Zośka – Zagonna Studnia
Zośka – Zagonna Studnia – jeden z najdłuższych i najgłębszych systemów jaskiniowych odkrytych w ostatnich latach w polskich Tatrach. Jej badania trwają nadal. Dotychczas długość zbadanych korytarzy wynosi 700 metrów, a głębokość 163 metry[1][2].
 Widok na Pośrednią Małołącką Turnię | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
700 m |
| Głębokość |
154 m |
| Deniwelacja |
163 m |
| Wysokość otworów |
1800 (Zagonna Studnia) i 1805 (Zośka) m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
550 (Zagonna Studnia), 550 (Zośka) m |
| Ekspozycja otworów |
ku górze (Zagonna Studnia), ku górze (Zośka) |
| Data odkrycia |
31 lipca 1988 (Zagonna Studnia), 21 lipca 1996 (Zośka) |
| Odkrywca |
K. Dudziński (Zagonna Studnia), D. Fuja (Zośka) |
| Kod |
(nr inwentarzowy PIG): T.E-12.57 (Zagonna Studnia), T.E-12.58 (Zośka) |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°14′42″N 19°54′53″E/49,244997 19,914661
| |
Opis jaskini edytuj
Jaskinia Zośka – Zagonna Studnia powstała z połączenia dwóch jaskiń: Zośki i Zagonnej Studni.
Zośka edytuj
Wejście do jaskini znajduje się w dolnej części Czerwonego Grzbietu – ramienia Małołączniaka, nad Pośrednią Małołącką Turnią, po stronie Doliny Małej Łąki, w pobliżu jaskini Czerwona Studzienka, na wysokości 1805 metrów n.p.m.[3]
Przy otworze wejściowym znajduje się próg za którym jest pochylnia przechodząca w studnię – I Dziesiątkę (8 metrów głębokości). Nad pochylnią znajduje się wejście do Górnych Partii kończących się kominkiem. Z dna I Dziesiątki dochodzi się do rozgałęzienia – Rozdziela. Stąd w górę prowadzi korytarz do Salki z Przegrodą i Zacisku z Brzytwami. Ten boczny ciąg kończy się kominkiem przechodzącym w szczelinę. Główny ciąg idzie z Rozdziela meandrem do studni – II Dziesiątki (9 metrów). W bok odchodzi korytarz do niewielkich Partii za Zaciskiem. Z dna II Dziesiątki można dojść do sali Poziomka. Stąd odchodzi korytarz do Zagonnej Studni. Natomiast główny ciąg prowadzi z dna II Dziesiątki do Studni Strachu (w bok odchodzi korytarz do Salki za Trawersem i komina Pierwszy WOK). Studnia Strachu jest dość skomplikowanym systemem studzienek i pochylni. Całkowita jej wysokość wynosi około 47 metrów. Z dna Studni Strachu przechodzi się do Studni Wściekłych Nietoperzy o głębokości 25 metrów (w górę odchodzi 45-metrowy komin kończący się ślepo). Z dna Studni Wściekłych Nietoperzy idzie się przez Meander z Wantą do kolejnej studni (30 metrów) kończącej się zawaliskiem (−154 m)[1][3].
Zagonna Studnia edytuj
Wejście do jaskini znajduje się niedaleko wejścia do Zośki, w dolnej części Czerwonego Grzbietu – ramienia Małołączniaka, nad Pośrednią Małołącką Turnią, po stronie Doliny Małej Łąki na wysokości 1800 metrów n.p.m.[4]
Jaskinia zaczyna się niewielką studzienką, która doprowadza do studni (28 metrów głębokości). Dno studni stanowi sala, od której w najniższej części odchodzi 20-metrowy komin do połączenia z salą Poziomka w jaskini Zośka[5].
Przyroda edytuj
W jaskini występują w niewielkiej ilości (w Górnych Partiach) nacieki grzybkowe.
Po opadach na powierzchni występuje w niej deszcz podziemny, najdłużej trwający w okolicach dna Studni Strachu[3].
Historia odkryć edytuj
Zagonna Studnia została odkryta 31 lipca 1988 roku przez Krzysztofa Dudzińskiego i zbadana do dna.
Jaskinię Zośka odkrył 21 lipca 1996 roku Dariusz Fuja.
W 1996 roku zbadano jaskinię do dna Studni Strachu.
11 sierpnia 1996 roku dokonano połączenia Zośki z Zagonną Studnią[6].
W 2004 roku przekopano zawalisko na dnie Studni Strachu, odkrywając kolejne studnie do aktualnego dna jaskini.
Ponieważ odkrycie Zagonnej Studni zostało ogłoszone dopiero po 8 latach, z początku nazewnictwo jaskiń przysparzało pewnych wątpliwości. Kwestie te wyjaśnił Wojciech W. Wiśniewski w „Taterniku”[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Jaskinie – kwartalnik Polskiego Związku Alpinizmu. Nr 4 (37)/2004. ISSN 1234-4346
- ↑ Jaskinie Tatr [online], 27 sierpnia 2017 [dostęp 2018-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-27].
- ↑ a b c Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-02-28].
- ↑ Jaskinie Polski [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2020-12-22].
- ↑ Jerzy Grodzicki (red.), Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jaskinie Doliny Małej Łąki, PTPNoZ, Warszawa, 2000
- ↑ Dewiator 14 – Biuletyn Speleoklubu Tatrzańskiego [online], st.zak.fm.interiowo.pl [dostęp 2016-01-10].
- ↑ System Zośka – Zagonna Studnia, Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA [online], www.sktj.pl [dostęp 2016-02-28].