Burak ćwikłowy

Burak ćwikłowy – grupa kultywarów podgatunku buraka zwyczajnego (Beta vulgaris L. subsp. vulgaris). Ma formy jednoroczne, dwuletnie i trwałe. Był uprawiany w czasach starożytnych dla celów spożywczych i leczniczych, przy czym uprawiane wówczas formy różniły się znacznie od współczesnych.

Burak ćwikłowy
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Rząd	goździkowce
Rodzina	szarłatowate
Rodzaj	burak
Gatunek	burak zwyczajny
Podgatunek	Beta vulgaris L. subsp. vulgaris

Morfologia

Ma jadalny, czerwony, biały lub żółty korzeń spichrzowy i czerwonawe liście.

Jest rośliną dwuletnią. W pierwszym roku uprawy tworzy korzeń spichrzowy i rozetę liści, a w drugim pęd kwiatostanowy. Kształt korzenia spichrzowego jest cechą odmianową. Odmiany o korzeniach wydłużonych mają dłuższy okres wegetacji niż odmiany o korzeniach kulistych lub płaskokulistych. Liście w rozecie są trójkątne lub owalne o zabarwieniu od jasnozielonego do brązowo- lub fioletowoczerwonego. Są osadzone na długich, soczystych ogonkach.

Zastosowanie

• Warzywo. Jest powszechnie uprawiane w Polsce. Jego młode liście są jadane jako botwina.
• Sposób uprawy: Nasiona wysiewa się w kwietniu. Okres wzrostu trwa 3–4 miesiące. Nie wymaga żyznej gleby.

Wartości odżywcze

Młode liście zawierają więcej białka i soli mineralnych aniżeli korzenie. Korzeń zawiera białko, cukry, sole mineralne, witaminy z grupy B i witaminę C. Ma szczególnie znaczenie dietetyczne dzięki dużej zawartości błonnika, który wpływa dodatnio na trawienie oraz dzięki zawartości kwasu jabłkowego, cytrynowego, winnego i szczawiowego.

Uprawy w Polsce

Burak ćwikłowy jest jednym z najpopularniejszych warzyw w Polsce, uprawianym na powierzchni 8–15 tys. ha., a jego zbiory odnotowują udział 6% w zbiorach warzyw w Polsce, kształtując się na poziomie od 290 do 375 tys. ton. Polska jest największym producentem buraków ćwikłowych w UE. Eksport świeżych buraków ćwikłowych jest stosunkowo nieduży. W latach 2012–2017 wynosił 16–23 tys. ton. W polskiej sprzedaży zagranicznej warzyw buraki ćwikłowe mają 5-procentowy udział.

Bibliografia

1. EugeniuszE. Kołota EugeniuszE., KatarzynaK. Adamczewska-Sowińska KatarzynaK., Burak ćwikłowy i liściowy, Warszawa: Hortpress, 2006, s. 80, ISBN 83-89211-72-6, OCLC 749134565 .