Zubajda bint Dżafar

Zubajda bint Dżafar (arab. زبيدة بنت جعفر ابن المنصور) właśc. Amat al-ʿAzīz (zm. 831/832) – żona kalifa z dynastii Abbasydów Haruna ar-Raszida (763–809), znana z działalności na rzecz pielgrzymów i budowy infrastruktury wodnej w Mekce oraz wzdłuż szlaku pielgrzymkowego z Iraku do świętych miejsc islamu na Półwyspie Arabskim, nazwanego jej imieniem – Darb Zubajda (tłum. szlak Zubajdy).

Zubajda bint Dżafar
Amat al-ʿAzīz
Data śmierci

831/832

Życiorys edytuj

Zubajda była wnuczką kalifa Al-Mansura (ok. 712–775), żoną kalifa z dynastii Abbasydów Haruna ar-Raszida (763–809) i matką kalifa Al-Amina (787–813)[1][2][3]. Właściwie nazywała się Amat al-ʿAzīz, lecz znana jest pod pieszczotliwym przydomkiem nadanym jej przez dziadka – zubajda (tłum. mała kulka masła)[2].

Zubajda znana była z działalności na rzecz pielgrzymów[1]. Ufundowała ze środków własnych infrastrukturę dla zapewnienia wody pitnej w Mekce i wzdłuż szlaku pielgrzymkowego z Iraku do świętych miejsc islamu, nazwanego jej imieniem – Darb Zubajda (tłum. szlak Zubajdy)[2][4][5][6]. Zbudowała studnie, zbiorniki na wodę i domy pielgrzyma przynajmniej w 10 stacjach, trzy stacje zostały nazwane jej imieniem[4]. Sama odbyła hadżdż pięć lub sześć razy, a jej mąż sześć lub dziewięć[4].

Jej imię kojarzone jest z luksusem z okresu najwyższej świetności Abbasydów – według opowieści z tego okresu Zubajda miała nosić pantofle wyszywane szlachetnymi kamieniami i spożywać posiłki ze srebrnej lub złotej zastawy[6].

Postać Zubajdy pojawia się w Księdze tysiąca i jednej nocy[6][7].

Zubajda zmarła w roku 831/832[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Therese Martin: Reassessing the Roles of Women as 'Makers' of Medieval Art and Architecture. BRILL, 2012, s. 641. ISBN 978-90-04-18555-5. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
  2. a b c d Renate Jacobi: Zubayda bt. Ḏj̲aʿfar. W: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs: Encyclopaedia of Islam, Second Edition. 2012. ISBN 978-90-04-16121-4. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
  3. Tayeb El-Hibri: Reinterpreting Islamic Historiography: Harun Al-Rashid and the Narrative of the Abbasid Caliphate. Cambridge University Press, 1999, s. 43. ISBN 978-0-521-65023-6. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).
  4. a b c F. E. Peters: The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places. Princeton University Press, 1994, s. 71. ISBN 978-0-691-02619-0. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
  5. Eric Tagliacozzo, Shawkat M. Toorawa: The Hajj: Pilgrimage in Islam. Cambridge University Press, 2015, s. 93. ISBN 978-1-316-43207-5. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
  6. a b c Ghada Hashem Talhami: Historical Dictionary of Women in the Middle East and North Africa. Rowman & Littlefield, 2013, s. 374. ISBN 978-0-8108-6858-8. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).
  7. Ulrich Marzolph, Richard van Leeuwen, Hassan Wassouf: The Arabian Nights Encyclopedia. ABC-CLIO, 2004, s. 78, 203, 284, 740–741. ISBN 978-1-57607-204-2. [dostęp 2017-08-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj