Płock

miasto w województwie mazowieckim

Płockmiasto w Polsce, na prawach powiatu, położone na Pojezierzu Dobrzyńskim i w Kotlinie Płockiej, nad Wisłą, w województwie mazowieckim, siedziba ziemskiego powiatu płockiego; historyczna stolica Mazowsza oraz stolica Polski w latach 1079–1138; siedziba rzymskokatolickiej kurii diecezji płockiej (1075), siedziba biskupa naczelnego Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, port rzeczny, rafineria ropy naftowej (1964), szkoły wyższe, teatry, muzea. Polskie miasto-bohater (1921)[2][3][4].

Płock
miasto na prawach powiatu
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Dewiza: łac. Virtute et labore augere
(pol. Wzbogacać męstwem i pracą)
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Data założenia

IX w.

Prawa miejskie

1237

Prezydent

Andrzej Nowakowski

Powierzchnia

88,04 km²

Wysokość

58–105 m n.p.m.

Populacja (30.06.2024)
• liczba ludności
• gęstość


110 495[1]
1 255,1 os./km²

Strefa numeracyjna

24

Kod pocztowy

09-400 do 09-411, 09-417 do 09-419, 09-421

Tablice rejestracyjne

WP

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Płock”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Płock”
Ziemia52°32′50″N 19°42′00″E/52,547222 19,700000
TERC (TERYT)

1462011

SIMC

0968687

Urząd miejski
Stary Rynek 1
09-400 Płock
Strona internetowa
BIP
Płock, ziemia płocka, Mazowsze i inne krainy historyczne Polski na tle współczesnych granic administracyjnych
Wzgórze Tumskie nocą

W preambule[5] do Statutu Miasta Płocka użyto nazwy Stołeczne Książęce Miasto Płock[6].

Prawa miejskie uzyskał w 1237 roku[7], potwierdzone w latach 1361, 1435, 1462, 1514[8]. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[9] w starostwie płockim województwa płockiego w 1784 roku[10].

W latach 1975–1998 stolica województwa płockiego.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 r., miasto było zamieszkiwane przez 110 495 osób[1].

Geografia

edytuj

Płock leży nad Wisłą (pomiędzy ca. 629 a 633 kilometrem jej biegu), w zasięgu zbiornika wodnego utworzonego zaporą we Włocławku (śluza na 674,5 kilometrze biegu Wisły)[11], na styku dwóch makroregionów: prawobrzeżnego Pojezierza Dobrzyńskiego oraz położonej na lewym brzegu rzeki strefy Kotliny Płockiej. Klimat lokalny charakteryzuje się niską sumą opadów (510 mm rocznie)[12], średnimi temperaturami stycznia −2 °C, a lipca 18 °C[12].

Powierzchnia

edytuj

Płock zajmuje powierzchnię 8806 ha[13]. Główna część miasta położona jest na wysokim, prawym brzegu Wisły (wysokość skarpy wynosi ok. 50 m), lewobrzeżny Płock to dzielnice Radziwie, Góry, Ciechomice i Pradolina Wisły.

Rok Powierzchnia (km²) Włączone miejscowości lub ich części Liczba przejętych mieszkańców
 przed 1923 16,78
 1923 26,00 Radziwie ?
 1953 31,18 Boryszewo Nowe, Kostrogaj, Ośnica 1118
 1961 51,94 Biała Nowa, Powsino, Chełpowo, Trzepowo, Winiary 1365
 1982 66,44 Borowiczki, Imielnica, Podolszyce ?
 1997 88,06 Budy Dolne, Ciechomice, Góry, Longinus, Tokary 2700

Klimat

edytuj
Średnia temperatura i opady dla Płocka
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C] 8 12 17 27 31 32 32 35 30 25 13 11 35
Średnie temperatury w dzień [°C] 0 0 5 12 18 22 23 23 18 13 4 2 12
Średnie dobowe temperatury [°C] −2 −3 1 7 12 16 18 17 13 8 2 0 7
Średnie temperatury w nocy [°C] −4 −6 −2 2 6 11 13 12 8 4 0 −1 3
Rekordy minimalnej temperatury [°C] -26 -26 -15 -6 −3 2 5 5 -1 -7 -11 -15 −26
Opady deszczu [cm] 3 3 2 3 3 5 9 4 3 2 3 5 51
Średnia liczba dni deszczowych 4 3 3 5 5 6 8 5 4 4 3 7 57
Wilgotność [%] 86 82 77 74 71 73 77 77 78 82 87 88 79
Źródło: [12] grudzień 2011

Ochrona przyrody

edytuj

Na terenie miasta znajduje się 9 pomników przyrody (stan na rok 2004)[14]:

Nr Lokalizacja Nazwa Sztuk Obwód Akt
1. ul. Kościuszki 24 dąb szypułkowy Broniewskiego 1 442 [15]
2. park na tyłach Sądu Okręgowego w pobliżu ul. Teatralnej dąb szypułkowy 1 301 [16]
3. ul. Kościuszki 3 dąb szypułkowy 1 260 [17]
4. ul. Zarzeczna 6 dąb szypułkowy Wojciech 1 500 [18]
5. pomiędzy Muzeum Diecezjalnym a Bazyliką (Wzgórze Tumskie) platan klonolistny 1 200 [17]
6. okolice Sądu Rejonowego kasztanowiec zwyczajny 1 320 [17]
7. Zespół Szkół Logos (dawniej Zespół Szkół Odzieżowych nr 8), ul. Sienkiewicza 26 robinia akacjowa
katalpa żółtokwiatowa
2 390
134
[17]
8. Ogródki Działkowe im. T. Kościuszki, ul. Narodowych Sił Zbrojnych magnolia 1 31 [17]
9. osiedlowy plac zabaw Mazowieckiej Spółdzielni Mieszkaniowej pomiędzy blokami przy ul. Jesiennej 3 i 5 miłorząb dwuklapowy 1 78 [19]

Płock posiada 2 zespoły przyrodniczo-krajobrazowe:

Demografia

edytuj
Osobny artykuł: Ludność Płocka.

Wykres liczby ludności Płocka na przestrzeni ostatniego tysiąclecia:

Największą populację Płock miał w 1998 r. – 131 011 mieszkańców[20].

Osiedla

edytuj
Osobny artykuł: Osiedla Płocka.

Płock podzielony administracyjnie jest na 23 osiedla (21 osiedli mieszkaniowych oraz 2 niezamieszkane osiedla przemysłowe).

Symbole miasta

edytuj
 
Wzgórze Tumskie

Barwy miasta – żółto-niebieskie z czerwonym szlakiem w środku ustalone w 1938 roku przez Radę Miejską nawiązują swoją kolorystyką do barw dawnego munduru województwa ustanowionego przez sejm 1776 roku dla województwa płockiego.

Zobacz też: Hejnał Płocka.

Historia

edytuj
 
Wojciech Gerson, Widok Płocka, 1852
Osobny artykuł: Historia Płocka.

We wczesnym średniowieczu ważny ośrodek kultowy Słowian[21]. Płock został założony w końcu X wieku[22] i był jedną z głównych siedzib królestwa (łac. sedes regni principalis)[23]. W latach 1079–1138 pełnił rolę stolicy państwa polskiego[24]. Miasto w zlatynizowanej formie urbs Plocensis[25] oraz civitas Plocensis[26] notuje Gall Anonim w swojej Kronice polskiej spisanej w latach 1112–1116.

Odznaczenia dla miasta

edytuj

Architektura

edytuj
 
Renesansowa Bazylika katedralna w Płocku
  • Amfiteatr płocki – wkomponowany w zbocze skarpy obiekt przykryty wachlarzowym dachem mieszczący ok. 3,5 tysiąca widzów.
 
Deptak na ul. Tumskiej
  • Ulica Tumska – deptak miejski. Wytyczona na początku XIX w., gdy miała być drogą dojazdową do katedry. Potem połączyła Rynek Kanoniczny (obecnie Plac Narutowicza) z Nowym Rynkiem i stała się główną ulicą handlową miasta.
  • W secesyjnej kamienicy przy ul. Tumskiej 8 mieści się Muzeum Mazowieckie, jedna z najstarszych placówek muzealnych w Polsce. W zbiorach muzeum znajduje się bogata kolekcja sztuki secesyjnej, w tym prace Wyspiańskiego, Malczewskiego, Mehoffera, Laszczki, Laliqua, Galle oraz art déco, eksponowane na osobnej wystawie stałej w budynku przy ul. Kolegialnej 6.
 
Ulica Grodzka
  • Ulica Grodzka – najstarsza ulica miasta. Łączyła dwa rynki miejskie: Kanoniczny (obecnie Pl. Narutowicza) oraz Stary Rynek. Obecnie w zabudowie dominują neoklasycystyczne kamienice z XIX wieku.
 
Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Stanisława Małachowskiego działające nieprzerwanie od 1180 roku – jedna z najstarszych szkół w Polsce
 
Stary Rynek i Ratusz
  • Stary Rynek – do połowy XIX wieku tętnił życiem. Były zajazdy, oberże i sklepy. Pośrodku rynku wznosił się gotycki ratusz z niewysoką wieżą, a przed nim szafot.
  • Płocki ratusz – zbudowany w latach dwudziestych XIX wieku, zaprojektowany został przez Jakuba Kubickiego (twórcy m.in. Belwederu w Warszawie), w okresie klasycyzmu był miejscem ostatniego posiedzenia Sejmu Królestwa Polskiego w 1831 r. (tzw. Sejm Powstańczy). Od chwili powstania ratusz był zawsze siedzibą władz miejskich.
  • Kościół kolegiacki św. Bartłomieja ufundowany przez Kazimierza Wielkiego, Świątynia była wielokrotnie przebudowywana. W XVIII w. w wyniku osuwania skarpy rozebrano boczne kaplice, a wejście w stylu barokowym dobudowano od strony Starego Rynku. W kościele znajduje się wczesnobarokowy ołtarz z roku 1640.
  • Neogotycki klasztor Starokatolickiego Kościoła Mariawitów – centrum polskiego mariawityzmu z początku XX wieku.
  • W pobliżu domu, w którym urodził się i mieszkał Władysław Broniewski (1897–1962), przy Placu Obrońców Warszawy znajduje się monumentalny pomnik wystawiony w 1972 r. na cześć poety, autorstwa Gustawa Zemły. Na podwórzu przed domem rośnie kilkusetletni dąb. Broniewski w wielu swoich wypowiedziach codziennych i poetyckich identyfikował się z prastarym drzewem. Władysław Broniewski jest Honorowym Obywatelem Miasta Płocka.
  • Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego. Odsłonięty 18 sierpnia 1997 roku, w 77 rocznicę wydarzeń na Pl. Obrońców Warszawy (przedwojennym placu Piłsudskiego).
 
Siedziba PERNu
 
Siedziba Orlenu
  • „Petrochemia płocka” zaczęła powstawać w 1960 r. Dziś Polski Koncern Naftowy Orlen jest jedną z największych firm w tej części Europy i potentatem na krajowym rynku paliw płynnych i produktów petrochemicznych
  • Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny to wspólne przedsięwzięcie władz miasta Płocka i PKN Orlen, mające na celu rozwój przedsiębiorczości w Płocku i regionie. Park oferuje przedsiębiorcom ponad 200 ha terenów (zasoby gminy Płock sąsiadujące z PKN Orlen). W 2007 r. tereny PPP-T zdobyły I miejsce w województwie mazowieckim w konkursie „Grunt na medal”. W Parku docelowo znajdzie zatrudnienie kilka tysięcy osób. Teren o powierzchni 200 ha sąsiadujący z PKN Orlen czeka na przedsiębiorców działających w różnych sferach aktywności: przemysłowej, technologicznej i badawczo-rozwojowej.
  • Płock jest miastem atrakcyjnym dla inwestorów zagranicznych. Płock spośród ofert w Polsce wybrał amerykański Levi Strauss. Zbudował fabrykę i od 1992 r. rozpoczął masową produkcję odzieży dżinsowej (na zdjęciu). Jedyny w kraju producent kombajnów zbożowych Bizon przekształcił się w spółkę z udziałem kapitału międzynarodowej korporacji CNH. Od 2003 r. działa Basell Orlen Polyolefins, który uruchomił w Płocku dwa największe na świecie zakłady produkcyjne polipropylenu i polietylenu. Na płockim rynku są również inne firmy z udziałem kapitału zagranicznego: Hoppenstedt Bonnier Information, Bildau&Bussmann, Adler Polska, A. Schulman, Dr Oetker Dekor.
  • W życiu kulturalnym Płocka ważne miejsce zajmuje Płocka Orkiestra Symfoniczna, która doczekała się nowoczesnej sali koncertowej w Szkole Muzycznej. W styczniu 2008 r. do zmodernizowanego budynku zaprosił Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku. Jest to obecnie jeden z najnowocześniejszych obiektów teatralnych w Polsce. Niekwestionowanym ambasadorem płockiej kultury jest zespół „Dzieci Płocka”, założony pół wieku temu przez druha Wacława Milke. Sukcesy odnosi także Zespół Pieśni i Tańca „Wisła” oraz chór chłopięcy „Pueri Cantores Plocenses” (na zdjęciu).
  • Stadion im. Kazimierza Górskiego (Wisły Płock im. Kazimierza Górskiego) – rozgrywane były tam mecze międzypaństwowe w piłce nożnej. Piłkarze ręczni Wisły Płock w 2008 roku zostali mistrzami Polski i zdobyli Puchar Polski, a jeden z zawodników – Marcin Wichary w barwach kadry narodowej rozgrywał mecze podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie. Płock ma swoich olimpijczyków oraz medalistów mistrzostw świata i Europy w innych dyscyplinach (kick-boxing, wioślarstwo, tenis ziemny osób niepełnosprawnych). W 2009 r. obok stadionu Wisły rozpoczęła się budowa hali widowiskowo-sportowej na 5 tys. osób. W 2023 roku zakończono budowę nowego stadionu Wisły Płock - Orlen Stadion.
  • Ogród Zoologiczny w Płocku. W położonym na nadwiślańskiej skarpie ogrodzie zoologicznym jest ponad 3700 zwierząt w 320 gatunkach. Zoo posiada wiele osobliwości świata zwierzęcego, w tym 25 gatunków rzadkich i ginących. Są wśród nich m.in.: irbisy, pingwiny przylądkowe, żurawie mandżurskie, słoń indyjski, lamparty perskie i kondory wielkie. W płockim zoo można zobaczyć słonie, żyrafy, lwy, foki, różne gatunki małp między innymi tamaryny i marmozety – najmniejsze małpki świata. Dumą ogrodu są także akwaria morskie i słodkowodne oraz największa kolekcja gadów w Polsce.
  • Płockie mosty. Brzegi Wisły i dwie części Płocka – prawo- i lewobrzeżną łączą dwa mosty: nowy i stary. Zabytkowy most drogowo-kolejowy pochodzi z roku 1938 (częściowo zburzony w czasie wojny i zrekonstruowany w 1950 r.) i nosi imię Legionów Józefa Piłsudskiego. Od 2009 r. most jest iluminowany w trzech kolorach, nawiązujących do kolorów flagi miejskiej: żółtym, czerwonym i niebieskim. Ciężka, przytłaczająca za dnia stalowa konstrukcja nocą zachwyca lekkością. Jest to najdłuższa kolorowa iluminacja mostowa w Europie (690 m). W 2007 r. został uroczyście otwarty nowy, drugi most na Wiśle wraz z drogami dojazdowymi. Była to najbardziej wyczekiwana inwestycja drogowa ostatnich kilkudziesięciu lat. Most Solidarności posiada dwa 65-metrowe pylony, do których podwieszono na linach 5 przęseł, w tym najdłuższe w Polsce przęsło główne o rozpiętości 375 m. W tej konstrukcji jest to najdłuższy most na świecie. Nowy most ma 1200 m długości i 27,5 m szerokości, chodnik, ścieżkę rowerową i cztery pasy ruchu.

Zabytki Płocka znajdują się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.

 
Polish Hip-Hop Festival na plaży nad Wisłą
 
Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego
 
Amfiteatr im. Miry Zimińskiej – Sygietyńskiej
 
Molo

Rozrywka

edytuj
  • Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego – Początki teatru w Płocku sięgają początków XIX wieku. 20 sierpnia 1812 roku dzięki staraniom ówczesnego prefekta departamentu płockiego Rajmunda Rembielińskiego rozpoczyna swoją działalność płocki teatr. Siedzibą teatru staje się budynek kościoła św. Trójcy. Niestety w 1940 roku Niemcy rozbierają budynek teatru, a tym samym kończą jego działalność. Dzięki staraniom społeczeństwa zostaje powołany Teatr Płocki. Swoją działalność rozpoczyna 12 stycznia 1975 roku. Pięć lat później teatr otrzymuje imię Jerzego Szaniawskiego. W grudniu 2005 rozpoczęto generalny remont obiektu. Ponad dwa lata później (1 lutego 2008) zmodernizowany teatr zostaje otwarty. Koszt inwestycji wyniósł 25 mln złotych.
  • Stowarzyszenie Teatr Per Se założone przez Mariusza Pogonowskiego przy współpracy aktorów z płockiego teatru. Organizuje warsztaty teatralne dla młodzieży z Płocka. Siedzibę nazywają Sceną off off. Stowarzyszenie, wspierane przez sponsorów (ten główny to Urząd Miasta Płock), tworzy głównie alternatywne spektakle, ale nie tylko. Teatr tańca, ruchu, słowa.
  • Amfiteatr w Płocku im. Miry Zimińskiej – Sygietyńskiej
  • Płocka Orkiestra Symfoniczna im. Witolda Lutosławskiego – w 1977 roku powstała Płocka Orkiestra Kameralna. Od 1998 roku działa jako orkiestra symfoniczna. Od 1999 roku jej patronem jest Witold Lutosławski.
  • Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka” im. Druha Wacława Milke: HZPiT „Dzieci Płocka” jest najstarszym zespołem dziecięcym w Polsce. Działa nieprzerwanie od 1946 roku. Obecnie dyrektorem zespołu jest jego wychowanek, wnuk założyciela dh hm Wacława Milke – Tadeusz Milke. W zajęciach zespołu uczestniczy ponad 500 dzieci w wieku od 6 do 20 lat, z czego około 200 bierze udział w koncertach. Zespół podzielony jest na grupy wiekowe, które w repertuarze Zespołu specjalizują się w danym regionie folklorystycznym kraju. Grupa liczy od 20 do 24 osób, wiąże się to również ze strojami jakimi dysponuje zespół.

Galerie handlowe

edytuj
  • Galeria Wisła – 120 sklepów, restauracje, kino, kręgle; ul. Wyszogrodzka 144
  • Galeria Mazovia – 110 sklepów, restauracje, klub muzyczny, klub fitness; ul. Wyszogrodzka 127
  • Atrium Mosty – 50 sklepów, restauracje, klub fitness; ul. Tysiąclecia 2a
  • Galeria Tayger – 70 sklepów; ul. Królewiecka 2
 
Zamek książęcy, następnie (od XVI) Klasztor Benedyktynów obecnie Muzeum Diecezjalne

Centra handlowe

edytuj
  • CH Auchan – ul. Wyszogrodzka 140
  • CH TSS – ul. Nowy Rynek 5
  • CH Graniczna – 4 sklepy (Media Expert, Biedronka, Decathlon, Leroy Merlin); Trasa ks. J. Popiełuszki 2, 4, 6
 
Dom, kamienica secesyjna (1915–1918), ob. Muzeum Mazowieckie, ul. Tumska

Media lokalne

edytuj

Telewizja

edytuj

7 czerwca 1991 roku, w dniu wizyty Jana Pawła II w Płocku, uruchomiono pierwsze radio katolickie – Katolickie Radio Płock, nadające swój program na częstotliwości 104,3 MHz. Siedziba radia mieściła się przy ulicy Kazimierza Wielkiego 5. 23 czerwca 2014 roku Katolickie Radio Płock połączyło się z Katolickim Radiem Ciechanów, tworząc jedną rozgłośnię – Katolickie Radio Diecezji Płockiej.

Archiwa

edytuj
 
Festiwal Audioriver 2019

Muzyka

edytuj

Od 2006 do 2023 roku w Płocku organizowany był międzynarodowy festiwal muzyki elektronicznej Audioriver, który w 2023 roku gościł prawie 20 tysięcy osób.[41]

Dorocznie odbywa się także festiwal muzyki rap Polish Hip-Hop Festival.[42]

Gospodarka

edytuj

W dobie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej nastąpił gwałtowny rozwój społeczno-gospodarczy Płocka. W 1945 powstało Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych (które wykonało np. most Łazienkowski w Warszawie), od 1964 roku Mazowieckie Zakłady Rafineryjne i Petrochemiczne, Fabryka Maszyn Żniwnych produkująca m.in. kombajn „Bizon” (założona w 1870), Płocka Stocznia Rzeczna – największy w Polsce zakład produkujący tabor rzeczny dla żeglugi śródlądowej i inne[43]. W mieście w tym okresie w przemyśle zatrudnionych było 38% ogółu zatrudnionych[43]. Po transformacji ustrojowej część zakładów postawiona została w stan upadłości.

W końcu stycznia 2012 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Płocku obejmowała ok. 8,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 12,5% do aktywnych zawodowo[44]. W końcu stycznia 2023 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Płocku obejmowała ok. 3,7 tys. mieszkańców[45], co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6%[46].

W 2013 r. wydatki budżetu samorządu Płocka wynosiły 731,89 mln zł, a dochody budżetu 685,08 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu wynosiło 389,0 mln zł (koniec 2013), co stanowiło 56,8% wysokości wykonywanych dochodów[47].

7 września 2015 wmurowano kamień węgielny pod budowę największej w kraju elektrociepłowni, która realizowana ma być wspólnie przez PKN Orlen oraz Siemensa. Nowy obiekt ma w całości pokryć zapotrzebowanie Orlen na energię elektryczną i parę technologiczną, a stosowanym paliwem ma być gaz ziemny[48].

Ochrona zdrowia

edytuj

Na terenie miasta działają dwa szpitale[49] – wojewódzki państwowy, miejski prywatny oraz Poliklinika MSWiA

Edukacja

edytuj
 
Akademickie Liceum Ogólnokształcące przy Akademii Mazowieckiej w Płocku przy ul. Kościuszki 20
Osobny artykuł: Edukacja w Płocku.

W mieście znajduje się również Płocki Uniwersytet Ludowy.

Wspólnoty wyznaniowe

edytuj

Płock jest stolicą powstałej w 1075 rzymskokatolickiej diecezji płockiej oraz siedzibą władz Kościoła Starokatolickiego Mariawitów i stolicą mariawickiej diecezji warszawsko-płockiej. Płockie parafie rzymskokatolickie są podzielone pomiędzy trzy dekanaty: płocki wschodni, zachodni oraz dekanat gąbiński. W mieście żyje też diaspora Kościoła Katolickiego Mariawitów (odprawiająca adorację ubłagania 6. dnia każdego miesiąca), utrzymująca łączność z parafią w Felicjanowie[51].

W Płocku działa prawosławna parafia Przemienienia Pańskiego, posiadająca – oprócz cerkwi parafialnej – także kaplicę cmentarną.

Na terenie miasta działa 5 społeczności protestanckich: parafia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego[52] oraz zbory Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego[53], Kościoła Chrystusowego w RP[54], Kościoła Chrześcijańskiego „Jezus Żyje”[55] i Federacji Apostolskiej „Obóz Boży” (Kościół „Jezus jest Panem”)[56], a także 3 zbory Świadków Jehowy z Salami Królestwa[57].

Świątynie

edytuj
 
Wnętrze Bazyliki katedralnej
 
Katedra Mariawicka
 
Prawosławna kaplica cmentarna św. Michała Archanioła
 
Synagoga tzw. Mała Bożnica

Zabytkowe

edytuj
rzymskokatolickie
mariawickie
judaistyczne
prawosławne

Pozostałe

edytuj
rzymskokatolickie
ewangeliczne
ewangelickie
prawosławne

Cmentarze

edytuj
rzymskokatolickie
ewangelickie
żydowskie
mariawickie
prawosławne
wojskowe

Buddyzm

edytuj

Transport

edytuj

Kolejowy

edytuj

Historia kolei w Płocku sięga lat 20. XX wieku. 15 stycznia 1922 otwarto 46 km 1-torowy odcinek KutnoPłock Radziwie. 19 listopada 1934 uruchomiono 35 km 1-torowy odcinek Płock – Sierpc. W grudniu 1938 dobudowano brakujący 6,5 km odcinek Płock – Płock Radziwie[61] dzięki powstałemu na Wiśle mostowi. Obecnie linia kolejowa nr 33 KutnoBrodnica łączy miasto z węzłami w Kutnie i Sierpcu. W mieście znajduje się dworzec kolejowy i stacja Płock Radziwie. Linie kolejowe dochodzą również do kilku zakładów przemysłowych (m.in. do stoczni rzecznej, Fabryki Maszyn Żniwnych, Orlen). Z Płocka odjeżdża pociąg do Warszawy Wschodniej, Katowic, Gdyni, Sierpca oraz Kutna. Płock obsługują Koleje Mazowieckie i PKP. Część połączeń jest obsługiwana przez szynobusy.

Lotniczy

edytuj
Osobny artykuł: Lotnisko Płock.

Istnieją plany przebudowy sportowego lotniska Aeroklubu Ziemi Mazowieckiej na cywilny port lotniczy, który mogłby obsługiwać loty regionalne.

W 2014 przy ul. Medycznej oddano do użytku sanitarne lądowisko dla helikopterów.

Drogowy

edytuj
Osobny artykuł: Transport drogowy w Płocku.

W 2012 roku w Płocku zarejestrowanych było 103 332 pojazdów (20 maja)[62]. W Płocku krzyżują się 2 drogi krajowe:

W mieście początek mają 4 drogi wojewódzkie:

Około 40 km na południe od miasta, na drodze krajowej nr 60, między Gostyninem a Kutnem – w miejscowości Sójki zlokalizowany jest węzeł autostradowy „Kutno-Północ” umożliwiający wjazd na autostradę A1. Natomiast na północ od Płocka, na obszarze gminy Bielsk, przebiegać ma planowana droga ekspresowa S10.

Komunikacja miejska

edytuj
 
MAN NL283 z KM Płock
 
Most im. Legionów Piłsudskiego w Płocku
 
Most Solidarności w Płocku
 
Orlen Arena

Autobusy

edytuj
Osobny artykuł: Autobusy w Płocku.

Komunikacja Miejska Płock jest największą firmą świadczącą usługi przewozowe w mieście. Obsługuje 32 linie autobusowe miejskie i podmiejskie.

Tramwaje

edytuj
Osobny artykuł: Tramwaje w Płocku.

W grudniu 2007 Urząd Miasta Płocka zdecydował się na zlecenie opracowania studium wykonalności linii tramwajowej w mieście. Pierwszy płocki tramwaj miał ruszyć w 2013 roku z ulicy Harcerskiej do Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego[63]. Po przeprowadzeniu wyborów samorządowych w listopadzie 2010 nowe władze zapowiedziały wycofanie się z realizacji inwestycji[64].

W Płocku przez Wisłę poprowadzone są 2 mosty: most im. Legionów Piłsudskiego oraz most Solidarności. W mieście zbudowane są także mosty przez mniejsze cieki wodne: 3 przez Brzeźnicę, 2 przez Rosicę, 2 przez Słupiankę.

Piłka nożna

edytuj

Piłka ręczna

edytuj

Piłka siatkowa

edytuj
  • Wisła Płock Stowarzyszenie Piłki Siatkowej (zał.2006 r.) – kobieca siatkówka
  • KPS Płock

Pozostałe

edytuj

Administracja i polityka

edytuj

Płock jest miastem na prawach powiatu. Miasto jest siedzibą starostwa powiatu płockiego oraz wielu urzędów lokalnych i instytucji publicznych.

 
Ratusz płocki nocą

Płock podzielony jest na 23 osiedla (21 osiedli mieszkaniowych oraz 2 niezamieszkane osiedla przemysłowe). Osiedla stanowią oficjalny, prawny podział administracyjny miasta. Są zgodnie z art. 5 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. jednostkami pomocniczymi gminy.

Miasto należy do następujących okręgów wyborczych:

W latach 2001–2011 miasto należało do okręgu wyborczego nr 15 w wyborach do Senatu RP.

Rada Miasta

edytuj
Ugrupowanie Kadencja 2002–2006[65] Kadencja 2006–2010[66] Kadencja 2010–2014[67] Kadencja 2014–2018[68]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 12 (SLD-UP) 6 (LiD) 5 2 (SLD Lewica Razem)
Samoobrona  3
Nasze Miasto Płock 3 4 1
Wiedza i Doświadczenie dla Płocka 1
Prawo i Sprawiedliwość 6 8 9 10
Polskie Stronnictwo Ludowe 2 1 4
Platforma Obywatelska 5 7 9
Nasz Kraj 2

Osoby związane z Płockiem

edytuj

Honorowi Obywatele Miasta[69]

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Honorowi obywatele Płocka.

Płocczanie roku

edytuj
  • Anna i Wiktor Bramscy – 2000
  • Anna Kalaszczyńska-Kikiewicz – 2001
  • Bogusław Osiecki – 2002
  • Tomasz Korga – 2003
  • ks. Wojciech Góralski – 2004
  • Andrzej Drzewiecki, Włodzimierz Figatowski – 2005
  • Halina i Stanisław Płuciennikowie – 2006
  • Marek Gajewski – 2007
  • Wiesław Chrobot – 2008
  • Grzegorz Stellak – 2009
  • Renata Nych – 2010
  • Hanna Witt-Paszta – 2011
  • Maciej Kulas – 2012
  • Paweł Śliwiński – 2013
  • Aleksandra Podwójci – 2014
  • ks. Stefan Cegłowski – 2015
  • Beata Olszewska, Janusz Kempa z zespołem uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Stanisława Małachowskiego – 2016[70]
  • Joanna Banasiak – 2017[71]
  • Paweł Mieszkowicz – 2018[72]
  • Marcin Siwek – 2019[73]
  • Piotr Gryszpanowicz – 2020[74]
  • Leonard Sobieraj – 2021[75]
  • Maciej Słodki – 2022[76]

Kontakty międzynarodowe

edytuj

29 czerwca 2004 roku Instytut ONZ do spraw Badań i Szkoleń otworzył w Płocku centrum szkoleń CIFAL. Zajmuje się ono szkoleniem samorządowców z Europy Środkowej i Wschodniej. Jest to jedno z jedenastu podobnych centrów na całym świecie[77].

Za aktywną współpracę międzynarodową miasto otrzymało flagę Rady Europy[78].

Współpraca międzynarodowa

edytuj

Miasta i gminy partnerskie[79]:

Sąsiednie gminy

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06) [online], Główny Urząd Statystyczny, 15 października 2024 [dostęp 2024-10-28] (pol.).
  2. 95. rocznica nadania miastu Płock przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyża Walecznych. 32 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej, 17 kwietnia 2016. [dostęp 2019-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-27)]. (pol.).
  3. Płock: Miasto-Bohater. Onet.pl, 31 lipca 2010. [dostęp 2019-08-27]. (pol.).
  4. Obchody 97. rocznicy obrony Płocka przed bolszewikami. Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, 23 sierpnia 2017. [dostęp 2019-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-27)]. (pol.).
  5. Jakub Królikowski: Preambuła nie tak całkiem bez znaczenia. Rzeczpospolita, 2008-03-28. [dostęp 2011-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-01)].
  6. Statut Miasta Płocka. [dostęp 2011-02-03]. (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2008 r. Nr 91, poz. 3271).
  7. Część Płocka należąca do biskupa otrzymała prawdopodobnie zachodnioeuropejskie prawa miejskie w połowie XII wieku za biskupa Aleksandra z Malonne.
  8. Stanisław Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959, s. 111.
  9. Adolf Pawiński, Mazowsze, Warszawa 1895, s. 37.
  10. Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa płockiego i ziemi dobrzynskiey, 1784.
  11. Kilometraż Wisły.
  12. a b c Historical Weather for Plock, Mazowieckie, Poland. Weatherbase. [dostęp 2011-12-19]. (ang.).
  13. Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14].
  14. Program Ochrony Środowiska dla miasta Płocka na lata 2004–2015. [dostęp 2011-12-13].
  15. Orzeczenie nr 97 PWRN z dnia 24.12.1957 Nr Lb-5/21/1324/57.
  16. Orzeczenie nr 151 PWRN z dnia 21.05.1962 Zn. R-XV-466/39/62.
  17. a b c d e Rozporządzenie Wojewody Płockiego nr 8/92 z dnia 21 maja 1992 roku.
  18. Orzeczenie nr 278 PWRN z dnia 15.02.1973 Zn. Rlop-831/19/73.
  19. Rozporządzenie Wojewody Płockiego nr 1/87 z dnia 9 stycznia 1987 roku.
  20. GUS Bank Danych Regionalnych, faktyczne miejsce zamieszkania, stan na 31 XII 1998.
  21. Miejsca kultu. W: Bogusław Gierlach: Sanktuaria słowiańskie. Warszawa: Iskry, 1880, s. 122–123. ISBN 83-207-0116-3.
  22. Andrzej Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa: Trio, 2009, s. 232.
  23. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak (red.), Civitates Principales. Wybrane ośrodki władzy w Polsce wczesnośredniowiecznej. Katalog wystawy, Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, 1998, ISBN 83-906800-2-5.
  24. Kazimierz Askanas, Sztuka Płocka, 1991.
  25. Monumenta Poloniae Historica, t. Tom I, Lwów: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1864, s. 439.
  26. Monumenta Poloniae Historica, t. Tom I, Lwów: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1864, s. 440.
  27. a b c d Konrad Jan Waluś, Jan HenrykWaluś: Falerystyczny zapis historii Płocka.
  28. Dziennik Personalny. Rok II. Nr 22, 4 czerwca 1921.
  29. Najstarsze LO w Polsce. Cogito, 2010-05-18. [dostęp 2011-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-06)].
  30. Kino w Galerii Wisła.
  31. Kino w oddzielnym budynku.
  32. Nasze kina [online], Kino za Rogiem w Płocku [dostęp 2019-06-29] (ang.).
  33. Wielkie Otwarcie Muzeum Wisły Płock! - Wisła Płock S.A. [online], wisla-plock.pl [dostęp 2024-09-11] (pol.).
  34. Gazeta Wyborcza.
  35. Portal Płock.
  36. PetroNews.
  37. Tygodnik Płocki.
  38. ePłock.pl.
  39. [Strona główna] [online], dziennikplocki.pl [dostęp 2022-04-05] (pol.).
  40. PetroNews.
  41. Miłośnicy elektroniki w swoim żywiole. Tak się bawił Audioriver w Płocku! [WIDEO]. wyborcza.pl, 2023-07-31. [dostęp 2024-08-04]. (pol.).
  42. FESTIVAL [online], Polish Hip-Hop Festival [dostęp 2020-11-17] (pol.).
  43. a b Płock. W: Praca zbiorowa: Mały przewodnik po Polsce. Warszawa: 1980, s. 223–226.
  44. Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (stan na koniec stycznia 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-02-23. [dostęp 2012-02-25].
  45. Networks S.A, Statystyki graficzne | WORTAL [online], mupplock.praca.gov.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  46. Networks S.A, Stopa bezrobocia | WORTAL [online], mupplock.praca.gov.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  47. Wykonanie budżetów JST woj Mazowieckiego za 2013 r. w podziale na kwartały (raport z dnia 22.06.2014) → Tab.1 poz. 12 i poz. 23; Tab.4a poz. 29. Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie. [dostęp 2014-10-18].
  48. Najnowocześniejsza elektrociepłownia w Europie powstaje w Płocku, Metrocafe.pl, 8 września 2015.
  49. Szpitale Płock – publiczne i prywatne szpitale specjalistyczne w Płocku [online], firmy.net [dostęp 2017-11-26].
  50. Centralny Szpital Kliniczny Poliklinika w Płocku, ul. Sportowa 2 – Przychodnie i Polikliniki w woj. mazowieckim.
  51. Kalendarz Mariawicki na rok 2022 (Felicjanów).
  52. Płock. luteranie.pl. [dostęp 2022-08-23].
  53. Zbory. adwent.pl. [dostęp 2022-08-23].
  54. Wspólnoty lokalne. chrystusowi.pl. [dostęp 2022-08-23].
  55. Kontakt. zborwplocku.pl. [dostęp 2022-08-23].
  56. Kościół Chrześcijan Pełnej Ewangelii „Obóz Boży” [online], obozbozy.pl [dostęp 2023-02-22].
  57. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18].
  58. Strona parafii pw. Ducha Świętego w Płocku [online], wduchu.pl [dostęp 2017-07-29].
  59. Ośrodki [online], buddyzm.pl [dostęp 2023-02-22].
  60. Ośrodki i grupy [online], zen.pl [dostęp 2023-02-22].
  61. Ogólnopolska Baza Kolejowa. [dostęp 2009-01-22]. (pol.).
  62. Polskie Tablice Rejestracyjne – Wortal sympatyków i znawców. Dostęp: 2010-04-14 [1].
  63. Rynek Kolejowy: Płock będzie miał tramwaje. Rynek Kolejowy, 2010-11-16 09:13:09. s. 1. [dostęp 2010-11-17]. (pol.).
  64. Rynek Kolejowy: Nowy prezydent Płocka: Tramwaju nie będzie. Rynek Kolejowy, 2010-12-09 12:26:04. s. 1. [dostęp 2010-12-10]. (pol.).
  65. Wybory samorządowe. PKW. [dostęp 2015-10-13].
  66. Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza. PKW. [dostęp 2015-10-13].
  67. Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo mazowieckie – m. Płock. PKW. [dostęp 2015-10-13].
  68. PiS, PO, PSL i SLD w radzie miasta Płocka – polityka i społeczeństwo. Portal Samorządowy. [dostęp 2015-10-13].
  69. Honorowi Obywatele Miasta. nowy.plock.eu. [dostęp 2023-06-27]. (pol.).
  70. Beata Olszewska i Janusz Kempa z Małachowiakami – Płocczanami Roku 2016! I jeszcze dwaj Superpłocczanie! [FOTO, WIDEO] [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  71. Oto Płocczanka Roku 2017: Joanna Banasiak! „Dla mnie to nie zwieńczenie, a nowe otwarcie” [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  72. Paweł Mieszkowicz Płocczaninem Roku 2018. Janusz Zieliński Superpłocczaninem FOTO Z GALI W AMFITEATRZE [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  73. Marcin Siwek, twórca i organizator Polish Hip-Hop Festival, Płocczaninem Roku 2019. Gratulujemy! [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  74. Piotr Gryszpanowicz Płocczaninem Roku 2020! Jest też specjalna nagroda dla Superpłocczan [online], plock.wyborcza.pl [dostęp 2023-12-15].
  75. Leonard Sobieraj Płocczaninem Roku 2021! "W Płocku jestem już blisko 20 lat. Wszystko spięło się wspaniałą klamrą" [online], plock.wyborcza.pl [dostęp 2023-12-15].
  76. Prof. Maciej Słodki, rektor Akademii Mazowieckiej, orędownik powstania Collegium Medicum, Płocczaninem Roku 2022! [online], plock.wyborcza.pl [dostęp 2023-12-15].
  77. MIĘDZYNARODOWE CENTRUM ROZWOJU LOKALNEGO: O nas. [dostęp 2011-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-12)].
  78. Tygodnik Płocki: Flaga honorowa. 2005-05-11. [dostęp 2011-06-14]. (pol.).
  79. Płock – Miasta partnerskie.
  80. Płock zawiesił w sierpniu 2005 roku współpracę z Nowopołockiem na znak protestu przeciwko nierespektowaniu praw człowieka na Białorusi.

Linki zewnętrzne

edytuj