Wikipedia

Wierzbiec

wieś w województwie opolskim

Wierzbiec (niem. Wackenau) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Prudnik[4], w dolinie rzeki Prudnik. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Prudnik.

Wierzbiec
wieś
Ilustracja
Wjazd do Wierzbca od strony Szybowic
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Prudnik

Wysokość

275–320 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

219[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-200[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0502760

Położenie na mapie gminy Prudnik
Mapa konturowa gminy Prudnik, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wierzbiec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wierzbiec”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wierzbiec”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Wierzbiec”
Ziemia50°19′40″N 17°28′19″E/50,327778 17,471944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 219 osób[5].

Geografia edytuj

Położenie edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 6 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Obniżenia Prudnickiego, tuż przy granicy gminy Prudnik z gminą Głuchołazy. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Prudnik. Leży na wysokości 275–320 m n.p.m.

Środowisko naturalne edytuj

W Wierzbcu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,8 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Wierzbca wynoszą 621 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].

Nazwa edytuj

Do 1945 miejscowość nosiła niemiecką nazwę Wackenau. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Florianów[9]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości nazwę Wierzbiec[10].

Historia edytuj

 
Wierzbiec na mapie z 1930

Pierwsza historyczna wzmianka o Wierzbcu pochodzi z 1670. Wówczas należał do rodziny Mettichów, którzy również byli właścicielami Łąki Prudnickiej. Następną właścicielką wsi została Helena von Smeskal, która przekazała ją zakonowi bożogrobców w Nysie[11]. Od 1714 Wierzbiec należał do parafii katolickiej w Szybowicach[12]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego prudnickiego w Monarchii Habsburgów[13]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[14].

Wieś była własnością zakonną do 1810, kiedy to doszło do sekularyzacji majątków klasztornych na terytorium ówczesnego Królestwa Pruskiego. Dwa lata później, w 1812, król Fryderyk Wilhelm III Pruski przekazał Wierzbiec marszałkowi Gebhardowi Leberechtowi von Blücher. W listopadzie tego samego roku, Blücher wydzierżawił Trzebinę, Miłowice, Wierzbiec i Włóczno Jerzemu Hübnerowi[15]. Blücher urządzał w okolicy Wierzbca polowania na tutejszą zwierzynę[12]. Swoje posiadłości, wraz z Wierzbcem, sprzedał w 1817 Franzowi Hübnerowi[15].

 
Pieczęć Wierzbca

W połowie XIX wieku wieś miała ponad 400 mieszkańców. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała drwala z siekierą nad głową po lewej i wysokie drzewo po prawej[16]. W 1863 folwark i dwór w Wierzbcu przejął Cornelius Hübner[12]. We wsi rozpowszechnione było wyplatanie powrozów i drucianych lin[17]. Wpływ na dynamiczny rozwój Wierzbca miało wybudowanie w 1871 bitej drogi z Prudnika do Głuchołaz[12] (obecnie biegnie wzdłuż drogi krajowej nr 40[17]), a także bliskie położenie linii kolejowej z Nysy do Prudnika i dalej do Koźla, oddanej do użytku w 1876[12]. W tutejszym majątku pracowało wielu robotników mówiących w języku polskim oraz przybyłych z dawnych ziem polskich w zaborze rosyjskim. Rugi pruskie zmusiły Polaków do wyjechania ze wsi, ponieważ jak nieoficjalnie głoszono „istniała obawa, że może stać się polska”. W tym samym okresie w Wierzbcu zaczęła funkcjonować jednooddziałowa szkoła katolicka, do której uczęszczało ponad 60 dzieci. W 1890 wieś zamieszkiwało 470 osób, w tym 441 katolików i 29 protestantów[12]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 383 mieszkańców Wierzbca 373 posługiwało się językiem niemieckim, a 10 językiem polskim. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Wierzbiec znalazł się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[18]. W czasie plebiscytu oraz III powstania śląskiego w dworze w Wierzbcu znajdował się sztab niemieckich bojówek, którym dowodził Peter von Heydebreck[19].

W styczniu 1945 przez Wierzbiec przeszły kolumny więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. W toku tzw. „marszu śmierci” wiele osób zmarło lub zostało zamordowanych przez Niemców[20]. W marcu 1945 mieszkańcy wsi zostali zmuszeni do ucieczki przed nacierającą Armią Czerwoną. Ostrzał artyleryjski i trzydniowa bitwa pomiędzy Szybowicami, Charbielinem i Wierzbcem zniszczyły wiele zabudowań Wierzbca[12]. Armia Czerwona wkroczyła do Wierzbca 23 marca 1945 w ramach operacji górnośląskiej[21]. W rejonie Wierzbca zniszczono 12 radzieckich czołgów.

Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[22]. Wieś pozostała niezamieszkana do czerwca 1945. Osiedlono w niej wówczas część polskich repatriantów, m.in. z Kresów Wschodnich[23], a także osadników z województwa krakowskiego[24].

W latach 1945–1950 Wierzbiec należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Moszczanka[25], a w latach 1954–1972 do gromady Szybowice. Podlegała urzędowi pocztowemu w Prudniku[26].

W 1947 w dawnym dworze Corneliusa Hübnera utworzono siedzibę Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej. W 1956 gospodarstwo weszło w skład Stadniny Koni w Mosznej, a od 1963 należało do Stadniny Koni w Prudniku[23]. W 1949 we wsi znajdowała się szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[27]. Od początku lat 70. XX wieku w Wierzbcu funkcjonowała czteroklasowa szkoła podstawowa[23]. Wybudowano bloki mieszkalne i baraki dla pracowników Stadniny Koni[28]. Wieś ucierpiała podczas powodzi w lipcu 1997[29]. W 2010 Wierzbiec przystąpił do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[30].

Folwark Bombreit edytuj

Na wschód od centrum miejscowości, nad rzeką Prudnik, przy drodze do Łąki Prudnickiej[31] (50°19′42″N 17°29′16″E), znajdował się należący do majątku Wierzbiec folwark Bombreit, założony w lub tuż przed 1845[32]. Jako taki wymieniony został w 1910 w księdze adresowej śląskich właścicieli ziemskich[33]. W początku XX wieku Bombreit było zamieszkiwane przez 8 osób[34]. Znajdowało się tam gospodarstwo[35]. Obecnie miejscowość jest niezamieszkana[36].

Liczba mieszkańców wsi edytuj

Liczba mieszkańców


Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[41]:

  • park, z poł. XIX w.
  • ogrodzenie kamienne parku.

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Wierzbcu chronione są ponadto[42]:

  • dom nr 27
  • stodoła w sąsiedztwie nr 27
  • dom nr 27b

Gospodarka edytuj

W Wierzbcu funkcjonuje gospodarstwo rolne stanowiące część Stadniny Koni Prudnik sp. z o.o.[43] Jest ono największym zakładem pracy we wsi, pracuje w nim większość jej mieszkańców. Wybudowano tu nowoczesne obory, w których prowadzona jest hodowla ponad 400 krów polskich ras. W Wierzbcu produkuje się najwięcej mleka w całym powiecie prudnickim. Indywidualni rolnicy uprawiają głównie pszenicę, owies, jęczmień, buraki cukrowe i rzepak[44].

Wierzbiec wraz z całą gminą Prudnik podlega pod inspektorat ZUS w Prudniku[45].

Transport edytuj

 
Przystanek autobusowy

Transport drogowy edytuj

Przez Wierzbiec przebiega droga krajowa

Transport autobusowy edytuj

Wierzbiec posiada połączenia autobusowe z Głuchołazami, Nysą, Opolem, Prudnik, Wrocławiem. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – „Wierzbiec 01”, „Wierzbiec 02”[46].

Transport autobusowy w Wierzbcu obsługiwany był przez PKS Prudnik[47]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[48]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[49], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[50]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[51]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Wierzbcu i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[52]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[53].

Kultura edytuj

We wsi znajduje się Wiejski Dom Kultury, który wchodzi w skład Prudnickiego Ośrodka Kultury[54] i Świetlica Wiejska[55]. WDK zajmuje się organizacją wiejskich imprez okolicznościowych (dożynki, festyny itp.). Organizowane są też zabawy taneczne. Działa przy nim koło gospodyń wiejskich[44].

Religia edytuj

Katolicy z Wierzbca należą do parafii św. Michała Archanioła w Szybowicach (dekanat Prudnik)[56]. W Wierzbcu znajdują się cztery krzyże przydrożne i trzy kapliczki: dwie przy drodze głównej z Głuchołaz do Prudnika i trzecia w głębi wsi. Są to kapliczki w formie postumentu z wnęką, w której znajdują się figurki sakralne[44].

Sport edytuj

We wsi funkcjonuje klub szachowy LZS Wierzbiec[57]. Przy głównej drodze znajduje się boisko sportowe[58].

11 lipca 2012 przez Wierzbiec przebiegała trasa wyścigu Tour de Pologne[59].

Polityka edytuj

W Wiejskim Domu Kultury w Wierzbcu (do 2011 w Publicznym Przedszkolu) swoją siedzibę ma Obwodowa Komisja Wyborcza, do której należy sołectwo Wierzbiec. W referendum w 2003 mieszkańcy Wierzbca opowiedzieli się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej[60].

W wyborach parlamentarnych do Sejmu w 2005 we wsi oddano równą ilość głosów na Platformę Obywatelską i Samoobronę Rzeczpospolitej Polskiej[61]. W 2007 i 2011 we wsi wygrała Platforma Obywatelska[62][63]. W 2015 i 2019 w Wierzbcu zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość[64][65]. W 2023 łącznie większość głosów zdobyły partie: Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga, Nowa Lewica[66].

W wyborach prezydenckich w 2005 oddano równą ilość głosów na Andrzeja Leppera i Donalda Tuska[67]. W 2010 mieszkańcy Wierzbca opowiedzieli się za Jarosławem Kaczyńskim[68], w 2015 i 2020 za Andrzejem Dudą[69][70].

Turystyka edytuj

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Wierzbcu[71].

15 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Wierzbiec prowadziła trasa „Szlakiem błogosławionej Marii Luizy Merkert”[72].

Bezpieczeństwo edytuj

 
Remiza OSP Wierzbiec

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Wierzbcu działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, zrzeszona w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Prudniku[73].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 7 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku[74].


Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 146916
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1451 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b c d e Wieś Wierzbiec w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-22], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  6. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-02-25].
  7. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  8. ↑ Klimat: Wierzbiec: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu - Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-03-22].
  9. ↑ P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 18.
  10. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  11. ↑ Franciszek Dendewicz, Tygodnik Prudnicki – Wieś bożogrobców [online], www.tygodnikprudnicki.pl, 24 września 2008 [dostęp 2019-07-29].
  12. ↑ a b c d e f g Kasza 2020 ↓, s. 940.
  13. ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  14. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  15. ↑ a b Franciszek Dendewicz, Gebhard Leberecht von Blücher, [w:] Lidia Procner, Sławne postacie pogranicza polsko-czeskiego Euroregionu Pradziad – wspólne dziedzictwo historyczne, Czesław Kowalczyk, Nysa: Powiat nyski, 2007, s. 23, ISBN 978-83-60431-09-2.
  16. ↑ 1048 Wackenau (Wierzbiec) III [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2022-06-12] (pol.).
  17. ↑ a b Sołectwa – Urząd Miejski w Prudniku [online], prudnik.pl [dostęp 2019-03-28].
  18. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
  19. ↑ Stanisław Sobota, Udział ludności powiatu prądnickiego w Powstaniu Śląskim, „Nasz Głos”, Kazimierz Kanwiszer – redaktor naczelny, 14 (54), Prądnik [Prudnik]: Spółdzielnia Wydawnicza „Promień”, 30 kwietnia 1947, s. 1.
  20. ↑ Józef Mycak, Ewakuacja więźniów oświęcimskich przez teren powiatu prudnickiego, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 2 (106), czerwiec 1978, s. 52.
  21. ↑ Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku, Katowice: Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020, s. 23, ISBN 978-83-8098-988-7.
  22. ↑ Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  23. ↑ a b c Kasza 2020 ↓, s. 941.
  24. ↑ Plan 2009 ↓, s. 5.
  25. ↑ Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  26. ↑ Wykaz gromad wchodzących w skład gminy, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 listopada 1946, s. 5.
  27. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 151.
  28. ↑ Plan 2009 ↓, s. 7.
  29. ↑ Nie ma klęski?, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 29 (348), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 20 lipca 1997, s. 4, ISSN 1231-904X.
  30. ↑ Wierzbiec [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 10 sierpnia 2020 [dostęp 2022-02-13] (pol.).
  31. ↑ Karte des Deutschen Reiches, 498. Neustadt i. O. Schles. - Digital Repository of Scientific Institutes [online], org.pl [dostęp 2024-04-26] (ang.).
  32. ↑ Amtsblatt des Regierungspräsidenten in Oppeln: 20.01.1846, s. 14.
  33. ↑ Adressbuch des Schlesischen Grundbesitzes, s. 20.
  34. ↑ Wackenau, Neustadt, Oppeln, Schlesien, Preussen [online], Meyers Orts- und Verkehrs-Lexikon des Deutschen Reichs [dostęp 2020-07-15].
  35. ↑ Bombreit [online], www.meyersgaz.org [dostęp 2020-07-15].
  36. ↑ Andrzej Dereń, Tygodnik Prudnicki – Jak wyludniła się twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem [online], tygodnikprudnicki.pl, 8 stycznia 2014 [dostęp 2020-07-15].
  37. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XII - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2020-03-22].
  38. ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-03-22].
  39. ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2020-03-22].
  40. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 226.
  41. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 113. [dostęp 2013-01-10].
  42. ↑ Ewidencja – Gmina Prudnik [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-02-11].
  43. ↑ Kontakt [online], www.skprudnik.eu [dostęp 2022-02-13].
  44. ↑ a b c Kasza 2020 ↓, s. 942.
  45. ↑ ZUS Inspektorat w Prudniku [online], zus.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  46. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Wierzbiec, gm. Prudnik [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-17].
  47. ↑ PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  48. ↑ Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  49. ↑ Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  50. ↑ Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  51. ↑ Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  52. ↑ Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  53. ↑ Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  54. ↑ Regulamin organizacyjny POKiBP. pok-prudnik.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-23)]..
  55. ↑ POK Prudnik - Placówki [online], www.pok-prudnik.pl [dostęp 2020-03-22].
  56. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2018-10-05] (pol.).
  57. ↑ Drużynowe Mistrzostwa Opolszczyzny Zrzeszenia LZS O Złotą Wieżę [online], chessarbiter.com [dostęp 2023-09-05].
  58. ↑ Plan 2009 ↓, s. 8.
  59. ↑ Dziś jadą przez Prudnik i Białą, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 28 (1124), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 lipca 2012, s. 2, ISSN 1231-904X.
  60. ↑ Serwis PKW – Referendum 2003. [dostęp 2023-10-16].
  61. ↑ Serwis PKW – Wybory 2005 (parlament). [dostęp 2023-10-16].
  62. ↑ Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2023-10-16].
  63. ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2023-10-16].
  64. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015 (parlament). [dostęp 2023-10-16].
  65. ↑ Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2023-10-16].
  66. ↑ Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-16].
  67. ↑ Serwis PKW – Wybory 2005 (prezydent). [dostęp 2023-10-16].
  68. ↑ Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 2023-10-16].
  69. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015 (prezydent). [dostęp 2023-10-16].
  70. ↑ Serwis PKW – Wybory 2020. [dostęp 2023-10-16].
  71. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  72. ↑ Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  73. ↑ Stanisław Hawron, Związek Ochotniczych Straży Pożarnych [online], bip.prudnik.pl [dostęp 2024-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-20] (pol.).
  74. ↑ Komenda Powiatowa Policji w Prudniku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wierzbiec&oldid=73620773”