Zbigniew Oleśnicki (prymas)
Zbigniew Oleśnicki herbu Dębno (ur. 1430, zm. 2 lutego 1493) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1481, gubernator Prus (capitaneus Prussiae Generalis), biskup kujawski, podkanclerzy koronny od 1473, sekretarz królewski.
| ||
prymas Polski i Litwy | ||
| ||
Kraj działania | ![]() | |
Data urodzenia | 1430 | |
Data i miejsce śmierci | 2 lutego 1493 Łowicz | |
arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski | ||
Okres sprawowania | 1481-1493 | |
Wyznanie | katolickie | |
Kościół | łaciński | |
Nominacja biskupia | 1473 | |
Sakra biskupia | brak danych |
ŻyciorysEdytuj
Był synem marszałka Królestwa Polskiego Jana Głowacza Oleśnickiego, bratankiem biskupa krakowskiego kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. Przeniesiony na stolicę arcybiskupią w Gnieźnie z biskupstwa kujawskiego, nadal jednak zajmował się sprawami pruskimi. W czasie nieobecności w Koronie króla Kazimierza Jagiellończyka zastępował króla w sprawach państwowych. Zwoływał kilkakrotnie synody prowincjonalne celem załatwienia spraw kościelnych i podatków na wyprawy wojenne króla. Często podróżował, nieomal stale objeżdżał swoją archidiecezję. Pod koniec panowania Kazimierza pogorszyły się jego stosunki z królem, zapewne z powodu rywalizacji jaką prowadził z biskupem krakowskim, królewiczem Fryderykiem Jagiellończykiem. Po śmierci króla stanął na czele stronnictwa piastowskiego, próbując doprowadzić do elekcji księcia mazowieckiego Janusza III. Po wyborze Jana Olbrachta, koronował go 23 września 1492 w katedrze wawelskiej. Zmarł w Łowiczu, pochowany został w katedrze gnieźnieńskiej, gdzie wzniesiono jego grobowiec z czerwonego węgierskiego marmuru wykonany przez Wita Stwosza.
BibliografiaEdytuj
- Marceli Kosman: Między ołtarzem a tronem : poczet prymasów Polski. Poznań: Oficyna Wydawnicza G & P, 2000. ISBN 83-7272-017-7.
Poprzednik abp Jakub z Sienna |
Prymas Polski 1481 – 1493 |
Następca kard. Fryderyk Jagiellończyk |