Jakub Kubicki

polski architekt

Jakub Kubicki (ur. 1758 w Warszawie, zm. 13 czerwca 1833 w Wilkowie) – polski architekt, przedstawiciel klasycyzmu, budowniczy generalny rządowy, członek przybrany Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie w 1829 roku[1].

Jakub Kubicki
Data i miejsce urodzenia

1758
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 czerwca 1833
Wilków

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

klasycyzm

Ważne dzieła
Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Królestwo Kongresowe)
Belweder w Warszawie, którego przebudowy dokonał Kubicki
Pałac Badenich w Bejscach
Arkady Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie
Projekt Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie (1792)
Zameczek w Radziejowicach
Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu

Życiorys

edytuj

Urodził się w warszawskiej rodzinie mieszczańskiej. Ukończył kolegium jezuickie, jednocześnie pobierając nauki u Dominika Merliniego. W 1777 zatrudnił go architekt Szymon Bogumił Zug przy budowie kościoła ewangelicko-augsburskiego św. Trójcy w Warszawie. W 1783 wyjechał na studia do Włoch jako stypendysta króla Stanisława Augusta Poniatowskiego[2] (wraz z bratem Maciejem), skąd wrócił w roku 1786. Po powrocie pracował w zawodzie architekta.

W 1791 w uznaniu zasług został nobilitowany i otrzymał herb Kolumna Skrzydlata. Ponieważ posiadanie majątku ziemskiego było symbolem przynależności do stanu szlacheckiego, prawdopodobnie z tego powodu przez wiele lat dzierżawił dobra Wilków, w obwodzie czerskim. Być może chodziło jednak o pomnożenie majątku. Wieś tę w roku 1832 zakupił za sumę 200 000 złp. W czasie insurekcji kościuszkowskiej był sędzią Sądu Kryminalnego Księstwa Mazowieckiego[3].

W 1812 roku jako członek Towarzystwa Królewskiego Gospodarczo-Rolniczego przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[4].

Po upadku Królestwa Polskiego został urzędnikiem na stanowisku Naczelnego Intendenta Budowli Korony. Jakub Kubicki należał też do loży masońskiej Świątynia Izis, której był honorowym członkiem w latach 1811–1812. Był członkiem loży Jutrzenka Wschodząca w 1818[5]

Zmarł 13 czerwca 1833 roku w Wilkowie.

Działalność architektoniczna

edytuj

Był autorem licznych pałaców. Jako architekt warszawski od 1807 stał się pośrednikiem między czystym klasycyzmem XVIII wieku i empirem. Dzieła Kubickiego są charakterystyczne ze względu na typowe dla jego projektów elementy: portyk kolumnowy i ryzalit ogrodowy. Reprezentował dojrzałą fazę klasycyzmu z wpływami palladianizmu i jest on autorem typowego polskiego dworu-pałacu.

Oprócz takich projektów jak pałace w Bejscach, Białaczowie, Młochowie, Nadzowie, Pławowicach, Radziejowicach, Sowińcu, Sterdyni i w Witkowicach (części Ropczyc), jest autorem wielu obiektów w Warszawie, jak również poza stolicą: kościoły w Mokobodach i Radziejowicach, a także Ratusz w Łęczycy, Fabryka Broni w Kozienicach oraz budynek loży masońskiej w Radomiu.

Ważniejsze prace

edytuj

Obiekty w warszawskich Łazienkach

edytuj

Obiekty o niepewnym autorstwie

edytuj

Życie prywatne

edytuj

Około roku 1783 ożenił się z Anną Bletyng vel Pleting, z którą miał troje dzieci: Helenę (1784–1822), Józefę (1787–1812) i Izabelę Józefę (1791–1840)[9].

Odznaczenia i upamiętnienie

edytuj

Odznaczony Orderem Świętego Stanisława IV klasy w 1815 roku i III klasy w 1818 roku[10].

W 1984 roku jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Wilanów[11].

Przypisy

edytuj
  1. Lista imienna członków Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie w styczniu 1829 roku, [Warszawa], [1829], s. 6.
  2. Król wysyłał za granicę młodych artystów w trosce o przyszły rozwój sztuki polskiej.
  3. Akty powstania Kościuszki, t. III, s. Wrocław-Kraków 1955, s. 334.
  4. Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 20, s. 185.
  5. Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 239.
  6. Anna Korzekwa, Katarzyna Łukaszewska, Nie tylko nauka. Przewodnik po najciekawszych miejscach na UW [pdf], Warszawa: Biuro Prasowe UW, 2010, s. 8, ISBN 978-83-235-0626-3.
  7. Jerzy S. Majewski: Warszawa nieodbudowana. Królestwo Polskie w latach 1815–1840. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2009, s. 160–161. ISBN 978-83-61932-00-0.
  8. Jarosław Zieliński. Wiejska od 1770 r. „Stolica”, s. 16, listopad–grudzień 2019. 
  9. Stanisław Łoza: Architekci i budowniczowie w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo „Budownictwo i Architektura”, 1954, s. 163.
  10. Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. X, nr 12, Warszawa 1931, s. 282.
  11. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 339. ISBN 83-86619-97X.

Bibliografia

edytuj