Łagodne napadowe pozycyjne zawroty głowy

Łagodne napadowe pozycyjne zawroty głowy (ŁPZG, z ang. benign paroxysmal positional vertigo, BPPV) – choroba wynikająca z zaburzeń w uchu wewnętrznym. Objawami są powtarzające się, krótkie zawroty głowy, wywołane przez zmianę położenia głowy. Zawroty głowy mogą nastąpić przy skrętach głowy w łóżku lub innych zmianach pozycji. Każdy epizod zawrotów głowy zwykle trwa nie dłużej niż minutę. Zazwyczaj tym zawrotom towarzyszą nudności. ŁPZG jest jedną z najczęstszych przyczyn zawrotów głowy[1].

Łagodne napadowe pozycyjne zawroty głowy
ilustracja
Klasyfikacje
ICD-10

H81.1

DiseasesDB

1344

OMIM

193007

MedlinePlus

001420

MeSH

D014717

Zawroty głowy mogą być wynikiem urazu głowy lub podeszłego wieku. Konkretne przyczyny często nie są zidentyfikowane. Podstawowy mechanizm to małe zwapnienia, otolity poruszające się swobodnie w uchu wewnętrznym. Jest to typ zaburzeń równowagi, podobnie jak zaburzenia błędnika czy choroba Ménière’a.

Epidemiologia edytuj

Częstość występowania określa się na 10,7–64/100 000 populacji w ciągu roku. Mogą one mieć charakter zawrotów układowych lub nieukładowych. Po raz pierwszy opisał je Barany w 1921 roku. W 1952 roku ponownie opisali je Dix i Hallpike, którzy opracowali test obrotowy wykrywający to schorzenie, zwany testem Dix-Hallpike’a.

Przyczyną łagodnych napadowych położeniowych zawrotów głowy mogą być zaburzenia we wszystkich trzech kanałach półkolistych narządu przedsionkowego. I tak, odpowiednio, w kanale półkolistym tylnym występują w 60–70% przypadków, w 5–30% przypadków dotyczą kanału półkolistego bocznego oraz jedynie w 2% przypadków zaburzenia mają miejsce w kanale półkolistym przednim[2].

Objawy edytuj

Wymioty są częste, w zależności od intensywności zawrotów głowy i przyczyn tej choroby. ŁPZG często towarzyszą nudności. Ataki są nagłe, epizod trwa od kilku sekund do kilku minut. Ataki są pozycyjne, mogą być spowodowane tylko zmianą pozycji. Omdlenia i zasłabnięcia nie są częste, ale mogą się zdarzyć. Oczopląs, trwający od 30 sekund do jednej minuty. Zaburzenia ze strony narządu wzroku. Wirowe zawroty głowy.

Diagnostyka edytuj

W celu diagnozy dokładnego umiejscowienia otolitów stosuje się testy diagnostyczne z grupy testów obrotowych:

  • test Dix-Hallpike’a (lub test Nylen-Barany) - manewr diagnostyczny na tylny kanał półkolisty
  • test Sidelying - manewr diagnostyczny na tylny kanał półkolisty
  • test Pagnini-McClure (supine roll test)- manewr diagnostyczny na poziomy/boczny kanał półkolisty
  • test głębokiego odchylenia głowy - manewr dla kanału przedniego
  • test Barany'ego[3][4][5]

W typowych przypadkach obrazowanie medyczne nie jest wymagane.

Leczenie edytuj

W celu leczenia stosuje się manewry uwalniające (repozycyjne)

  • manewr Eplaya
  • menewr Semonta
  • manewr Lemperta (barbecue maneuver)
  • manewry Gufoniego
  • technika pozycyjna Brandta i Daroffa

Przypisy edytuj

  1. Magdalena Józefowicz-Korczyńska, Rehabilitacja zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, „Otorynolaryngologia”, 2010 [dostęp 2017-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-24].
  2. Jerzy Olszewski: Patomechanizm, diagnostyka i leczenie łagodnych napadowych położeniowych zawrotów głowy. 2014-06-23. [dostęp 2022-10-15].
  3. Stanisław Bień, Diagnostyka i leczenia łagodnych napadowych zawrotów głowy ze zmiany położenia – stan aktualny, 30 grudnia 2017.
  4. Jerzy Olszewski, Patomechanizm, diagnostyka i leczenie łagodnych napadowych położeniowych zawrotów głowy [online], 23 czerwca 2014.
  5. Olszewski J., Fizjoterapia w otolaryngologii dla studentów fizjoterapii., Bielsko-Biała: medica press, 2005.