Zofia Białkowska (ur. 10 grudnia 1912, zm. 13 listopada 1985) – polskaSprawiedliwa wśród Narodów Świata”.

Zofia Białkowska
Data urodzenia

10 grudnia 1912

Data śmierci

13 listopada 1985

Narodowość

polska

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Życiorys

edytuj

W trakcie II wojny światowej Zofia Białkowska wraz z mężem Bolesławem mieszkała w Stryju (dziś Ukraina, wówczas dystrykt Galicja). W mieście mieszkała bardzo duża liczba Żydów. Wiosną 1942 r. przygarnęli do swojego mieszkania żydowskich zbiegów z miejscowego getta. Byli to: Mosze i Rozalia Brennerowie, Aron Brenner, Janusz i Jadwiga Rozenberg oraz prawnik Lehrer. Wraz z mężem ukryła ich w wąskim, ciemnym pomieszczeniu o powierzchni ok. 4,5-6 metrów kwadratowych, znajdującym się na strychu ich domu. Wcześniej hodowano w nich króliki. Ukrywający się Żydzi nie mogli rozmawiać, tak by sąsiedzi Białkowskich nie mogli dowiedzieć się o ich obecności i aby nie wzbudzać zainteresowania Niemców[1][2].

Zofia przygotowywała dla nich pożywienie, a także prała ich ubrania. Rozwieszała je jednak w mieszkaniu, aby nie wzbudzić zainteresowania sąsiadów oraz Niemców[1].

Po jakimś czasie do mieszkania Białkowskich zgłosił się Jakow Lewit prosząc o schronienie dla jej czteroletniej córki Erny. Zofia wraz z mężem przyjęła ją, dla bezpieczeństwa ukrywając w mieszkaniu, a nie w kryjówce na strychu. Bawiła się z dziećmi Bolesława i Zofii, a w sytuacji gdy w mieszkaniu przebywali goście, kryła się w kuchennej szafce. Wszyscy Żydzi doczekali wyzwolenia przez Armię Czerwoną latem 1944 roku[1][2].

19 marca 1987 r. Instytut Jad Waszem uhonorował Bolesława i Zofię Białkowskich medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Bolesław i Zofia Białkowscy, Instytut Yad Vashem
  2. a b Szmery na strychu? To przez króliki [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-05-16] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata: ratujący Żydów podczas Holocaustu: Polska, red. I. Gutman, Kraków 2009