Zbigniew Paszkowski
Zbigniew Stanisław Paszkowski ps. Stach (ur. 28 lipca 1913 w Łodzi, zm. 22 marca 1975) – żołnierz Armii Ludowej, uczestnik powstania warszawskiego. Pułkownik PRL-owskich organów bezpieczeństwa, m.in. dyrektor Departamentu III Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
 pułkownik SB
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 lipca 1913 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 marca 1975 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
|
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Syn muzyka Zygmunta i nauczycielki Cecylii z Nawrockich. Ukończył 7 klas V Gimnazjum Miejskiego w Warszawie. Członek Związku Młodzieży Socjalistycznej, od 1934 członek Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej; sekretarz Komitetu Dzielnicowego KZMP Warszawa-Powiśle. Aresztowany 31 grudnia 1935, w latach 1936–1939 odbywał w Płocku i Sieradzu karę więzienia w związku z działalnością komunistyczną, wydostał się 3 września 1939 i wrócił do Warszawy, gdzie pracował jako szklarz w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym na Żoliborzu. Od lutego 1940 współpracował ze Stowarzyszeniem Przyjaciół ZSRR na Żoliborzu. Od 1942 żołnierz Gwardii Ludowej[1].
Podporucznik, a następnie porucznik Armii Ludowej. Kierownik wydziału zaopatrzenia Oddziału IV Sztabu Głównego AL. Od 1 sierpnia 1944 jako ppor. „Stach” był dowódcą oddziału AL na Woli. Od 7 sierpnia, oficer zgrupowania AL na Starym Mieście. Od 17 sierpnia w Śródmieściu, a od 12 września dowódca oddziału AL-PAL „Blaszanka” na Powiślu Czerniakowskim, walczącego w ramach Zgrupowania „Kryska” do 23 września. Opuścił dzielnicę, wraz z ludnością cywilną. Z obozu w Pruszkowie został wywieziony na roboty przymusowe[2].
Po powrocie do Polski, w lipcu 1945, otrzymał funkcję zastępcy kierownika Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi. Na początku 1946 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie 13 stycznia został szefem UBP tego miasta. Następnie od 1 stycznia 1953 był starszym inspektorem Inspektoratu Ministra Bezpieczeństwa Publicznego, a od 1 sierpnia 1954 kierownikiem Inspektoratu Wiejskiego MBP. Po likwidacji MBP, od 1 kwietnia 1955, był sekretarzem Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego[3].
Po przejęciu wszystkich funkcji bezpieczeństwa publicznego, kontrwywiadu i wywiadu przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w 1956, 28 listopada stanął na czele Departamentu III MSW. 15 kwietnia 1963 odwołany z MSW[3]. Członek KPP, PPR i PZPR.
Pochowany na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie (kwatera D31-3-11)[4].
Ojciec Piotra Paszkowskiego – polskiego urzędnika dyplomatycznego, tłumacza i rzecznik prasowego MON i MSZ.
Odznaczenia edytuj
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1946)[5], Orderem Sztandaru Pracy I (1959)[6] i II klasy, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i innymi[7]. W 1967 otrzymał Złotą odznakę honorową "Za Zasługi dla Warszawy" (1967)[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Archiwum Ruchu Robotniczego, Tom II. Warszawa: Książka i Wiedza, 1975, s. 192.
- ↑ Antoni Przygoński: Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944. Warszawa: PWH "Graf", 2008, s. 368.
- ↑ a b Katalog Biura Lustracyjnego IPN. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2019-02-05].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 247
- ↑ Najwyższe odznaczenia dla zasłużonych obywateli Polski Ludowej, „Trybuna Robotnicza”, nr 173, 22 lipca 1959, s. 7.
- ↑ Twarze łódzkiej bezpieki. ipn.gov.pl. [dostęp 2010-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-24)].
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15 sierpnia 1967, s. 1-2.
Bibliografia edytuj
- Metody pracy operacyjnej Aparatu Bezpieczeństwa wobec kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, IPN Warszawa 2004
- Przygoński A., Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa 2008
- Polski Słownik Biograficzny t. XXV, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980.