Związek Polski Piłki Nożnej

ogólnokrajowy związek sportowy Polski

Związek Polski Piłki Nożnej (zwany również wymiennie Polskim Związkiem Piłki Nożnej) – stowarzyszenie sportowe (związek klubów piłkarskich), założone 25 czerwca 1911 we Lwowie z inicjatywy Stanisława Kopernickiego przez cztery polskie kluby piłkarskie: Czarnych Lwów, Pogoń Lwów, Cracovię i RKS Kraków.

Związek Polski Piłki Nożnej
Państwo

 Polska

Siedziba

Kraków
Lwów

Data założenia

25 czerwca 1911

Zakończenie działalności

16 maja 1920

Rodzaj stowarzyszenia

stowarzyszenie kultury fizycznej

Zasięg

Austro-Węgry
Rzeczpospolita Polska

Data rejestracji

13 grudnia 1911

Powiązania

Austriacki Związek Piłki Nożnej
Polski Związek Piłki Nożnej

brak współrzędnych

Związek działał do czasu wybuchu I wojny światowej wyłącznie na terenie Galicji i miał organizować życie piłkarskie w tym zaborze. Powstanie ZPPN było ważnym krokiem dla podkreślenia narodowej odrębności Polaków. Przed jego powstaniem polskie kluby należały bezpośrednio do austriackiej federacji. Do ZPPN nie przystąpiły żydowskie i ukraińskie kluby z terenu Galicji.

Historia

edytuj

Prace nad statutem organizacji rozpoczęły się jesienią 1910, a zakończyły w kwietniu 1911. Zebranie założycielskie stowarzyszenia odbyło się 25 czerwca 1911 we Lwowie. 13 grudnia 1911 oficjalnie zarejestrowano ZPPN, zatwierdzając jego statut. 8 maja 1913 dzięki staraniom ZPPN zainaugurowano 1. mistrzostwa Galicji w piłce nożnej (klasy A i klasy B). Formalnie związek ten działał w strukturach Austriackiego Związku Piłki Nożnej (niem. Österreichischer Fußball-VerbandÖFV), jako w pełni autonomiczna jednostka - miał pełną swobodę organizowania własnych rozgrywek piłkarskich, nie mógł jednak oficjalnie wystawiać własnej reprezentacji narodowej, bowiem FIFA zezwalała - i zezwala do dziś na grę tylko jednej reprezentacji w ramach jednego związku (przy ÖFV grała już reprezentacja Austrii). ÖFV nie miał wpływu na działalność ZPPN, stosowny punkt statutu stwierdzał bowiem, że ewentualne spory rozstrzygać miała FIFA. W rzeczywistości wpływ był odwrotny, to bowiem Polacy zasiadali we władzach austriackiej federacji, a wiceprezesem ÖFV wybrano Stanisława Kopernickiego. Reprezentant ZPPN brał udział w kongresie FIFA zajmując jedno z czterech miejsc przynależnych ÖFV. Od 1911 Austriacki Związek Piłki Nożnej miał strukturę federacji, a związek galicyjski był jednym z pięciu (obok czeskiego, morawsko-śląskiego, dolnoaustriackiego i alpejskiego) związków członkowskich.

Jako pierwszą siedzibę ZPPN obrano Kraków, jednak w 1912 przeniesiono ją do Lwowa. ZPPN nadawał rangi tzw.klasy klubom - w zależności od prezentowanego poziomu od klasy I poprzez klasy II A, II B do II C. W 1913 ZPPN zrzeszał aż 24 kluby (4 w klasie I i 20 w klasie II).

Protoplasta - założonego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości - Polskiego Związku Piłki Nożnej. Wśród członków pierwszego zarządu PZPN niemal komplet stanowili działacze ZPPN. Sam związek, który po 1918 nazywano Małopolskim Związkiem Piłki Nożnej rozwiązał się 16 maja 1920.

Prezesi ZPPN

edytuj
  • Stanisław Kopernicki – tymczasowy prezes komitetu organizacyjnego od 25 czerwca 1911 do 23 listopada 1911[1][2]
  • Ludwik Żeleński – od 23 listopada 1911 jako p.o. prezesa komitetu organizacyjnego, od 21 stycznia 1912 do 23 lutego 1913 jako prezes[1][2]
  • Ludwik Christelbauer – od 23 lutego 1913 do 30 listopada 1919 (w tej dacie rozpatrywano jego rezygnację, nie ma pewności, czy została formalnie przyjęta)[1][2]
  • Edward Cetnarowski - po 30 listopada 1919 (prawdopodobnie faktycznie kierujący związkiem, który nie prowadził już aktywności do dnia rozwiązania)[1][2]

Członkowie

edytuj

stan na 17 marca 1912

klasa klub
I Cracovia
II A Czarni Lwów
Pogoń Lwów
Wisła Kraków
II B RKS Kraków
II C AZS Kraków
Krakus Podgórze
Polonia Kraków
Lwowia Lwów
Rzeszowskie Koło Sportowe

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Piotr Chomicki, Leszek Śledziona Rozgrywki piłkarskie w Galicji do roku 1914, wyd. Nada, Mielec 2015, s. 93
  2. a b c d Jerzy Cierpiatka, Andrzej Gowarzewski Małopolski Związek Piłki Nożnej. 105 lat w Krakowie, wyd. gia, Katowice 2016, s. 19, 21-24, 27

Bibliografia

edytuj
  • Kukulski Janusz "Pierwsze mecze, pierwsze bramki...", Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1988
  • WikiPasy.pl - encyklopedia KS Cracovia online [1] [2] [3] [4]