Zygaena

rodzaj motyli z rodziny kraśnikowatych

Kraśnik[1] (Zygaena) – rodzaj motyli z rodziny kraśnikowatych.

Kraśnik
Zygaena
Fabricius, 1775
Ilustracja
Kraśnik pięcioplamek
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

motyle

Rodzina

kraśnikowate

Podrodzina

Zygaeninae

Rodzaj

Zygaena

Kraśnik purpuraczek
Kraśnik goryszowiec
Zygaena fausta
Zygaena romeo
Kraśnik rzęsinowiec
Zygaena osterodensis

Należą tu motyle o średnich rozmiarach i krępej budowie ciała. Czułki mają maczugowate, drobno piłkowane. Przednie skrzydła mają czarne, zwykle metalicznie połyskujące tło i czerwone, żółte lub białe plamy. Ich użyłkowanie cechuje obecność pięciu żyłek radialnych, przy czym trzecia i czwarta wychodzą z wspólnego pnia. Tylne skrzydła są czerwone lub żółte z czarną obwódką albo czarne z plamką pośrodku. Strzępiny obu par skrzydeł zwykle są barwy czarnej, rzadziej szarej lub białożółtawej. Użyłkowanie tej pary odznacza się samodzielnymi żyłkami kubitalnymi pierwszą i drugą. Genitalia samca charakteryzują się jajowato zaokrąglonymi walwami o dobrze wykształconej koronie i pozbawionej sakulusa. Unkus ma formę parzystych, stosunkowo słabo zesklerotyzowanych, stożkowatych i owłosionych wyrostków. Liczne kolce na edeagusie osadzone są głównie na płytkach: grzbietowej i brzusznej. Samice mają długi ósmy tergit odwłoka, pokładełko o krótkich wargach, a przednie gonapofizy dłuższe niż tylne. Torebka kopulacyjna może być wyposażona w różnie rozwinięte znamię (signum) lub takowego pozbawiona[2].

Występują wyłącznie w Palearktyce. Pojaw owadów dorosłych zwykle ograniczony jest do 3–4 tygodni w miesiącach letnich. Zazwyczaj aktywne są one za dnia[3].

Współcześnie podział na podrodzaje, grupy gatunków i gatunki przedstawia się następująco[4][5]:

Przypisy

edytuj
  1. David Carter, Motyle, Frank Greenaway, Warszawa: Wiedza i Życie, 1993, ISBN 83-85231-90-0, OCLC 749393132.
  2. Jerzy S. Dąbrowski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyty 14-15. Ślimakówki – Limacodidae, kraśniki – Zygaenidae. Toruń: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1998.
  3. Ernst Priesner, Clas M. Naumann, Johannes Stertenbrink. Specificity of Synthetic Sex-A ttractants in Zygaena Moths. „Zeitschrift für Naturforschung C”. 39 (7-8), s. 841-844, 1984. 
  4. A. Hofmann, W.G. Tremewan. A revised check-list of the genus Zygaena Fabricius, 1775 (Lepidoptera: Zygaenidae, Zygaeninae), based on the biospecies concept. „Entomologist’s Gazette”. 61, s. 119–131, 2010. 
  5. Konstantin A. Efetov, Axel Hofmann, Gerhard Tarmann, W.G. Tremewam. Taxonomic comments on the treatment of the Zygaenidae (Lepidoptera) in volume 3 of Moths of Europe, Zygaenids, Pyralids 1 and Brachodids (2012). „Nota Lepidopterologica”. 37 (2), s. 123-133, 2014. DOI: 10.3897/nl.37.7940. 
  6. H. Burgeff. Die Meeralpengrenze der Zygaenen (Lep.), eine mit Hilfe der Populationsanalyse der Arten der Gattung Zygaena. „Biologisches Zentralblatt”. 70, s. 1-23, 1951. 
  7. F. Fernández-Rubio, E. Peñalver, X. Martínez-Delclòs. Zygaena? turolensis, una nueva especie de Lepidoptera Zygaenidae del Mioceno de Rubielos de Mora (Teruel). Descripción y filogenia. „Estudios del Museo de Ciencias Naturales de Álava”. 6, s. 77-93, 1991.