Ziemniaki po cabańsku

Ziemniaki po cabańsku (pierwotnie pieczone[1][2]) – tradycyjna chrzanowska potrawa jednogarnkowa, w innych regionach Polski jej odmiany znane są również pod nazwami: pieczonki, prażone, duszonki.

Współczesne pieczenie ziemniaków po cabańsku

Potrawa na ziemi chrzanowskiej jest nazywana pieczonymi lub ziemniakami po cabańsku – od Cabanów czyli ludności, która przybyła do Chrzanowa w XIII wieku, w czasach najazdów tatarskich. Cabani/Czabanowie, byli pasterzami, którzy pilnowali trzody potrzebnej do wyżywienia ordy tatarskiej. Gdy zmarł chan tatarski i wojska wycofały się z Polski część pasterzy pozostała na ziemiach podbijanych. Z czasem zostali właścicielami stad bydła. Część z nich osiedliła się w Chrzanowie i przyjęła polskie nazwiska[1].

Nazwa „ziemniaki po cabańsku” jest nazwą współczesną, wyłonioną w plebiscycie tygodnika „Przełom” i Starostwa Powiatowego w Chrzanowie na nazwę dla „pieczonych”, ustaloną w roku 2005[2]. 17 stycznia 2011 roku „pieczone”, decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zostały wpisane na listę produktów tradycyjnych[3].

Danie przygotowuje się z ziemniaków, jarzyn (marchew, pietruszka, cebula, czasem także buraki) i wędlin, takich jak boczek czy kiełbasa (pierwotnie była to wyłącznie słonina[2]) w żeliwnym kociołku z nóżkami i pokrywą dociskaną wkręcanym trzpieniem, ustawianym na ognisku. Tradycyjnie danie jest przygotowywane w kamionkowym garnku bądź żeliwnym kociołku bez przykrywki. Do tego celu służą liście kapusty, a jako docisku używa się wyciętego wraz z ziemią kawałka darniny odwróconej trawą do liści. Do tej pory niektórzy mieszkańcy Chrzanowa i okolic tak przygotowują to danie.

Linki zewnętrzne edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Tradycyjna historyczna kuchnia chrzanowska. [dostęp 2012-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)].
  2. a b c Powiat Chrzanowski [online], www.powiat-chrzanowski.pl [dostęp 2017-11-28] (pol.).
  3. Lista produktów tradycyjnych. Ziemniaki po cabańsku

Bibliografia edytuj

  • Chrzanowskie gotowanie (praca zbiorowa), Chrzanów 2004. Wydawca Urząd Miejski w Chrzanowie