Zofia z Branickich Potocka (ur. 11 stycznia 1790 w Warszawie, zm. 6 stycznia 1879 w Krzeszowicach) – polska szlachcianka, filantropka.

Zofia Branicka
Ilustracja
Herb
Korczak
Rodzina

Braniccy herbu Korczak

Data i miejsce urodzenia

11 stycznia 1790
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 stycznia 1879
Krzeszowice

Ojciec

Franciszek Ksawery Branicki

Matka

Aleksandra von Engelhardt

Mąż

Artur Stanisław Potocki

Dzieci

Adam Józef Potocki

Życiorys

edytuj

Pochodziła z rodu Branickich, była córką Franciszka Ksawerego i Aleksandry (mniemanej córki Katarzyny Wielkiej). Z małżeństwa z Arturem Potockim zawartego w 1816 urodziła syna, Adama Potockiego.

Była miłośniczką sztuki, kolekcjonowała m.in. malarstwo włoskie. Od 1823 mieszkała w Krakowie, gdzie w swoim pałacu założyła teatr. Po śmierci męża w 1832 zwróciła się do pracy charytatywnej, często przekazując darowizny na cele charytatywne i przekazując stypendia. Była działaczką Arcybractwa Miłosierdzia i Towarzystwa Dobroczynności. Założyła szpital i schronisko dla biednych w Krzeszowicach i nazwała go imieniem męża Artura Potockiego. W Krzeszowicach w 1844 r. sfinansowała budowę kościoła według projektu architekta Karla Friedricha Schinkla. Patronowała akcji niesienia pomocy rannym w powstaniu styczniowym. Była inicjatorką przebudowy kaplicy Świętego Leonarda na Wawelu, fundatorką kaplicy Potockich w katedrze wawelskiej oraz założycielką Biura Ratunkowego dla niesienia pomocy pogorzelcom w pałacu „Pod Baranami”.

Została pochowana w Krzeszowicach 9 stycznia 1879.

Bibliografia

edytuj
  • Maria Kalergi: Listy do Adama Potockiego. Warszawa: Halina Kenarowa, 1986.
  • Constantin von Wurzbach: Potocki, Alfred Gf. (1822–1889), Staatsmann. Wieden: Kaiserlich-königliche Hof- und Staatsdruckerei, 1950, seria: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich.
  • Ignacy Polkowski: Życiorys Zofii z hr. Branickich hr. Arturowej Potockiej: prezesowej Dam Towarzystwa Dobroczynności w Krakowie. Tow. Dobroczynności, 1879.
  • Żychliński, Teodor: Złota księga szlachty polskiéj. T. 14. Poznań: 1892, s. 44.
  • Dunin Borkowski, Jerzy Sewer Teofil: Almanach błękitny : genealogia żyjących rodów polskich. Warszawa: Wende i Ska ; nakł. Księgarni H. Altenberga, 1908, s. 743.
  • Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation. T. 8. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1950, s. 229. (niem.).