Słoń indyjski
Słoń indyjski (Elephas maximus) – ssak z rzędu trąbowców, jeden z trzech żyjących gatunków rodziny słoniowatych, zamieszkujący lasy i zarośla Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.
| Elephas maximus | |
| Linnaeus, 1758 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Elephas |
| Gatunek |
słoń indyjski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 Zasięg występowania słonia indyjskiego w czasach historycznych (kolor różowy) i na początku XXI wieku (kolor czerwony) | |
Podstawowe informacjeEdytuj
- długość ciała: 5,5-6,4 m
- długość ogona: do 1,5 m
- wysokość w kłębie: do 3,1 m
- masa ciała: do 5 ton
CharakterystykaEdytuj
_(cropped).jpg)
Głowa duża, czoło płaskie, nad oczami po obydwu stronach dwa półokrągłe guzy kostne, uszy znacznie mniejsze niż u słonia afrykańskiego, ciosy niewielkich stosunkowo rozmiarów występują u większości samców, natomiast u samic są one rzadko spotykane (największe ciosy słoni indyjskich miały długość 3,02 m i masę 39 kg). Trąba zakończona jest jednym wyrostkiem chwytnym. Posiadają krótką szyję oraz krępy tułów. Słonie mają słupowate kończyny zakończone szeroką okrągłą stopą zawierającą warstwę amortyzacyjną zbudowaną z tkanki chrzęstnej i tłuszczowej. Słonie chodzą na czubkach palców zakończonych pięcioma paznokciami w kończynach przednich, trzema lub czterema w tylnych. Ciało pokrywa gruba, marszczona skóra o grubości 2-4 cm, prawie bezwłosa, rzadkie włosy występują na grzbiecie i karku, dłuższe stanowią zakończenie ogona. Słonie porozumiewają się ze sobą dźwiękami o bardzo niskiej częstotliwości, niesłyszalnymi dla ucha ludzkiego, które są odbierane przez te zwierzęta na duże odległości (ponad 2 km).
Tryb życiaEdytuj
Słoń indyjski żyje w stadach złożonych przeważnie z 8-10 samic z młodymi, w obrębie stada panuje ścisła hierarchia. W terenie górzystym porusza się nadzwyczaj sprawnie (w marszu osiąga 7-15 km/h), niemal bezgłośnie i prawie nie pozostawiając śladów (nacisk na 1 cm² powierzchni stopy wynosi tylko 400-600 g). Doskonale pływa i chętnie kąpie się w błotnistych sadzawkach. Pożywienie słoni indyjskich stanowią trawy, liście, kora, miękkie drewno, pędy bambusa i owoce, szczególnie dzikie figi. Ciąża trwa 614-688 dni (ok. 21 m-cy), samica rodzi jedno młode o masie ok. 100 kg, które karmi przez 8-10 miesięcy, czasem nawet ponad rok. Słoń indyjski osiąga dojrzałość płciową w wieku ok. 12 lat. W warunkach hodowlanych żyje przeciętnie 40-60 lat.
PodgatunkiEdytuj
Znane są trzy podgatunki:
- słoń bengalski (Elephas maximus indicus), występujący głównie w Indiach
- słoń sumatrzański (Elephas maximus sumatranus), zamieszkujący Sumatrę
- słoń cejloński (Elephas maximus maximus) ze Sri Lanki.
Wszystkie są zagrożone, krytycznie – słoń sumatrzański. W Indiach kurczenie się biotopu prowadzi do licznych konfliktów między ludźmi a słoniami, w skali roku zabija się około 150 słoni dzikich, a ich ofiarą pada około 200 ludzi. Słoń indyjski jest zwierzęciem o łagodnym usposobieniu, daje się łatwo oswajać i tresować, używany jest jako zwierzę robocze, istnieją nawet fermy hodowlane, prowadzone w celu oswajania słoni indyjskich, jak i sztucznego ich rozrodu. W ogrodach zoologicznych hodowany od XIX w., pierwszy udany poród w takich warunkach odbył się w 1905 roku.
Gatunek ten jest chroniony przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES).
Zobacz teżEdytuj
BibliografiaEdytuj
- L. Solski, 2008: Przewodnik Zoo Wrocław. (dane o konfliktach z ludźmi, liczebność słoni, zoo)
- Polskie nazewnictwo ssaków świata, Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015
PrzypisyEdytuj
- ↑ Elephas maximus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Jan Jonston, Historiae natvralis de quadrvpetibvs [!] libri cum aeneis figuris, Frankfurt am Main: impensis haeredum Math. Meriani, 1652.