023)
  6. Kierownicy katedr (dostęp 29.10.2023)
  7. Sylwetki profesorów.Forum Uczelniane. Pismo Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie” nr spec. październik 2011, s.16 (dostęp 16.10.2024)
  8. 60 lat Wydziału Biotechnologii i Hodowli Zwierząt Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie 1955-2015. Wydawnictwo Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Szczecin 2015. s. 8, 9, 18, 10, 90-81. ISBN 978-83-7663-194-3 (dostęp 16.10.2024)
  9. Dzieje Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wydanie II rozszerzone pod redakcją Andrzeja Koteckiego, Tadeusza Szulca, Jakuba Tyszkiewicza. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2011, s. 222. ISBN 978–83–7717–058–8 (dostęp 29.10.2023)
  10. 55 lat Wydziału Biotechnologii i Hodowli Zwierząt Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. „Forum Uczelniane. Pismo Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie” nr spec. październik 2011, s. 10 (dostęp 16.10.2024)
  11. a b Encyklopedia Szczecina. T.I (A-O). Red. Tadeusz Białecki. Uniw. Szczec. Szczecin 1999, s. 168. ISBN 83-7241-089-5
  12. Zbigniew Czajkowski. Zoohigiena ogólna. PWRiL Warszawa 1971, 1973, 276 ss.
  13. Z. Czajkowski, B. Fitko. Podstawy zoohigieny i zarys chorób zwierząt gospodarskich. PWRiL Warszawa 1957